کتاب سنجش منابع تاریخی شاهنامه

کتاب سنجش منابع تاریخی شاهنامه؛ در پادشاهی خسرو انوشیروان اثری پژوهشی از فرزین غفوری است. این اثر به بررسی منابعی می‌پردازد که حکیم ابوالقاسم فردوسی برای سرودن شاهنامه و بخصوص ابیات پادشاهی خسرو انوشیروان از آن‌ها کمک گرفته است.

مؤسسه پژوهشی میراث مكتوب در سال ۱۳۷۲ شمسی به قصد حمایت از كوشش‌های محققان و مصححان و احیا و انتشار مهمترین آثار مكتوب فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی با نام «دفتر نشر میراث مكتوب» و با كمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأسیس شد. پس از یک دهه فعالیت، مؤسسه نخست به «مركز نشر میراث مكتوب» و سپس در سال ۱۳۸۴ شمسی با دریافت مجوز چهار گروه پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به «مؤسسه پژوهشی میراث مكتوب» تغییر نام داد و علاوه بر كار نشر به كار پژوهشی نیز رو آورد.

فعالیت‌های موسسه میراث مکتوب بر تصحیح نسخه‌های خطی فارسی و عربی و تحقیق در متون، پژوهشهای متن شناسی، نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی، میراث‌های مشترک ایران و حوزه ایران فرهنگی، و تاریخ علم متمركز است.

میراث مكتوب آثار خود را در چند عنوان اصلی و بر اساس موضوع منتشر می كند. در حوزه متون كهن، منشورات مؤسسه به ۱۶ موضوع اصلی تقسیم می شود، از جمله زبان و ادبیات فارسی، علوم و معارف اسلامی، علوم و فنون، تاریخ و جغرافیا، متن‌شناسی، فهرست نسخه‌های خطی، نسخه‌برگردان، رسائل، ارج نامه‌ها، همایش ها و نكوداشت ها و ....

بخش اصلی این آثار به متون فارسی اختصاص دارد. بسیاری از این متون كه در سلسله­‌ای غیر از زبان و ادبیات فارسی نیز منتشر شده اند، به عنوان یک متن كهن فارسی نیز دارای اهمیت بسیارند.

جدای از این آثار، میراث مكتوب مجموعه‌ای با عنوان «كارنامه دانشوران اسلام و ایران» به چاپ می‌رساند. در این مجموعه متون كهن به قصد استفاده جوانان یا كسانی كه دانش استفاده از اصل متون كهن را ندارند، تلخیص، ساده‌نویسی و بازنویسی می شود

میراث مكتوب همچنین سه نشریه منتشر می‌كند:

«آینه میراث» كه دوفصلنامه است و هر شش ماه یكبار منتشر می شود و «ویژه کتابشناسی، نقد کتاب و اطلاع رسانی در حوزه متون» است. «گزارش میراث» كه فصلنامه است و به پژوهشهای «حوزه نقد و تصحیح متون نسخه شناسی و ایران شناسی» اختصاص دارد و میراث علمی ایران و اسلام که دوفصلنامه است و به «تاریخ علوم و فناوری دوره اسلامی» اختصاص دارد

افزون بر این، موسسه میراث مكتوب تا کنون نشست‌های نقد و بررسی متعددی درباره مباحث متن پژوهی و متون كهنِ منتشر شده در مؤسسه با حضور استادان و صاحب نظران برگزار كرده است. همچنین همایش‌هایی را در حوزه ‌های مختلف ادبی و فرهنگی و پژوهشی برگزار یا در برگزاری آنها مشارکت كرده است.

درباره کتاب سنجش منابع تاریخی شاهنامه

تاکنون پژوهش درباره شاهنامه فردوسی به سبب جایگاه آن به عنوان یک شاهکار ادبی و حماسی در ایران و جهان، بیشتر در حوزه ادبیات صورت پذیرفته است اما مطالعات اولیه نگارنده که از سال ۱۳۸۶ در چند مقاله به تدریج منتشر گردید نشان‌ داد که پادشاهی خسروانوشیروان در شاهنامه با بیش از ۴۵۰۰ بیت (تقریباً یک‌یازدهم کل سروده‌های فردوسی) در مقایسه با متون تاریخی اوایل دوره اسلامی دربردارنده گزارش‌های بسیار با ارزش و گاه معتبرتر است و در پی آن این فرضیه به طور جدّی مطرح گردید که فردوسی به منبع خاصی (احتمالاًً کتاب الکارنامج فی سیرة انوشروان) دسترسی یافته بود و افزون بر استفاده از شاهنامه ابومنصوری، با استفاده از آن نیز شرح پادشاهی خسروانوشیروان را در شاهنامه تکمیل کرده است. 

کتاب سنجش منابع تاریخی شاهنامه ضمن بررسی این فرضیه به تبیین منابع خاص تاریخ پادشاهی خسروانوشیروان درمتون اوایل دوره اسلامی به‌ویژه نهایه الارب، اخبار الطوال و تجارب ‌الامم پرداخته است.

کتاب سنجش منابع تاریخی شاهنامه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

کتاب سنجش منابع تاریخی شاهنامه اثری عالی برای تمام شاهنامه پژوهان است.