کتاب معرفت نفس (جلد دوم)

معرفت نفس اثر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مظاهری (مدّظلّه‌العالی) به همت مؤسسه فرهنگی مطالعاتی الزهرا (سلام‌الله علیها) منتشر شده است.

درباره معرفت نفس کتاب‌های زیادی تالیف شده و فلاسفه هم از مشرب‌های مختلف سخنان زیادی گفته‌اند و در آثار خود به آن پرداخته‌اند و مفسران قران مجید هم در این‌باره بسیار صحبت کرده‌اند؛ چنان‌که علامه طباطبایی (ره) در تفسیر شریف المیزان، به تناسب، مسائل مختلفی را دربارهٔ معرفة‌النّفس از جهات قرآنی و فلسفی و عرفانی، بیان داشته است.

آیت الله العظمی مظاهری «مدّظلّه‌العالی» نیز با توجّه به اهمیّت موضوع، به این بحث پرداخته‌اند، منتهی نگاه ایشان به موضوع، بیشتر جنبهٔ اخلاقی و از جهتی، جنبهٔ قرآنی و روایی دارد؛ لذا بررسی‌های ایشان در موضوع معرفت نفس در این کتاب را باید نوعی شناخت نفس از نگاه قرآن و عترت (ع) خواند. نگاهی که همچون سایر آثار معظّم‌له، با رنگ اخلاق آمیخته است.

درباره کتاب معرفت نفس

کتاب معرفت نفس که شامل دروس اخلاقی معظّم‌له در ماه مبارک رمضان ۱۴۳۵ قمری (سال ۱۳۹۳ ش) و نیز در شب‌های جمعهٔ طول این سال در مسجد حکیم اصفهان است.

این جلد از کتاب، شامل چهار فصل است که در آن، به چهار هدف مهمّ از اهداف خلقت انسان از منظر قرآن کریم، پرداخته شده است. این اهداف عبارتند از: «نیل به مقام وصول و شهود»، «دستیابی به بهشت جاودان»، «ارتقاء به مقام عبودیّت و بندگی»، «صعود به مقام آدمیّت».

لازم به ذکر است که اهداف خلقت انسان، منحصر در این چهار هدف و به صورت ترتیبی نیست و در این مجموعه درس‌ها، صرفاً به برخی از مهم‌ترین اهداف پرداخته شده است.

خواندن کتاب معرفت نفس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

علاقه‌مندان به مباحث عرفانی، اخلاق و فلسفه اسلامی مخاطبان این کتاب‌اند.

جملاتی از کتاب معرفت نفس

همهٔ انسان‌ها از وقتی به دنیا می‌آیند و حال تمیز پیدا می‌کنند و خوبی و بدی را یکدیگر تمیز می‌دهند، تلاش و کوشش می‌کنند برای اینکه درس بخوانند و سپس شغلی پیدا کنند و به پُست و موقعیّتی برسند و بعد از آن ازدواج کنند و بعد از ازدواج، یک زندگی سالم و موفّقی داشته باشند و به عبارت دیگر عاقبت‌به‌خیر شوند. همهٔ مردم عموماً در این صدد بوده و هستند. اگر کسی در صدد دست‌یابی به خوشبختی نباشد، یا از سفیهان است و دیوانه است یا اصالة‌التنبلی بر او حکمفرما شده یا شیطان درون یا شیطان برون او را گول زده که مسلّماً سرنوشتش جهنّم است و سرنوشت او در همین دنیا، بدبختی است؛ و الاّ همه، چه مسلمان و چه غیرمسلمان و چه باسواد و چه بی‌سواد و چه مرد و چه زن، از وقتی به دنیا می‌آیند و حال تمیز پیدا می‌کنند، به دنبال فراهم کردن زندگی رفاهی هستند. حتّی اگر کسی حال تمیز هم نداشته باشد، پدر و مادری که از او مراقبت می‌کنند، در صدد این هستند که یک زندگی راحت برای او فراهم سازند. به تعبیر قرآن کریم، یک حیات طیّب و یک زندگی سالم.

البته یک زندگی، هیچگاه صددرصد رفاهی نمی‌شود، یعنی در این دنیا یک زندگی منهای غم و غصّه و دلهره و اضطرب‌خاطر و یک زندگی منهای آلام روحی و جسمی به معنای کامل، به‌وجود نمی‌آید و هرچه در دنیاست و هر راحتی که به‌وجود می‌آید، توأم با آلام و مشقّات است. انسان این حقیقت و واقعیّت را نیز می‌داند، امّا در حالی که می‌داند، از همان وقت که تمیز پیدا کرد و ممیّز شد، در صدد ساختن این زندگی سالم است. البته فراهم آوردن آن سخت است و آسان حاصل نمی‌شود؛ مثلاً باید قریب سی‌سال درس بخواند و زحمت بکشد تا تخصّصی پیدا کند و بعد هم باید سی‌سال خون جگرها بخورد و تلاش و کوشش شبانه‌روزی داشته باشد تا بتواند یک پُست و موقعیّت مناسبی بیابد و پس از ازدواج هم، خانه و حوائج ضروری یا حوائج رفاهی پیدا کند. یک عمر تلاش و کوشش می‌خواهد تا به این زندگی برسد، لذا همه و همه برای رسیدن به یک زندگی رفاهی تلاش و کوشش می‌کنند تا در آن زندگی، خوش و خرّم باشند و کسی هم نیست که به این فکر نباشد.