کتاب دیوان حافظ شیرازی

کتاب دیوان حافظ شیرازی را نشر میراث مکتوب با تصحیح بهروز ایمانی منتشر کرده است. این کتاب براساس نسخه محمد گل‌اندام است و کهن‌ترین نسخه شناخته شده کامل، کتابت ۸۰۱ هجری است. 

مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب در سال ۱۳۷۲ ش به قصد حمایت از کوشش‌های محققان و مصححان و احیا و انتشار مهمترین آثار مکتوب فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی با نام «دفتر نشر میراث مکتوب» و با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. پس از یک دهه فعالیت، مؤسسه نخست به «مرکز نشر میراث مکتوب» و سپس در سال ۱۳۸۴ ش با دریافت مجوز چهار گروه پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به «مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب» تغییر نام داد و علاوه بر کار نشر به کار پژوهشی نیز رو آورد.

فعالیت‌های موسسه میراث مکتوب بر تصحیح نسخه‌های خطی فارسی و عربی و تحقیق در متون، پژوهشهای متن شناسی، نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی، میراث‌های مشترک ایران و حوزة ایران فرهنگی، و تاریخ علم متمرکز است.

میراث مکتوب آثار خود را در چند عنوان اصلی و بر اساس موضوع منتشر می کند. در حوزه متون کهن، منشورات مؤسسه به ۱۶ موضوع اصلی تقسیم می شود، از جمله زبان و ادبیات فارسی، علوم و معارف اسلامی، علوم و فنون، تاریخ و جغرافیا، متن‌شناسی، فهرست نسخه‌های خطی، نسخه‌برگردان، رسائل، ارج نامه‌ها، همایش ها و نکوداشت ها و ....

بخش اصلی این آثار به متون فارسی اختصاص دارد. بسیاری از این متون که در سلسله­ ای غیر از زبان و ادبیات فارسی نیز منتشر شده اند، به عنوان یک متن کهن فارسی نیز دارای اهمیت بسیارند.

جدای از این آثار ، میراث مکتوب مجموعه‌ای با عنوان «کارنامۀ دانشوران اسلام و ایران» به چاپ می‌رساند. در این مجموعه متون کهن به قصد استفادۀ جوانان یا کسانی که دانش استفاده از اصل متون کهن را ندارند، تلخیص، ساده‌نویسی و بازنویسی می شود

میراث مکتوب همچنین سه نشریه منتشر می‌کند:

«آینه میراث» که دوفصلنامه است و هر شش ماه یکبار منتشر می شود و «ویژه کتابشناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزۀ متون» است. «گزارش میراث» که فصلنامه است و به پژوهشهای «حوزۀ نقد و تصحیح متون نسخه شناسی و ایران شناسی» اختصاص دارد و میراث علمی ایران و اسلام که دوفصلنامه است و به «تاریخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی» اختصاص دارد

افزون بر این، موسسه میراث مکتوب تا کنون نشست‌های نقد و بررسی متعددی دربارۀ مباحث متن پژوهی و متون کهنِ منتشر شده در مؤسسه با حضور استادان و صاحب نظران برگزار کرده است. همچنین همایش‌هایی را در حوزه ‌های مختلف ادبی و فرهنگی و پژوهشی برگزار یا در برگزاری آنها مشارکت کرده است.

درباره کتاب دیوان حافظ شیرازی

این دست‌نویس کهن‌ترین نسخه شناخته شده و کامل از دیوان حافظ است و به شماره ۵۱۴۹ در کتابخانه نورعثمانیه (استانبول) نگهداری می شود و شامل ۴۳۵ غزل، ۱ ترجیع بند (بندی از آن)، ۲۶ قطعه، ۴ مثنوی و ۱۱ رباعی است.

بنا به گزارش ترقیمه کتابت اشعار حافظ را محمد بن عبدالله بن محمد ابوبکر بن کریمشاه ملقب به غیاث ابرقوهی در روز چهارشنبه بیستم جمادی الاول سال ۸۰۱  ق به اتمام رسانده است. خط ابرقوهی از مشقهای نخستین نستعلیق نویسی پس از سده ۸ ق است و جریانی را می آزماید که در آن تعلیق به نستعلیق جای می پردازد و در مسیر همین تجربه است که هنوز نستعلیق غیاث ابرقوهی از کرشمه ها و غمزه های تعلیق نیز برخوردار است.

مهم ترین امتیاز این دستنویس، وجود دیباجه محمد گلندام (جامع دیوان حافظ) در آن است و تاکنون قدیم ترین نسخه از این دیباجه است که شناخته شده. غزلیات در نسخه نورعثمانیه به ترتیب الفبای قوافی تنظیم یافته و از این نکته معلوم می شود که از همان ازمنه قریب به دوره حافظ غزلیات او بر اساس قوافی سامان یافته بوده است. مقایسه و مقابله نسخه نورعثمانیه با دیگر نسخه های کهن حافظ، تفاوت‌هایی را در ضبط و قرائت برخی از کلمات نشان می دهد و تشابهاتی را نیز مشخص می نماید.

خواندن کتاب دیوان حافظ شیرازی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به متون کهن شعر پیشنهاد می‌کنیم.