کتاب فهرست نسخه های خطی فارسی کتابخانه مرکزی دانشگاه پنجاب لاهور (پاکستان)؛ جلد اول

فهرست نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه مرکزی دانشگاه پنجاب لاهورِ پاکستان (۲ جلد) شامل مجموعه‌های آزاد، پیرزاده، شیرانی، کیفی و عمومی به کوشش عارف نوشاهی در یادبود نخستین سال درگذشت ایرج افشار در نشر میراث مکتوب به چاپ رسیده است.

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب در سال ۱۳۷۲ ش به قصد حمایت از کوشش‌های محققان و مصححان و احیا و انتشار مهمترین آثار مکتوب فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی با نام «دفتر نشر میراث مکتوب» و با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. پس از یک دهه فعالیت، مؤسسه نخست به «مرکز نشر میراث مکتوب» و سپس در سال ۱۳۸۴ ش با دریافت مجوز چهار گروه پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به «مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب» تغییر نام داد و علاوه بر کار نشر به کار پژوهشی نیز رو آورد.

فعالیت‌های موسسه میراث مکتوب بر تصحیح نسخه‌های خطی فارسی و عربی و تحقیق در متون، پژوهشهای متن شناسی، نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی، میراث‌های مشترک ایران و حوزة ایران فرهنگی، و تاریخ علم متمرکز است.

میراث مکتوب آثار خود را در چند عنوان اصلی و بر اساس موضوع منتشر می کند. در حوزه متون کهن، منشورات مؤسسه به ۱۶ موضوع اصلی تقسیم می شود، از جمله زبان و ادبیات فارسی، علوم و معارف اسلامی، علوم و فنون، تاریخ و جغرافیا، متن‌شناسی، فهرست نسخه‌های خطی، نسخه‌برگردان، رسائل، ارج نامه‌ها، همایش‌ها و نکوداشت‌ها و ....

بخش اصلی این آثار به متون فارسی اختصاص دارد. بسیاری از این متون که در سلسله­ ای غیر از زبان و ادبیات فارسی نیز منتشر شده اند، به عنوان یک متن کهن فارسی نیز دارای اهمیت بسیارند.

جدای از این آثار، میراث مکتوب مجموعه‌ای با عنوان «کارنامۀ دانشوران اسلام و ایران» به چاپ می‌رساند. در این مجموعه متون کهن به قصد استفادۀ جوانان یا کسانی که دانش استفاده از اصل متون کهن را ندارند، تلخیص، ساده‌نویسی و بازنویسی می‌شود.

میراث مکتوب همچنین سه نشریه منتشر می‌کند:

«آینه میراث» که دوفصلنامه است و هر شش ماه یکبار منتشر می شود و «ویژه کتابشناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزۀ متون» است. «گزارش میراث» که فصلنامه است و به پژوهشهای «حوزۀ نقد و تصحیح متون نسخه شناسی و ایران شناسی» اختصاص دارد و میراث علمی ایران و اسلام که دوفصلنامه است و به «تاریخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی» اختصاص دارد

افزون بر این، موسسه میراث مکتوب تا کنون نشست‌های نقد و بررسی متعددی دربارۀ مباحث متن پژوهی و متون کهنِ منتشر شده در مؤسسه با حضور استادان و صاحب نظران برگزار کرده است. همچنین همایش‌هایی را در حوزه ‌های مختلف ادبی و فرهنگی و پژوهشی برگزار یا در برگزاری آنها مشارکت کرده است.

درباره فهرست نسخه های خطی فارسی کتابخانه مرکزی دانشگاه پنجاب لاهور (پاکستان)؛ جلد اول

کتابخانه دانشگاه پنجاب، لاهور (تأسیس: ۱۸۷۳م) یکی از قدیم‌ترین کتابخانه‌های پاکستان است. بخش نسخه‌های خطّی آن در ۱۹۲۰ م تأسیس شد و امروز دانشگاه پنجاب با ۲۲۵۷۴ مجلد کتاب خطّی بزرگترین مجموعه‌دار کتب دستنویس در کشور است. از آن میان حدود ۱۴۵۰۰ نسخه به زبانهای عربی، فارسی، اردو و زبانهای محلّی پاکستان و حدود ۹۰۰۰نسخه به زبان سانسکریت است. بخش نسخه‌های خطّی کتابخانۀ دانشگاه پنجاب از یک مجموعۀ عمومی و چند مجموعۀ شخصی تشکیل شده است.

پیشتر به کوشش فهرست‌نگاران مختلف، فهرست حدود ۹۰۰۰نسخۀ سانسکریت، ۲۲۸۴ نسخۀ فارسی مجموعۀ شیرانی، ۱۵۰۰ نسخۀ فارسی مجموعۀ آزر و ۸۹۹ نسخه از مجموعه‌های مختلف فراهم شد.

کتاب حاضر، فهرست کامل نسخه‌های خطّی فهرست نشدۀ مجموعه‌های آزاد، پیرزاده، شیرانی، کیفی و عمومی است. در برخی موارد فهارس پیشین نیز بازنگری شده و در فهرست حاضر اطلاعات نسخه‌شناسی تکمیل شده است.

فهرست نسخه های خطی فارسی کتابخانه مرکزی دانشگاه پنجاب لاهور (پاکستان)؛ جلد اول را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

پژوهشگران رشته نسخه‌شناسی مخاطبان این مجموعه‌اند.