بریدههایی از کتاب معرفت نفس (جلد دوم)
نویسنده:آیتالله العظمی مظاهری
انتشارات:موسسه فرهنگی مطالعاتی الزهراء (س)
دستهبندی:
امتیاز:
۴.۰از ۹ رأی
۴٫۰
(۹)
وقتی موسی بن جعفر (ع) را به زندان بردند، حضرت مناجات میکردند و میفرمودند: خدایا! جا و مکان و موقعیّت خلوتی برای مناجات با تو میخواستم و الحمدلله پیدا شد
Dexter
الان چقدر برای شما زیباست که ببینید در حرم امام حسین (ع) هستید و میگویید: «السّلام علیک یا ابا عبدالله»؛ امّا در عالم برزخ، زیارت قبر نیست؛ بلکه زیارت خودشان است.
Dexter
سلمان در حالیکه استاندار مدائن بود، امّا ظاهری بسیار معمولی و ساده داشت. غریبهای به او رسید و خیال کرد او حمّال است، به او گفت میتوانی بارهای مرا تا فلان جا ببری؟ سلمان قبول کرد و با یکدیگر مقدار کرایه را نیز به مقدار یکدرهم تعیین کردند. سلمان بار را برداشت و به جلو حرکت کرد و مرد نیز به دنبال او به راه افتاد. ناگهان مرد متوجّه شد که مردم مرتّب به این حمّال سلام و تعظیم میکنند. وقتی یکی از افرادی که تعظیم کرد، از کنارش رد شد، آهسته به او گفت این حمّال کیست؟ وی جواب داد: او سلمان فارسی استاندار مدائن است. مرد باسرعت جلو آمد و گفت: آقا ببخشید، من نفهمیدم و شما را نشناختم. سلمان فرمود: چه شده! من بار تو را میرسانم وتو هم باید یک درهم را بدهی. من از بیت المال نمیخورم و میخواهم با خدمت به تو، درآمدی داشته باشم و این یک درهم، خرج شبانهروزم باشد.
Dexter
اینکه انسان بتواند صفات رذیله را از دل بکند و مثلاً متکبّر و خودخواه نباشد، دنیاپرست و ریاستطلب و حسود نباشد، واقعاً جهاد بزرگی است. خیلی جرأت میخواهد که کسی بگوید من حسود نیستم
Dexter
انسان میتواند به جایی برسد که در خلوت و جلوت، چیزی به جز خدا نبیند. یک لحظهٔ از این مرتبه، از دنیا و آنچه در دنیاست، بالاتر است؛ چنانکه پیغمبر اکرم (ص) میفرمایند ارزش دو رکعت نماز شب برای من، از عالم وجود بیشتر است.
Dexter
ما معمولاً نمیتوانیم این حرفها را درک کنیم، زیرا راه و مسیر آن را طی نکردهایم؛ از همین جهت هم قرآن میفرماید نماز برایتان سنگین است:
(وَ إِنَّها لَکبیرَةٌ إِلاَّ عَلَی الْخاشِعینَ)
نماز با این همه ارزندگی و اهمیّت، برای شما سنگین است. چه وقت نماز لذّتبخش و خواستنی میشود؟ زمانی که مقام خشوع و وصول و مقام شهود پیدا کنید، آنگاه اگر یک دفعه نماز شب کسی تعطیل شود، گریه و زاری و ناآرامی میکند.
Dexter
خدا اینقدر مهربان است که کسی را زیر نظر کفر پرورش میدهد تا کمکم قدرت پیدا میکند و او را زیر نظر پیغمبر خدا یعنی حضرت شعیب (ع) میفرستد و دوازده سال تربیت میکند و بعد با زحمتها و مشقّتها که پیامبر شد، خطاب میشود برو و این فرعون را هدایت کن. به قول حضرت امام، خدا سفارش فرعون را هم به حضرت موسی (ع) میکند که با تلطّف و مهربانی با او حرف بزند:
Dexter
فردی امیرالمؤمنین (ع) را دید که باری به همراه دارند. از حضرت پرسید که چه چیزی همراه خود دارید؟ امیرالمؤمنین (ع) فرمودند یک نخلستان انشاءالله. بعد همهٔ دانههای خرما را با دست مبارک خود کاشتند و آن را آبیاری کردند و پای هر درختی که آبیاری میکردند، دو رکعت نماز میخواندند. بعد هم آن نخلستان برای ضعفا و فقرا و بیچارگان، وقف میکردند.
Dexter
قرآن کریم میفرماید جهنّمیان وقتی به جهنّم میروند، دور هم با هم حرف میزنند و کتککاری هم میکنند و حرفهای نامربوط میزنند و به یکدیگر میگویند: تو من را جهنّمی کردی! آنگاه خطاب میشود هر دوی شما بدبخت هستید و بسوزید. جهنّمیان میگویند:
(لَوْ کنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کنَّا فی أَصْحابِ السَّعیرِ)
ما عقل نداشتیم که به جهنّم آمدیم و الاّ اگر عقل داشتیم، به جهنّم نمیآمدیم. جهنّم از آن بیفکرها و غافلهاست. قرآن میفرماید: جهنّم از برای آدمهای غافل و هویپرست است
Dexter
سورهٔ مبارک «هل اتی» برای همین نازل شده که پنج تن آلعبا، روزه بودند و حضرت زهرا (س) افطاری آنها را که یک نان جو بود، تهیه کرده بودند، امّا همان نان هم نخوردند و به دیگران دادند:
(وَ یطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یتیماً وَ أَسیراً)
بار اوّل نان را پختند و به گدا دادند. دوباره نان تهیه کردند و به اسیر دادند. دفعهٔ سوّم نان را به یتیم دادند. قرآن میفرماید در حالی که خودشان احتیاج شدید به این غذا داشتند و افطاری آنها بود، امّا همین افطاری را پیغمبر و امیرالمؤمنین و حضرت زهرا و امام حسن و امام حسین (ع) نخوردند و دیگران را بر خودشان مقدّم داشتند. این گونه ایثارها لذّت دارد، امّا ما خیلی متوجّه این لذّات نیستیم و سببش اینست که روی آن کار نکردهایم.
Dexter
ای انسان! تو در سیروسلوک به سوی پروردگار متعال هستی، امّا بدان که این سیروسلوک پررنج و پرمشقّت است، ولی منتهای سیر عالیست؛ زیرا منتهای سیر، رسیدن به «مقام آدمیّت» است.
Dexter
اگر یک سال عبادت در مقابل ساعتی اندیشیدن و خودسازی قرار گیرد، آن یک ساعت خودسازی از یک سال عبادت بالاتر است.
Dexter
بزرگی میگوید: اگر پشهای در این عالم یک بال کمتر بزند یا یک بال از ماشین خلقت کم کند، عالم مضمحل میشود. به این «نظام اتَم»، یعنی نظام فوق تمام میگویند. لذا اگر کسی خیال کند در عالم با این همه عظمت، فقط مثل حیوانها باید خورد و خوابید و استراحت کرد و لذّت جنسی برد، معلوم است که به بازیچهبودن دنیا خواهد رسید و این تصوّر، با حکمت خداوندی نمیسازد.
Dexter
مرحوم آیت الله آقای مرعشی نجفی (ره) به من میگفتند: در راه آقا سید محمّد، گم شدم و به حالت اضطرار افتادم و به امام زمان (عج) متوسّل شدم. بالاخره خدمت امام زمان (عج) رسیدم و آقا نیز نصایحی به من کردند و یکی از نصایح این بود که فرمودند: ننگ است برای شیعه که نماز شب نخواند. عیب است برای طلبه که نماز شب نداشته باشد.
Dexter
شیعه کسی است که دوست دارد دیگران هم مانند خودش در رفاه و آسایش باشند و آنچه برای خود ناپسند میداند، برای دیگران نیز ناپسند میشمارد.
Dexter
قرآن در مواضع مختلف میفرماید که آیا میدانید چرا کار به اینجا رسیده که انسان در گناه و خطا غوطهور است؟ زیرا دل ندارد و به حرف عقل و وجدان بیتوجّه است.
Dexter
بنابراین باید پرسید هدف از این خلقت چیست؟
قرآن شریف در هفتهشتده آیه میفرماید: هدف در خلقت، مقام «وصول و شهود» است.
Dexter
(یا أَیهَا الْإِنْسانُ إِنَّک کادِحٌ إِلی رَبِّک کدْحاً فَمُلاقیهِ)
ای انسان! سفر تو پررنج است. انصافاً آمدن در این دنیا و تقیّد داشتن به ظواهر شرع، مشکل است و سفر پررنجی است؛ امّا منتهای سیر تو خداست و این، هدف از خلقت انسان است.
Dexter
بالاترین جهنّمها همین دنیاست که ما نیز در همین دنیا، جهنّم درست میکنیم. این سخنهای چون مار و کژدم ما، مار و کژدم در جهنّم درست میکند.
Dexter
ینکه مشهور شده برخی گفتهاند که هشت ساعت عبادت و هشت ساعت کار و هشت ساعت استراحت، که معمولاً مردم هشت ساعت استراحتشان، یعنی گناه و هشت ساعت کار دارند، آن هم با کمکاری و بیکاری و وقتی نوبت به عبادت میرسد، خسته میشوند و حالی ندارند که نماز بخوانند و به قول قرآن، نماز برایشان سنگین است؛ ما نمیگوییم هشتساعت را صرف عبادت کنید، امّا اگر انسان اقلاً دو سه ساعت از وقتش را صرف بهشت کند، آنگاه خدا این بهشتی را که توصیف آن را از نظر قرآن بیان کردم، حتماً به او میدهد
Dexter
اگر بزرگی به شما تلفن کند، این خاطرهٔ عجیبی برای شما میشود و هرکجا نشستید، این خاطره را تعریف میکنید. حال خدا در روز پنج مرتبه با ما حرف میزند، امّا گوش شنوا نداریم. گوش دل و گوش انسانی میخواهد تا سخن خداوند را بشنود و انسان خلق شده تا این گوش را پیدا کند و صدای خداوند سبحان را بیابد.
Dexter
وقتی بسیجیها از جبهه پیروز برمیگشتند، پیغمبر اکرم (ص) میفرمودند:
«مَرحَباً بِقَومٍ قَضَوُا الجِهَادَ الأصغَرَ وَ بَقِی عَلَیهِمُ الجِهَادُ الأکبَرُ»
بارکالله به شما بسیجیها که پیروز برگشتید و بر دشمن تسلّط پیدا کردید؛ امّا این جهاد کوچک بود و بر شما واجب است که در جهاد بزرگتر نیز پیروز شوید.
«قِیلَ یا رَسُولَاللهِ وَ مَا الجِهَادُ الأکبَرُ؟»
میگفتند یا رسول الله! جهاد اکبر چه جهادی است؟
فَقَالَ: «جِهَادُ النَّفسِ»
حضرت میفرمودند: جهاد اکبر، مبارزه با صفات رذیله و جهاد با نفس أمّاره است.
Dexter
باید دانست که مبارزه با این نفس امّاره، به مثابهٔ جبهه و جهاد سخت است و پیروز شدن بر آن، کار بسیار مشکلی است.
حضرت یوسف (ع) در همهٔ امتحانها نمرهٔ بیست آورد و بعد از پیروزی هم نمیگفت: «من»، بلکه میگفت «خدا»:
Dexter
انسانها در زندگی قانون مواسات دارند. معنای مواسات آن است که همینطور که خود فرد غذایی میخورد و لذّت میبرد، به دیگران نیز بخوراند و بداند لذّتش بالاتر از غذاخوردن خود اوست.
shariaty
(إِنَّا لِلهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ راجِعُون)
به بازگشت انسان به سوی خدا و رفتن به نزد او، مقام وصول و مقام شهود میگویند.
Dexter
پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: دو رکعت نماز شب در نزد من از دنیا و آنچه در دنیاست، بالاتر است. دنیا به حسب ظاهر چقدر ارزش دارد؟ مثلاً همهٔ ثروتهای دنیا چقدر ارزش دارد؟! اگر به پیغمبر اکرم (ص) بگویند دو رکعت نماز شب نخوانید و در عوض، تمام دنیا از آنِ شما باشد، ایشان قبول نمیکنند. نزد ایشان، تمام دنیا در مقابل نماز شب، مثل ذرّه در مقابل دریاست که آن پوچ است و این مغزدار، آن مجاز است و این حقیقت
Dexter
بیایید همینجا تعهّد کنید که هدف از خلقت خود را پیدا کنید و تصمیم بگیرید که بهشتی شوید. با آنکه بهشت رفتن آسان است و جهنّم رفتن مشکل، امّا متأسّفانه افراد روی آن مشکل چه سرعتی دارند و روی این آسان، چه تنبلیها به خرج میدهند و حتّی حاضر نیستند دو رکعت نماز حسابی بخوانند.
Dexter
چه کسی نمیداند دفاع از دیگران خوبست؟! چه کسی نمیفهمد که غیبت بد است؟! لذا بعضی از عوام مردم وقتی میخواهند غیبت کنند، اوّل توجیه میکنند و میگویند غیبتش نباشد و بعد شروع به گفتن غیبت میکنند!
Dexter
مجموع این دستورات، یعنی اهمیّتدادن به عقاید، اهمیّت قائل شدن برای واجبات و مستحبّات و در نهایت اجتناب از گناه، انسان را متّقی میکند و قرآن کریم در آیات فراوانی وعده داده است که اینگونه انسانی، بهشتی است و اصلاً بهشت برای او خلق شده است.
shariaty
لذّت در اثر مقام عبودیّت، مقامی بس بلند و والاست؛ البته رسیدن به این مقام، از همین عبادات ظاهری شروع میشود. از همین نماز و روزههای معمولی و روزانه و از فروع دین شروع میشود تا کمکم عبادات او مانند عبادت خواص و برتر آنکه کمکم مانند عبادات اخصّالخواص میشود. آنگاه یک لحظه عبادت، چه در ارتباط با مردم و چه در ارتباط با پروردگار، برای او از دنیا و آنچه در دنیاست، بالاتر است. هیچکس هم نمیتواند این لذّت را درک کند، جز اینکه خودش اهل آن باشد
Dexter
حجم
۱۵۰٫۸ کیلوبایت
تعداد صفحهها
۲۵۷ صفحه
حجم
۱۵۰٫۸ کیلوبایت
تعداد صفحهها
۲۵۷ صفحه
قیمت:
۱۶,۰۰۰
تومان