کتاب زیارت کامله عاشورا

کتاب زیارت کامله عاشورا را انتشارات شمس الضحی روانهٔ بازار کرده است. نام دیگر این اثر «سر در دامان و ضمان در زمین» است. این کتاب تأملی در برخی از فرازها و فضائل این زیارت است.

درباره کتاب زیارت کامله عاشورا

کتاب زیارت کامله عاشورا می‌گوید که در میان متون زیارات وارده در زیارت ناحیهٔ مقدّسه سید الشّهدا صلوات‌الله‌علیه «زیارت عاشورا» منزلت و فضیلت خاصی دارد؛ این زیارت حدیثی قدسی است که جبرئیل امین سلام‌الله‌علیه آن را از حضرت باری‌تعالی بر حضرت ختمی مرتبت (ص) نازل کرده است و ائمّهٔ معصومین بر مداومت و مواظبت هرروزه به آن از دور و نزدیک توصیه و تأکید فرموده‌‌اند.

زیارت عاشورا یادآور واقعهٔ عاشورا و نیایشی است که از دور و نزدیک برای زیارت امام حسین (ع) خوانده می‌شود. زیارت عاشورا را یک دعای سلام اسلامی برای خدا می‌دانند. این دعا بخشی از مراسم عبادی است که در زیارت حرم امام حسین (ع) در کربلا استفاده می‌شود.

در اسلام، زیارت یعنی دیدار از قبر یک قدیس یا شخص مقدس دیگر و «عاشورا» نیز به‌معنای واقعی کلمه مترادف با واژهٔ «دهم» است که به‌خاطر واقعه‌ای که در دهم محرم در کربلا رخ داد، یک روز تعطیل و روز غم و اندوه برای شیعیان است که در ۱۰ محرم تقویم اسلامی و ایرانی قرار دارد. در این روز از کشته‌شدن حسین بن علی و اعضای خانواده و ۷۲ همراهش در نبرد کربلا یاد می‌شود.

گفته می‌شود که زیارت عاشورا منسوب به امام محمد باقر (ع)، پنجمین امام شیعه، است که آن را به پیروان خود منتقل کرد. این دعا در حدیث قدسی وجود دارد که به‌ویژه «شیخ طوسی» در «مصباح المتهجید» و «ابن قولویه» در کامل «الزیارات» روایت شده است. این دعا نیز در «بحار الانوار» توسط «علامه مجلسی» و در «مفاتیح الجنان» توسط «شیخ عباس قومی» یافته شده است.

زیارت عاشورا شامل مفاهیمی مانند «تبری» (جداشدن از کسانی که با خدا و پیامبر اسلام مخالف‌اند)، «تولی» (محبت به اهل‌بیت پیامبر اسلام)، ایثار برای جامعه است.

یکی دیگر از مفاهیم و درون‌مایه‌های این زیارت مشهور تسلیم ظلم و ستم نشدن است.

تفسیرهای گوناگونی بر این زیارت نوشته شده است که از میا آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

«جنت السارور فی کیفیث تحقیق زیارت عاشورا» به قلم «شیخ علی استرآبادی تهرانی» (به زبان عربی)،

«تذکرات الزعرین» (تذکرة الزائرین) به قلم «سید ابوحسن بن محمد طباطبایی سراوی» (به زبان عربی)،

«شفاء الصدور» اثر «میرزا ابوالفضل تهرانی» (فارسی) و نسخه‌های خطی تفسیر زیارت عاشورا توسط «محمدباقر مجلسی» (به زبان فارسی).

برخی می‌گویند که امام محمد باقر (ع)، پنجمین امام شیعیان، خواندن زیارت عاشورا در روز عاشورا را توصیه کرده است.

خواندن کتاب زیارت کامله عاشورا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران مطالعه پیرامون عاشورا پیشنهاد می‌کنیم.

بخش‌هایی از کتاب زیارت کامله عاشورا

«1. زیارت عاشورا

این زیارت مبارکه را براساس نسخه‌های ذیل به ترتیب اعتبارشان تصحیح و مقابله کرده، و تفاوتهای ضبط آنها را در پی‌نوشتها نمایانده‌ایم.

مشخّصات نسخه‌ها عبارت است از:

نسخه بروجردی:

دستنوشت بسیار کهن و گرانبهایی از مصباح المتهجّد تصنیف شیخ ابو جعفر محمّد بن حسن طوسی (385 - 460 هجری) که اگر چه تاریخ کتابت و نام ناسخ مشخصی ندارد امّا به قرینه کهنگی خط و نوع کاغذِ آن می‌توان گفت که ظاهراً در عصر شیخ طوسی ویا نزدیک به روزگار هَمو استنساخ شده است. این نسخه به وسیله دانشمند ناشناخته‌ای با نسخه قدیمی دیگری به دقت مقابله وتصحیح شده و دارای حواشی مختصری می باشد، و متن آن از ضبط و اتقانِ والایی برخوردار است.

اصل این نسخه در کتابخانه بیت مرحوم شیخ الطائفة آیة اللّه بروجردی رحمة اللّه علیه در شهر مقدّس قم به شماره 394 نگهداری می‌شود.

نسخه ابن علقمی:

دستنوشت گرانبهایی از کتاب ‌المصباح‌الصغیر تألیف شیخ طوسی، به استکتاب وزیر دانشمندِ شیعی محمّد بن احمد بن محمّد معروف به مؤید الدین ابن علقمی در ماه صفر 578 هجری. ابن علقمی، روزگاری وزارتِ دَربار المستنصر باللَّه خلیفه عبّاسی را داشته و همانی است که ابن ابی الحدید شرح نهج البلاغه خود را به جهت او نگاشته است.

این نسخه با خط دو فقیه بزرگوار شیعی: ابن سکون (قرن 6) و ابن ادریس حلی (درگذشته 598 هجری) مقابله شده، و یادداشت تملّک به خط شریف مرحوم شهید اوّل (شهادت در 786 هجری) را نیز در بَر دارد، که بر اهمیت این نسخه می‌افزاید.

محلّ نگهداری این نسخه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی تهران به شماره 13547 می‌باشد.

نسخه دوریستی:

دستنوشتِ ارزشمندی از کتاب مصباح المتهجّد به خطّ عبد الجبّار بن علی بن منصور نقّاش رازی در پگاهِ پنجشنبه بیست و سوم ماه صفر 502 هجری در مشهد امام رضا صلوات اللَّه علیه، که آن را از روی نسخه شیخ جلیل صاین عفیف، حاجی ابو اسحاق ابراهیم بن محمّد ماوَراءالنهری -که در همان سال در قید حیات بوده- نگاشته است.

طبق یادداشتی که در کنار ترقیمه به چشم می‌خورد، تمامی این نسخه از آغاز تا انجام در ماه رجب 584 هجری بر امام سدید الدین ابو محمّد حسن بن حسین بن علی دوریستی (از فقهای امامیه در قرن 6) خوانده شده و او در متن نسخه نِگَریسته است.

در ضمن، این نسخه در تملّک علّامه حلّی (درگذشته 726 هجری) بوده و بخشهایی از کتاب نیز بر او قرائت گردیده است. یادداشت قرائت نسخه به خطّ هَمو در صفحه عنوان نسخه دیده می‌شود.

اصلِ این نسخه در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی مشهد به شماره 8822 نگهداری می‌شود.»