کتاب سقلمه

کتاب سقلمه نوشته‌ی ریچارد اچ. تیلر و کاس آر. سانستاین با ترجمه‌ی مهران ممتحن، اثری است که به بررسی چگونگی تصمیم‌گیری انسان‌ها و نقش محیط و ساختار انتخاب در شکل‌گیری رفتارهای فردی و جمعی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای، مفاهیم اقتصاد رفتاری، روان‌شناسی و سیاست‌گذاری عمومی را به هم پیوند می‌زند و تلاش کرده است نشان دهد چگونه تغییرات کوچک در محیط یا نحوه‌ی ارائه‌ی گزینه‌ها می‌تواند انتخاب‌های افراد را به سمت نتایج مطلوب‌تر سوق دهد. ناشر این کتاب انتشارات نیک فرجام است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سقلمه

کتاب سقلمه با تکیه‌بر پژوهش‌های گسترده در حوزه‌ی اقتصاد رفتاری و روان‌شناسی تصمیم‌گیری، به بررسی این موضوع پرداخته است که چرا انسان‌ها اغلب تصمیم‌هایی می‌گیرند که به نفع خودشان نیست و چگونه می‌توان با تغییرات جزئی در محیط یا نحوه‌ی ارائه‌ی گزینه‌ها، رفتار آن‌ها را بهبود بخشید. تیلر و سانستاین در این کتاب، مفهوم «معماری انتخاب» را معرفی کرده‌اند؛ یعنی طراحی محیط‌هایی که افراد در آن تصمیم می‌گیرند، به‌گونه‌ای که انتخاب‌های بهتر و سالم‌تری داشته باشند، بدون آنکه آزادی انتخاب از آن‌ها سلب شود. ساختار کتاب شامل مثال‌های متنوع از زندگی روزمره، سیاست‌گذاری‌های عمومی، بازارهای مالی، بهداشت، آموزش و محیط‌زیست است و نشان داده است که چگونه سقلمه‌ها یا تلنگرهای کوچک می‌توانند تأثیرات بزرگی بر رفتار جمعی و فردی داشته باشند. نویسندگان با ارائه‌ی نمونه‌های واقعی و تحلیل‌های علمی، تلاش کرده‌اند مرز میان اجبار و آزادی را روشن کنند و نشان دهند که سیاست‌های مبتنی‌بر سقلمه می‌تواند همزمان آزادی انتخاب را حفظ کند و نتایج اجتماعی بهتری رقم بزند.

خلاصه کتاب سقلمه

کتاب سقلمه بر این ایده استوار است که انسان‌ها برخلاف تصور رایج اقتصاددانان کلاسیک، همیشه تصمیم‌گیرندگانی منطقی نیستند و اغلب تحت‌تأثیر سوگیری‌ها، عادات و محیط اطراف خود قرار می‌گیرند. نویسندگان با معرفی دو نوع انسان فرضی، «ایکان‌ها» (انسان‌های کاملاً منطقی) و «انسان‌های معمولی»، تفاوت‌های اساسی در نحوه‌ی تصمیم‌گیری آن‌ها را شرح داده‌اند. بخش‌های ابتدایی کتاب به بررسی خطاهای شناختی، تعصبات ذهنی و نقش سیستم‌های مختلف مغز در تصمیم‌گیری می‌پردازد و نشان داده است که بسیاری از انتخاب‌های ما نتیجه‌ی واکنش‌های ناخودآگاه و شهودی است، نه تحلیل‌های منطقی و آگاهانه. در ادامه، کتاب به مفهوم «معماری انتخاب» می‌پردازد و توضیح داده است که چگونه افراد یا سازمان‌ها می‌توانند با تغییر چینش گزینه‌ها، پیش‌فرض‌ها و ارائه‌ی بازخورد، رفتار افراد را در جهت مطلوب هدایت کنند. مثال‌هایی مانند نحوه‌ی چیدمان غذا در کافه‌تریاهای مدارس، طراحی فرم‌های ثبت‌نام بیمه یا پس‌انداز بازنشستگی و حتی قرار دادن تصویر یک مگس در توالت‌های عمومی برای کاهش آلودگی، نشان داده است که تغییرات کوچک می‌تواند نتایج بزرگی به همراه داشته باشد. کتاب سقلمه همچنین به بحث درباره‌ی مرز میان آزادی انتخاب و مداخله‌ی دولت یا بخش خصوصی پرداخته است و رویکرد «والدمآبی آزادی‌خواهانه» را مطرح کرده است؛ یعنی سیاست‌هایی که بدون اجبار، افراد را به سمت انتخاب‌های بهتر سوق می‌دهد. نویسندگان تأکید کرده‌اند که هدف سقلمه، حذف آزادی انتخاب نیست، بلکه ایجاد محیطی است که تصمیم‌گیری‌های بهتر را آسان‌تر کند. در بخش‌های پایانی، کاربردهای سقلمه در حوزه‌هایی مانند پس‌انداز، بهداشت، آموزش و محیط‌زیست بررسی شده و چالش‌ها و انتقادات وارده به این رویکرد نیز مطرح شده است.

چرا باید کتاب سقلمه را بخوانیم؟

کتاب سقلمه با ارائه‌ی ترکیبی از پژوهش‌های علمی، مثال‌های ملموس و تحلیل‌های کاربردی، به خواننده کمک کرده است تا بفهمد چرا تصمیم‌های روزمره گاهی به نتایج نامطلوب منجر می‌شود و چگونه می‌توان با تغییرات کوچک در محیط یا نحوه‌ی ارائه‌ی گزینه‌ها، انتخاب‌های بهتری داشت. این کتاب نه‌تنها برای علاقه‌مندان به اقتصاد رفتاری و روان‌شناسی تصمیم‌گیری جذاب است، بلکه برای مدیران، سیاست‌گذاران، معلمان و حتی والدین نیز نکات ارزشمندی دارد. با خواندن این اثر، می‌توان به درک عمیق‌تری از نقش محیط و ساختار انتخاب در رفتار انسان رسید و راهکارهایی برای بهبود تصمیم‌گیری فردی و جمعی پیدا کرد. همچنین، کتاب سقلمه با رویکردی بی‌طرفانه و تحلیلی، به چالش‌های اخلاقی و عملی مداخله در انتخاب‌های افراد نیز پرداخته است و دیدگاهی متعادل درباره‌ی آزادی و مسئولیت اجتماعی ارائه داده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به کسانی پیشنهاد می‌شود که به موضوعات تصمیم‌گیری، اقتصاد رفتاری، روان‌شناسی، سیاست‌گذاری عمومی و بهبود رفتارهای فردی و اجتماعی علاقه دارند. همچنین به مدیران، معلمان، سیاست‌گذاران، فعالان حوزه سلامت و هر کسی که دغدغه‌ی ارتقاء کیفیت تصمیم‌گیری در زندگی شخصی یا حرفه‌ای را دارد، توصیه می‌شود.