تا ۸۰٪ تخفیف خرید اشتراک ۴۶هزار کتاب | با هم برای کتابخانه‌ها در ۱۰سالگی طاقچه

کتاب معرفت نفس (جلد دوم)

نویسنده:آیت‌الله العظمی مظاهری

انتشارات:موسسه فرهنگی مطالعاتی الزهراء (س)

دسته‌بندی:

امتیاز:

۴.۰از ۹ رأیخواندن نظرات

۴٫۰

(۹)

خواندن نظرات

معرفی کتاب معرفت نفس (جلد دوم)

معرفت نفس اثر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مظاهری (مدّظلّه‌العالی) به همت مؤسسه فرهنگی مطالعاتی الزهرا (سلام‌الله علیها) منتشر شده است.

درباره معرفت نفس کتاب‌های زیادی تالیف شده و فلاسفه هم از مشرب‌های مختلف سخنان زیادی گفته‌اند و در آثار خود به آن پرداخته‌اند و مفسران قران مجید هم در این‌باره بسیار صحبت کرده‌اند؛ چنان‌که علامه طباطبایی (ره) در تفسیر شریف المیزان، به تناسب، مسائل مختلفی را دربارهٔ معرفة‌النّفس از جهات قرآنی و فلسفی و عرفانی، بیان داشته است.

آیت الله العظمی مظاهری «مدّظلّه‌العالی» نیز با توجّه به اهمیّت موضوع، به این بحث پرداخته‌اند، منتهی نگاه ایشان به موضوع، بیشتر جنبهٔ اخلاقی و از جهتی، جنبهٔ قرآنی و روایی دارد؛ لذا بررسی‌های ایشان در موضوع معرفت نفس در این کتاب را باید نوعی شناخت نفس از نگاه قرآن و عترت (ع) خواند. نگاهی که همچون سایر آثار معظّم‌له، با رنگ اخلاق آمیخته است.

درباره کتاب معرفت نفس

کتاب معرفت نفس که شامل دروس اخلاقی معظّم‌له در ماه مبارک رمضان ۱۴۳۵ قمری (سال ۱۳۹۳ ش) و نیز در شب‌های جمعهٔ طول این سال در مسجد حکیم اصفهان است.

این جلد از کتاب، شامل چهار فصل است که در آن، به چهار هدف مهمّ از اهداف خلقت انسان از منظر قرآن کریم، پرداخته شده است. این اهداف عبارتند از: «نیل به مقام وصول و شهود»، «دستیابی به بهشت جاودان»، «ارتقاء به مقام عبودیّت و بندگی»، «صعود به مقام آدمیّت».

لازم به ذکر است که اهداف خلقت انسان، منحصر در این چهار هدف و به صورت ترتیبی نیست و در این مجموعه درس‌ها، صرفاً به برخی از مهم‌ترین اهداف پرداخته شده است.

خواندن کتاب معرفت نفس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

علاقه‌مندان به مباحث عرفانی، اخلاق و فلسفه اسلامی مخاطبان این کتاب‌اند.

جملاتی از کتاب معرفت نفس

همهٔ انسان‌ها از وقتی به دنیا می‌آیند و حال تمیز پیدا می‌کنند و خوبی و بدی را یکدیگر تمیز می‌دهند، تلاش و کوشش می‌کنند برای اینکه درس بخوانند و سپس شغلی پیدا کنند و به پُست و موقعیّتی برسند و بعد از آن ازدواج کنند و بعد از ازدواج، یک زندگی سالم و موفّقی داشته باشند و به عبارت دیگر عاقبت‌به‌خیر شوند. همهٔ مردم عموماً در این صدد بوده و هستند. اگر کسی در صدد دست‌یابی به خوشبختی نباشد، یا از سفیهان است و دیوانه است یا اصالة‌التنبلی بر او حکمفرما شده یا شیطان درون یا شیطان برون او را گول زده که مسلّماً سرنوشتش جهنّم است و سرنوشت او در همین دنیا، بدبختی است؛ و الاّ همه، چه مسلمان و چه غیرمسلمان و چه باسواد و چه بی‌سواد و چه مرد و چه زن، از وقتی به دنیا می‌آیند و حال تمیز پیدا می‌کنند، به دنبال فراهم کردن زندگی رفاهی هستند. حتّی اگر کسی حال تمیز هم نداشته باشد، پدر و مادری که از او مراقبت می‌کنند، در صدد این هستند که یک زندگی راحت برای او فراهم سازند. به تعبیر قرآن کریم، یک حیات طیّب و یک زندگی سالم.

البته یک زندگی، هیچگاه صددرصد رفاهی نمی‌شود، یعنی در این دنیا یک زندگی منهای غم و غصّه و دلهره و اضطرب‌خاطر و یک زندگی منهای آلام روحی و جسمی به معنای کامل، به‌وجود نمی‌آید و هرچه در دنیاست و هر راحتی که به‌وجود می‌آید، توأم با آلام و مشقّات است. انسان این حقیقت و واقعیّت را نیز می‌داند، امّا در حالی که می‌داند، از همان وقت که تمیز پیدا کرد و ممیّز شد، در صدد ساختن این زندگی سالم است. البته فراهم آوردن آن سخت است و آسان حاصل نمی‌شود؛ مثلاً باید قریب سی‌سال درس بخواند و زحمت بکشد تا تخصّصی پیدا کند و بعد هم باید سی‌سال خون جگرها بخورد و تلاش و کوشش شبانه‌روزی داشته باشد تا بتواند یک پُست و موقعیّت مناسبی بیابد و پس از ازدواج هم، خانه و حوائج ضروری یا حوائج رفاهی پیدا کند. یک عمر تلاش و کوشش می‌خواهد تا به این زندگی برسد، لذا همه و همه برای رسیدن به یک زندگی رفاهی تلاش و کوشش می‌کنند تا در آن زندگی، خوش و خرّم باشند و کسی هم نیست که به این فکر نباشد.

نظرات کاربران

مشاهده همه (۳)

Dexter

۱۳۹۸/۱۰/۱۱

کتابی خوبیه برای شناخت خود، هدف خداوند از خلقت انسان و مسیر سیر به سمت خدا.البته یه اشتباهاتی هم در متن هست( مثلا یک جا نقل قولی از علامه طباطبایی آورده شده که اصلا حرف علامه نیست )، و چون

- بیشتر

راضیه ناظری

۱۳۹۹/۰۷/۰۳

وقتایی هست که آدم دلش میگیره و میخواد یه جایی حرف هایی بشنوه که حالش بهتر بشه، خب اینجور وقتاست که باید یا دست به دامن آدم های خدایی بشی یا حرف هایی که از جنس خدا باشه. متاسفانه خیلیا

- بیشتر

hamed...*

۱۴۰۲/۱۲/۱۵

برای آدمایی که خیلی به هدف زندگی اهمیت نمیدن به نظرم خیلی راهگشایت .

بریده‌هایی از کتاب

مشاهده همه (۶۱)

وقتی موسی بن جعفر (ع) را به زندان بردند، حضرت مناجات می‌کردند و می‌فرمودند: خدایا! جا و مکان و موقعیّت خلوتی برای مناجات با تو می‌خواستم و الحمدلله پیدا شد

Dexter

الان چقدر برای شما زیباست که ببینید در حرم امام حسین (ع) هستید و می‌گویید: «السّلام علیک یا ابا عبدالله»؛ امّا در عالم برزخ، زیارت قبر نیست؛ بلکه زیارت خودشان است.

Dexter

سلمان در حالی‌که استاندار مدائن بود، امّا ظاهری بسیار معمولی و ساده داشت. غریبه‌ای به او رسید و خیال کرد او حمّال است، به او گفت می‌توانی بارهای مرا تا فلان جا ببری؟ سلمان قبول کرد و با یکدیگر مقدار کرایه را نیز به مقدار یک‌درهم تعیین کردند. سلمان بار را برداشت و به جلو حرکت کرد و مرد نیز به دنبال او به راه افتاد. ناگهان مرد متوجّه شد که مردم مرتّب به این حمّال سلام و تعظیم می‌کنند. وقتی یکی از افرادی که تعظیم کرد، از کنارش رد شد، آهسته به او گفت این حمّال کیست؟ وی جواب داد: او سلمان فارسی استاندار مدائن است. مرد باسرعت جلو آمد و گفت: آقا ببخشید، من نفهمیدم و شما را نشناختم. سلمان فرمود: چه شده! من بار تو را می‌رسانم وتو هم باید یک درهم را بدهی. من از بیت المال نمی‌خورم و می‌خواهم با خدمت به تو، درآمدی داشته باشم و این یک درهم، خرج شبانه‌روزم باشد.

Dexter

اینکه انسان بتواند صفات رذیله را از دل بکند و مثلاً متکبّر و خودخواه نباشد، دنیاپرست و ریاست‌طلب و حسود نباشد، واقعاً جهاد بزرگی است. خیلی جرأت می‌خواهد که کسی بگوید من حسود نیستم

Dexter

انسان می‌تواند به جایی برسد که در خلوت و جلوت، چیزی به جز خدا نبیند. یک لحظهٔ از این مرتبه، از دنیا و آنچه در دنیاست، بالاتر است؛ چنان‌که پیغمبر اکرم (ص) می‌فرمایند ارزش دو رکعت نماز شب برای من، از عالم وجود بیشتر است.

Dexter

ما معمولاً نمی‌توانیم این حرف‌ها را درک کنیم، زیرا راه و مسیر آن را طی نکرده‌ایم؛ از همین جهت هم قرآن می‌فرماید نماز برایتان سنگین است: (وَ إِنَّها لَکبیرَةٌ إِلاَّ عَلَی الْخاشِعینَ) نماز با این همه ارزندگی و اهمیّت، برای شما سنگین است. چه وقت نماز لذّت‌بخش و خواستنی می‌شود؟ زمانی که مقام خشوع و وصول و مقام شهود پیدا کنید، آنگاه اگر یک دفعه نماز شب کسی تعطیل شود، گریه و زاری و ناآرامی می‌کند.

Dexter

خدا اینقدر مهربان است که کسی را زیر نظر کفر پرورش می‌دهد تا کم‌کم قدرت پیدا می‌کند و او را زیر نظر پیغمبر خدا یعنی حضرت شعیب (ع) می‌فرستد و دوازده سال تربیت می‌کند و بعد با زحمت‌ها و مشقّت‌ها که پیامبر شد، خطاب می‌شود برو و این فرعون را هدایت کن. به قول حضرت امام، خدا سفارش فرعون را هم به حضرت موسی (ع) می‌کند که با تلطّف و مهربانی با او حرف بزند:

Dexter

فردی امیرالمؤمنین (ع) را دید که باری به همراه دارند. از حضرت پرسید که چه چیزی همراه خود دارید؟ امیرالمؤمنین (ع) فرمودند یک نخلستان ان‌شاءالله. بعد همهٔ دانه‌های خرما را با دست مبارک خود کاشتند و آن را آبیاری کردند و پای هر درختی که آبیاری می‌کردند، دو رکعت نماز می‌خواندند. بعد هم آن نخلستان برای ضعفا و فقرا و بیچارگان، وقف می‌کردند.

Dexter

قرآن کریم می‌فرماید جهنّمیان وقتی به جهنّم می‌روند، دور هم با هم حرف می‌زنند و کتک‌کاری هم می‌کنند و حرف‌های نامربوط می‌زنند و به یکدیگر می‌گویند: تو من را جهنّمی کردی! آنگاه خطاب می‌شود هر دوی شما بدبخت هستید و بسوزید. جهنّمیان می‌گویند: (لَوْ کنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کنَّا فی أَصْحابِ السَّعیرِ) ما عقل نداشتیم که به جهنّم آمدیم و الاّ اگر عقل داشتیم، به جهنّم نمی‌آمدیم. جهنّم از آن بی‌فکرها و غافل‌هاست. قرآن می‌فرماید: جهنّم از برای آدم‌های غافل و هوی‌پرست است

Dexter

سورهٔ مبارک «هل اتی» برای همین نازل شده که پنج تن آل‌عبا، روزه بودند و حضرت زهرا (س) افطاری آن‌ها را که یک نان جو بود، تهیه کرده بودند، امّا همان نان هم نخوردند و به دیگران دادند: (وَ یطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یتیماً وَ أَسیراً) بار اوّل نان را پختند و به گدا دادند. دوباره نان تهیه کردند و به اسیر دادند. دفعهٔ سوّم نان را به یتیم دادند. قرآن می‌فرماید در حالی که خودشان احتیاج شدید به این غذا داشتند و افطاری آن‌ها بود، امّا همین افطاری را پیغمبر و امیرالمؤمنین و حضرت زهرا و امام حسن و امام حسین (ع) نخوردند و دیگران را بر خودشان مقدّم داشتند. این گونه ایثارها لذّت دارد، امّا ما خیلی متوجّه این لذّات نیستیم و سببش اینست که روی آن کار نکرده‌ایم.

Dexter