کتاب روانشناسی سالمندی

کتاب روانشناسی سالمندی نوشته‌ی محمدحسن فاطمی راد و سمیه سادات اشرفی، اثری جامع درباره ابعاد روان‌شناختی، زیستی و اجتماعی دوران سالمندی است که انتشارات ابرا آن را منتشر کرده است. این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای، به بررسی سالمندی نه‌تنها به‌عنوان یک پدیده زیستی، بلکه به‌عنوان مرحله‌ای پیچیده و چندبعدی از زندگی می‌پردازد. نویسندگان تلاش کرده‌اند با بهره‌گیری از نظریه‌های روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و زیست‌شناسی، تصویری واقع‌بینانه و عمیق از سالمندی ارائه دهند و به پرسش‌هایی درباره معنا، هویت، نقش‌های اجتماعی و چالش‌های روانی این دوره پاسخ دهند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب روانشناسی سالمندی

روانشناسی سالمندی اثری پژوهشی و تحلیلی است که به بررسی سالمندی از سه منظر زیستی، روان‌شناختی و اجتماعی می‌پردازد. محمدحسن فاطمی راد و سمیه سادات اشرفی در این کتاب، سالمندی را نه صرفاً به‌عنوان دوره‌ای از کاهش توانایی‌ها، بلکه به‌عنوان فرصتی برای رشد، بازنگری و کشف معنا معرفی کرده‌اند. ساختار کتاب به گونه‌ای طراحی شده که ابتدا مفاهیم پایه و نظریه‌های مطرح درباره سالمندی را مرور می‌کند و سپس به بررسی روندهای جمعیتی، تفاوت‌های فرهنگی و چالش‌های اجتماعی سالمندان در ایران و جهان می‌پردازد. بخش‌هایی از کتاب به نظریه‌های زیستی و روان‌شناختی پیری، نقش خاطرات و ناخودآگاه، و اهمیت بازسازی هویت در سالمندی اختصاص یافته است. همچنین، نویسندگان با ارائه مثال‌های عینی و تحلیل‌های فرهنگی، تلاش کرده‌اند سالمندی را از کلیشه‌های منفی جدا کنند و آن را به‌عنوان مرحله‌ای از بلوغ عاطفی و حکمت به تصویر بکشند. در ادامه، کتاب به راهکارهای عملی برای مدیریت چالش‌های عاطفی، اجتماعی و جسمی سالمندان می‌پردازد و نقش فناوری، خانواده و جامعه را در بهبود کیفیت زندگی سالمندان بررسی می‌کند. این اثر با نگاهی کل‌نگر، سالمندی را پلی به سوی معنا، حکمت و پیوندهای انسانی می‌داند.

خلاصه کتاب روانشناسی سالمندی

روانشناسی سالمندی با بازتعریف سالمندی آغاز می‌شود و آن را نه پایان راه، بلکه شروع سفری درونی و معنادار معرفی می‌کند. نویسندگان با تکیه‌بر نظریه‌های روانکاوی، زیستی و اجتماعی، سالمندی را مرحله‌ای از بازنگری در معنا، هویت و روابط اجتماعی می‌دانند. در بخش‌های ابتدایی، کتاب به تفاوت‌های فردی در روند پیری زیستی اشاره دارد و نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و حمایت اجتماعی می‌توانند کیفیت این دوره را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهند. از منظر روان‌شناختی، سالمندی با تغییرات شناختی و عاطفی همراه است، اما همزمان ظرفیت‌هایی مانند حکمت، تاب‌آوری و پایداری عاطفی نیز در این دوره تقویت می‌شود. در ادامه، کتاب به نظریه‌های مختلف درباره سالمندی می‌پردازد؛ از نظریه‌های زیستی مانند نظریه ایمنی و پیر شدن سلولی تا نظریه‌های روان‌شناختی اریکسون و یونگ که بر اهمیت بازسازی هویت و یکپارچگی روانی تأکید دارند. نقش خاطرات، رویاها و ناخودآگاه در شکل‌گیری هویت سالمندان و مواجهه با گذشته نیز مورد توجه قرار گرفته است. نویسندگان با بررسی چالش‌هایی مانند سوگ، تنهایی، کاهش توانایی‌های شناختی و انزوای اجتماعی، راهکارهایی مانند درمان شناختی-رفتاری، مراقبه، باغ‌درمانی و تقویت روابط بین‌نسلی را پیشنهاد کرده‌اند. بخش‌های بعدی کتاب به اهمیت معنویت، حکمت و مشارکت اجتماعی در سالمندی می‌پردازد و نمونه‌هایی از فرهنگ‌های مختلف درباره جایگاه سالمندان ارائه می‌دهد. همچنین، نقش فناوری‌های نوین، شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای سلامت دیجیتال در بهبود کیفیت زندگی سالمندان بررسی شده است. در نهایت، کتاب با تأکید بر آینده سالمندی در جهانی متصل، بر ضرورت تلفیق فناوری، فرهنگ و روان‌شناسی برای ارتقای بهزیستی سالمندان تأکید می‌کند و توصیه‌هایی برای خانواده‌ها، مراقبان و سیاست‌گذاران ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب روانشناسی سالمندی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی چندوجهی، سالمندی را از زاویه‌ای متفاوت و عمیق بررسی کرده است. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، کنار گذاشتن کلیشه‌های رایج درباره پیری و تمرکز بر ظرفیت‌های رشد، معنا و حکمت در این دوره است. نویسندگان با بهره‌گیری از نظریه‌های علمی و مثال‌های عینی، سالمندی را نه‌تنها به‌عنوان چالش، بلکه به‌عنوان فرصتی برای بازنگری در زندگی، بازسازی هویت و تقویت پیوندهای انسانی معرفی کرده‌اند. همچنین، ارائه راهکارهای عملی برای مدیریت چالش‌های روانی، اجتماعی و جسمی سالمندان، این کتاب را به منبعی کاربردی برای متخصصان، خانواده‌ها و خود سالمندان تبدیل کرده است. پرداختن به نقش فناوری، معنویت و تفاوت‌های فرهنگی نیز به غنای محتوای کتاب افزوده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران حوزه روان‌شناسی، علوم اجتماعی و سلامت، متخصصان مراقبت از سالمندان، خانواده‌هایی که با سالمندان زندگی می‌کنند و افرادی که دغدغه کیفیت زندگی در دوران سالمندی دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از فرایند پیری و راه‌های ارتقای بهزیستی سالمندان هستند، مفید خواهد بود.