احسان شاه قاسمی
زندگینامه و معرفی کتابهای احسان شاه قاسمی
احسان شاه قاسمی (Ehsan Shahghasemi) جامعهشناس، نویسنده، مترجم، منتقد و استاد دانشگاه است.
بیوگرافی احسان شاه قاسمی
احسان شاه قاسمی در ۱۳۵۷ در شهرستان رستم در استان فارس به دنیا آمد. شروع تحصیلات دانشگاهی او با رشتهی مکانیک ماشینهای کشاورزی در دانشگاه شیراز بود. ژ بعد از اینکه در ۱۳۸۱ با مدرک کارشناسی مهندسی مکانیک از دانشگاه شیراز فارغالتحصیل شد تغییر رشته داد و وارد حوزهی ارتباطات در دانشگاه تهران شد. در این دانشگاه مدرک فوقلیسانس و دکتری خود را در رشتهی علوم ارتباطات اجتماعی دریافت کرد. شاهقاسمی از ۱۳۹۴ بهعنوان عضو هیئتعلمی وارد گروه ارتباطات دانشکدهی علوم اجتماعی دانشگاه تهران شد و اکنون در این دانشکده با مرتبهی دانشیاری مشغول به تدریس است. او علاوه بر تدریس و پژوهش، چندین کتاب در حوزهی ارتباطات ترجمه کرده است. همچنین عضو کمیتهی علمی هیئت داوران همایش بینالمللی «تحولات جهانی در عصر کرونا و پساکرونا» (۱۴۰۰) بود. شاهقاسمی به عنوان منتقد، حضوری فعال در رسانهها و شبکههای اجتماعی دارد.
حوزههای مطالعاتی و پژوهشی
حوزهی مطالعات و پژوهشهای احسان شاهقاسمی ارتباطات بینفرهنگی، نقد فرهنگی، مطالعات شهرت، مطالعات فضای مجازی و مطالعات رسانه است. وی در دو دهه چندین کتاب از انگلیسی به فارسی ترجمه و دستکم چهار کتاب را به زبانهای فارسی و انگلیسی منتشر کرده است. بهعلاوه چندین مقاله نیز به زبان انگلیسی در مجلات انگلیسیزبان از جمله مجلهی سوسایتی نوشته است. موضوع این مقالات فمینیسم شهرت، پورنوگرافی فقر، بچه پولدارهای تهران، میدان شهرت ایرانی و فحاشی در شبکههای اجتماعی است. شاهقاسمی از ۱۳۹۹ برای اولین بار درسی را با نام «مطالعات شهرت» در دانشگاه تدریس میکند. درسی که به گفتهی خودش یک دهه را صرف مطالعه و تحقیق دربارهی آن کرده است. کتاب «میدان شهرت در ایران» او مربوط به همین موضوع است که به عنوان منبع تدریس مطالعات شهرت در اختیار دانشگاههای مختلف قرار دارد. او علاوه بر تألیف کتاب و نوشتن مقاله، بیشترین کتابها را در زمینهی مطالعات شهرت به زبان فارسی ترجمه کرده است. کتابهایی که نگاه انتقادی به موضوع شهرت دارند. شاهقاسمی به صورت جدی و فعال در شبکههای اجتماعی حضور دارد؛ از جمله یکی از بحثبرانگیزترین واکنشهایش از حضور در این شبکهها یادداشتی بود که دربارهی اقبال نوجوانان ایرانی به گروه BTS و مذمت طرفداری غیرمنطقی و حتی خشن نوجوانان از این گروه و تبعات منفی القائات این گروه بود.
مروری بر کتابهای تألیفی و ترجمه احسان شاه قاسمی
شاهقاسمی کتابهای زیادی را تألیف و ترجمه کرده است که در اینجا برخی از مهمترینها را معرفی میکنیم.
فیلسوفان بدکردار
کتاب «فیلسوفان بدکردار» (۱۳۹۳) دربارهی زندگی خصوصی هشت تن از فیلسوفان معروف جهان یعنی ژان ژاک روسو، آرتور شوپنهاور، فردریش نیچه، برتراند راسل، لودویگ ویتگنشتاین، مارتین هایدگر، ژان پل سارتر و میشل فوکو است. نویسندگان در این کتاب نشان میدهند که آیا تفکر خردمندانهی این فیلسوفان با زندگی خارج از سالنهای سخنرانی و کتابهایشان نسبتی دارد یا نه و تلاش میکنند تناقضهای موجود در رفتار و گفتار این فیلسوفان را بازنمایی کنند.
رابطه ننگین
شاه قاسمی کتاب «رابطه ننگین» (۱۳۹۹) را نیز که مربوط به رابطهی سه نفرهی سیمون دوبوار، ژان پل سارتر و بیانکا لمبلین بود در ادامهی همین موضوع قداستزدایی از چهرههای مشهور ترجمه کرد.
سواد رسانهای
کتاب «سواد رسانهای» (۱۳۹۹) مؤلفههای کلیدی برای درک دنیای جذاب رسانههای جمعی را بررسی میکند. این کتاب به مخاطبان خود میآموزد که چگونه در میان حجم عظیم اطلاعات موجود در رسانههای دنیا حرکت کنند. کتاب از چگونگی عمل رسانهها، چگونگی جلب توجه و چگونگی تأثیرگذاری بر مردم میگوید. این موضوع کمک میکند تا آدمها با داشتن نگاه عمیقتر به رسانهها بر نفوذ آنها در خود کنترل بیشتری داشته باشند.
میدان شهرت در ایران
«میدان شهرت در ایران» (۱۴۰۲) یکی از پژوهشهای احسان شاهقاسمی است و نقش سلبریتیها در جامعهی ایران را بررسی انتقادی میکند. این کتاب در شانزدهمین جشنوارهی بینالمللی پژوهش فرهنگی در محور رسانه و ارتباطات بهعنوان اثر برگزیده معرفی شد. او در این کتاب توضیح میدهد که فرهنگ شهرت از کجا در ایران پدیدار شد و چه روندی را طی کرد، شهرت و پول چه رابطهای دارند، فضای مجازی چه کمکی به سلبریتیها کرده است و شهرت چه ارتباطی با فمینیسم دارد.
تاریخ ارتباطات
کتاب «تاریخ ارتباطات» (۱۴۰۲) مجموعهای از ۳۸ مقالهی پژوهشی دربارهی رابطهی میان تاریخ انسانی و رسانههای ارتباطی، از نمادهای عصر سنگ و خط اولیه تا شبکههای اجتماعی سامانیافته است. این کتاب، یکی از منابع درس تاریخ ارتباطات در دانشگاهها است. مقالههای این کتاب توضیح میدهند که چرا رسانههای جدید در هر دوره به وجود آمدهاند و چه تأثیری بر رسانهی قبل از خود و جامعه داشتهاند. این کتاب بحثی گسترده دربارهی ارتباطات در عصر دیجیتال دارد.
سرمایهداری نظارتی
کتاب «سرمایهداری نظارتی» (۱۴۰۳) توضیح میدهد که چگونه شرکتهای فناوری از دادههای شخصی برای بیشینه کردن سود خود بهرهبرداری میکنند. نویسنده این موضوع را تهدیدی مهم برای دمکراسی و استقلال فردی میداند. سرمایهداری نظارتی را یک سیستم اقتصادی جدید تعریف میکند که در آن دادههای شخصی افراد از فعالیتهای آنلاین بدون اطلاع آنها گردآوری میشود و با پیشبینی رفتار آیندهی آنها در ضمن تأثیرگذاری بر آنها محصولاتی متناسب با علایق جدید ایجاد میکنند.