کتاب قمار

کتاب قمار نوشته سید محمدمهدی دزفولی، رمزگشایی از پرونده ایران کنترا؛ مذاکرات تاریخی و فراموش شده ایران و آمریکا در میانه جنگ تحمیلی در دهه ۶۰ است.

درباره کتاب قمار

سید محمدمهدی دزفولی، در کتاب قمار به رمزگشایی از پرونده ایران کنترا می‌پردازد. او با استناد به مذاکرات تاریخی و فراموش شده ایران و آمریکا در میانه جنگ تحمیلی در دهه ۶۰ این پرونده را دوباره باز و بررسی می‌کند. اما ماجرای ایران کنترا که به نام‌های دیگر ایران گیت یا ماجرای مک فارلین خوانده می‌شود، از چه قرار است؟ 

ماجرای ایران کنترا را یک رسوایی سیاسی بزرگ برای آمریکا می‌دانند. این ماجرا در در دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان، در ایالات متحده آمریکا از ۲۰ اوت ۱۹۸۵  آغاز شد و تا ۴ مارس ۱۹۸۷ ادامه پیدا کرد. (۲۹ مرداد ۱۳۶۴ – ۱۳ اسفند ۱۳۶۵). مقامات دولت ریگان به‌طور مخفیانه، با فروش تسلیحات به ایران، که در محاصره تسلیحاتی بود، کمک‌رسانی کردند و ا میدوار بودند که بدین وسیله آزادی گروگان‌های آمریکایی را تضمین کرده و همچنین شورشیان کنتراهای نیکاراگوئه را تأمین بودجه کنند.

کنگره آمریکا بر اساس لایحه بولند، تأمین بودجه کنتراها از سوی دولت آمریکا را ممنوع اعلام کرده بود. این ماجرا بر روابط دو کشور ایران و امریکا بسیار تاثیرگذار بود.

کتاب قمار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

اگر دوست دارید با بخشی از تاریخ معاصر ایران آشنا شوید و دوست دارید از روابط سیاسی میان ایران و آمریکا مطلع شوید، کتاب قمار به شما کمک می‌کند. 

بخشی از کتاب قمار

۱۳ آبان ۱۳۶۵، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، حجت‌ الاسلام ‌و المسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی، در میان شعارهای «مرگ بر آمریکا» در مراسم سالگرد تسخیر سفارت آمریکا در تهران، به پشت تریبون رفت و بعد از حمله به لیبرال‌ها و غرب‌زده‌ها، تأملی کرده و گفت: «من نمونه بسیاری از استیصال آمریکایی‌ها را در سینه انباشته‌ام و مطالبی دارم که نمی‌شود اینجا همه آن را مطرح کرد و شاید در آینده چنین فرصتی پیش آید.»

رئیس وقت مجلس به ماجرای درخواست آمریکایی‌ها برای آزادی گروگان‌های خود در لبنان و واسطه‌گری نخست‌وزیر ژاپن اشاره کرد. سپس ماجرای واسطه‌گری دلال‌های اسلحه، ورود هواپیمای حامل سلاح و قطعات پیچیده برای ایران را بیان کرد. هواپیمایی که تمام سرنشینان آن با پاسپورت ایرلندی وارد ایران شده بودند. به‌قول آقای هاشمی، جمهوری اسلامی می‌توانست به جرم ورود غیرقانونی و جعل هویت و جاسوسی، آن‌ها را بازداشت و محاکمه کند!

هاشمی در حالی که همه سکوت کرده بودند تا ببینند افشاگری‌ها به کجا می‌کشد و چه مقدار از شایعات اخیر رسانه‌های منطقه، تأیید یا رد می‌شود، گفت: «در فرودگاه مهرآباد، معلوم شد این‌ها آمریکایی هستند و از طرف ریگان برای مسئولین عالی‌رتبه کشور پیام آورده‌اند. ما فوری با دوستان خود جلسه گذاشتیم و این‌ها را سه ساعت و نیم در فرودگاه معطل و متوقف کردیم. خدمت امام مسئله عرض شد، امام فرمود با این‌ها جلسه نگذارید، پیامشان را هم نگیرید و ببینید این‌ها برای چه به ایران آمده‌اند. آن‌ها را به هتل منتقل کردیم و در هتل گفتند که هیئت، با مدیریت مک‌فارلین از طرف ریگان هدیه آورده است. هدیه برای هر یک از ما [رؤسای قوا] یک سلاح کمری و پیام هم می‌خواستند حضوراً در جلسه اعلام کنند. یک کیک صلیبی‌شکل هم آورده بودند که این کلید فتح روابط است. بچه‌ها که در فرودگاه معطل بودند و گرسنه، کیک را گرفته بودند و خوردند و دیگر چیزی نمانده بود که به ما برسد. ما این‌ها را قبول نکردیم و کسی با این‌ها درست صحبت نکرد تا بفهمیم واقعاً آن فرد مک‌فارلین بوده یا نه؟! ما یکی از دوستان [محمدعلی هادی نجف‌آبادی] وارد به ‌زبان را وارد این‌ها کردیم که البته مقام مسئول نیست، هدف این‌ها این بود که بیایند یخ روابط را بشکنند. هدف دیگر آن‌ها ایجاد روابط حسنه و ایجاد دوران طلایی به‌قول خودشان بود تا نیازهای ایران را هم مرتفع کنند. آن‌ها درخواست داشتند پیام رئیس‌جمهور کشورشان را به مقامات رسمی کشور تحویل دهند که ما حاضر نشدیم و گفتیم ما با آمریکا قهر هستیم. بالاخره بعد از پنج روز، این‌ها را مرخص کردیم. تلفن هواپیماشان را هم اجازه ندادیم استفاده کنند و از تلفن‌عمومی که تحت‌نظر بود استفاده کردند و الان ما صدای مک‌فارلین را داریم. یک انجیل هم با خط ریگان دادند که ما کپی آن را داریم و خود انجیل را نخواستیم.»

این افشاگری‌ها و سخنان هاشمی رفسنجانی در سیزده آبان سال ۱۳۶۵، آغاز جنجالی بزرگ در سطح جهان بود که در ایران به «ماجرای مک‌فارلین» و در آمریکا بعد از رسوایی واترگیت، به پرونده و رسوایی «ایران‌گیت» مشهور شد. رئیس‌جمهور وقت آمریکا، رونالد ریگان، تا مرز استیضاح و عزل از ریاست ‌جمهوری پیش رفت. این ادبیات تند و افشاگرانه رئیس وقت مجلس شورای اسلامی که در آن برهه از زمان، به‌دلیل مسئولیت‌های مختلف سیاسی و نظامی، به‌عنوان نفر دوم ایران شناخته می‌شد، به‌سرعت جنجالی عظیم به پا کرد.

اما واقعیت چه بود و چرا این موضوع تا بدین حد در دو کشور ایران و آمریکا جنجالی شد؟