کتاب ما بعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی

کتاب مابعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی نوشته‌ی ابراهیم دادجو اثری پژوهشی در حوزه‌ی فلسفه علم و علوم اجتماعی است که توسط دفتر نشر معارف به‌صورت الکترونیکی منتشر شده است. این کتاب به بررسی و تحلیل جریان ذات‌گرایی جدید در فلسفه معاصر می‌پردازد؛ جریانی که در چهار دهه‌ی اخیر، به‌ویژه با آثار برایان الیس، جایگاه ویژه‌ای در مباحث مابعدالطبیعه و فلسفه علم یافته است. دادجو در این اثر، ضمن معرفی و نقد دیدگاه‌های ذات‌گرایی جدید، تلاش کرده است پیوندهای آن را با فلسفه اسلامی و تأثیراتش بر علوم اجتماعی روشن سازد. ساختار کتاب شامل مقدمه و سه فصل است که به ترتیب به تاریخچه و مبانی ذات‌گرایی، نقد و بررسی آن، و کاربردهایش در علوم اجتماعی می‌پردازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ما بعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی

کتاب مابعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی نوشته‌ی ابراهیم دادجو، اثری تخصصی در حوزه‌ی فلسفه علم و علوم اجتماعی است که به بررسی یکی از جریان‌های مهم معاصر یعنی ذات‌گرایی جدید می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تحلیلی و انتقادی، ابتدا به ریشه‌ها و تحولات ذات‌گرایی از دوران ارسطو تا امروز می‌پردازد و سپس به ظهور ذات‌گرایی جدید در فلسفه غرب، به‌ویژه با محوریت آثار برایان الیس، توجه می‌کند. دادجو در این اثر، ضمن معرفی مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی ذات‌گرایی جدید، آن را با دو جریان دیگر یعنی ذات‌گرایی قدیم و ضدذات‌گرایی مقایسه کرده است. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا مفاهیم بنیادین و تاریخی را شرح می‌دهد، سپس به نقد و بررسی نقاط قوت و ضعف ذات‌گرایی جدید می‌پردازد و در نهایت، استلزامات این رویکرد را در علوم اجتماعی و انسانی بررسی می‌کند. نویسنده تلاش کرده است با تکیه‌بر منابع اصلی و ترجمه آثار کلیدی، تصویری جامع از این جریان فلسفی ارائه دهد و جایگاه آن را در فلسفه اسلامی و علوم اجتماعی معاصر روشن سازد.

خلاصه کتاب ما بعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی

کتاب مابعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی با تمرکز بر جریان ذات‌گرایی جدید، ابتدا سه جریان اصلی مابعدالطبیعه در تاریخ فلسفه را معرفی می‌کند: ذات‌گرایی قدیم (ارسطویی)، ضدذات‌گرایی (مابعدنیوتنی و هیومی)، و ذات‌گرایی جدید. نویسنده توضیح داده است که ذات‌گرایی جدید، برخلاف ضدذات‌گرایی که به ذوات و خواص ذاتی اشیا باور ندارد و امور انسانی و اجتماعی را صرفاً قراردادی می‌داند، بر وجود ذوات و خواص ذاتی در انسان و اشیا تأکید دارد و اخلاقیات و اصول اجتماعی را ریشه‌دار در سرشت و فطرت مشترک انسان‌ها می‌داند. در بخش‌های بعدی، دادجو با تکیه‌بر آثار برایان الیس، به شرح هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی ذات‌گرایی جدید می‌پردازد. او نشان داده است که در این رویکرد، قوانین طبیعت و اصول اخلاقی، نه صرفاً قراردادی یا تجربی، بلکه بر پایه‌ی خواص ذاتی و سرشتی اشیا و انسان‌ها استوارند. در علوم اجتماعی، این دیدگاه به این معناست که اصول اخلاقی فردی و اجتماعی، برخی جهانی و مشترک‌اند و برخی دیگر وابسته به فرهنگ‌ها و قراردادهای خاص جوامع هستند. کتاب همچنین به نقد ذات‌گرایی جدید می‌پردازد و نقاط قوت آن را در هستی‌شناسی و نقاط ضعفش را در معرفت‌شناسی و روش‌شناسی بررسی می‌کند. نویسنده تأکید کرده است که ذات‌گرایی جدید، با وجود نوآوری‌هایش، در برخی موارد دچار تناقض‌هایی در تبیین صدق و ضرورت قوانین علمی و اخلاقی می‌شود. در نهایت، دادجو تلاش کرده است نشان دهد که ذات‌گرایی جدید می‌تواند به پویایی فلسفه اسلامی و علوم اجتماعی کمک کند و راهی برای بازاندیشی در مبانی اخلاق و جامعه فراهم آورد.

چرا باید کتاب ما بعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی را بخوانیم؟

این کتاب با ارائه‌ی تحلیلی جامع از ذات‌گرایی جدید و مقایسه‌ی آن با جریان‌های فلسفی دیگر، فرصتی برای آشنایی با یکی از مهم‌ترین مباحث معاصر در فلسفه علم و علوم اجتماعی فراهم می‌کند. ویژگی شاخص اثر، پرداختن به پیوندهای ذات‌گرایی جدید با فلسفه اسلامی و بررسی تأثیرات آن بر اخلاق و جامعه است. خواننده با مطالعه‌ی این کتاب، با مفاهیم بنیادین هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی ذات‌گرایی جدید آشنا می‌شود و می‌تواند دیدگاه‌های رایج درباره‌ی ماهیت انسان، اخلاق و قراردادهای اجتماعی را از منظر تازه‌ای بازنگری کند. همچنین، کتاب به نقدهای جدی و نقاط ضعف این رویکرد نیز پرداخته است که برای علاقه‌مندان به مباحث انتقادی و فلسفی اهمیت دارد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، علوم اجتماعی، علوم انسانی و علاقه‌مندان به مباحث مابعدالطبیعه و فلسفه علم پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی فهم ریشه‌های اخلاق، سرشت انسان و مبانی قراردادهای اجتماعی را دارند، مطالعه‌ی این اثر مفید است.

بخشی از کتاب ما بعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی

«ذات‌گرایی جدید مابعدالطبیعه جدیدی است که در چهل سال اخیر از واقع‌گرایی علمی معاصر جدا شده و روایت جدیدی از ذات‌گرایی قدیم و ارسطویی را به دست داده است. این جریان با الیس و در سال ۲۰۰۱ میلادی با کتاب او تحت عنوان Scientific Essentialism به جهش بسیار بالایی دست یافته و از ذات‌گرایی جدید و ذات‌گرایی در علوم طبیعی تصویر روشنی به دست داده است. الیس در سال ۲۰۱۲ میلادی نیز در کتاب خود تحت عنوان Social Humanism, A New Metaphysics توانست تنها نظریه ذات‌گرایی جدید در علوم انسانی، و بخصوص در علوم اجتماعی، را به دست داده و به تصویر روشنی از ذات‌گرایی جدید در علوم اجتماعی راه یابد. به نظر می‌رسد که الیس، با این‌دو اثر و سایر آثار خود، رهبریت این جریان را در دست دارد. نویسنده کتاب حاضر با پژوهش و ترجمه آندو اثر برجسته الیس تحت همان عناوین ذات‌گرایی علمی و انسان‌گرایی اجتماعی، مابعدالطبیعه جدید و با ترجمه و تألیف آثاری که در مقدمه فصل نخست آورده‌ام به معرفی، تحلیل، نقد، و بازسازی این جریان مبادرت ورزیده است. در کتاب حاضر نیز که به آن عنوان مابعدالطبیعه جدید در علوم اجتماعی را داده‌ام کوشیده‌ام ذات‌گرایی جدید را به روشنی معرفی و تشریح کرده و به استلزامات آن در علوم اجتماعی بپردازم.»