کتاب هستی و هبوط انسان در اسلام

کتاب الکترونیکی «هستی و هبوط انسان در اسلام» نوشتهٔ حمید پارسانیا و به همت نشر معارف منتشر شده است. این اثر به بررسی ابعاد هستی‌شناسی و انسان‌شناسی در اندیشهٔ اسلامی می‌پردازد و جایگاه انسان را در نسبت با عالم هستی و مفهوم هبوط از منظر دینی و فلسفی تحلیل می‌کند. کتاب در قالبی ناداستانی و پژوهشی، با رویکردی تطبیقی میان انسان‌شناسی اسلامی و مکاتب مدرن، به موضوعاتی چون قوس نزول و صعود، مراتب هستی، و تحولات تاریخی هبوط می‌پردازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب هستی و هبوط انسان در اسلام

«هستی و هبوط انسان در اسلام» اثری پژوهشی و ناداستانی است که به قلم حمید پارسانیا نگاشته شده و نشر معارف آن را منتشر کرده است. این کتاب در مجموعهٔ مبانی نظری اسلام جای می‌گیرد و به‌عنوان منبعی برای دانشجویان و علاقه‌مندان به فلسفه و انسان‌شناسی اسلامی تدوین شده است. ساختار کتاب بر پایهٔ تحلیل تطبیقی میان انسان‌شناسی توحیدی و سایر مکاتب انسان‌شناسی، به‌ویژه رویکردهای تجربی و فلسفی مدرن، شکل گرفته است. نویسنده با بهره‌گیری از منابع عرفانی و فلسفی اسلامی، مفاهیمی چون هبوط، قوس نزول و صعود، مراتب هستی، و نسبت انسان با عالم را بررسی می‌کند. کتاب از منظر تاریخی نیز به تحولات اندیشهٔ انسان دربارهٔ خود و جهان، از اسطوره تا دوران مدرن، می‌پردازد و تلاش می‌کند تصویری جامع از جایگاه انسان در هستی و نسبت او با حقیقت متعالی ارائه دهد. قالب کتاب پژوهشی و تحلیلی است و مخاطب را با مباحث بنیادین فلسفهٔ اسلامی و انسان‌شناسی دینی آشنا می‌سازد.

خلاصه کتاب هستی و هبوط انسان در اسلام

کتاب «هستی و هبوط انسان در اسلام» با طرح پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ جایگاه انسان در عالم هستی آغاز می‌شود و تلاش می‌کند با تکیه‌بر منابع اسلامی، تصویری متفاوت از انسان و نسبت او با عالم ارائه دهد. نویسنده ابتدا به معرفی انواع انسان‌شناسی می‌پردازد: انسان‌شناسی توحیدی، تجربی، فلسفی معاصر و کلاسیک، و اساطیری. در این میان، انسان‌شناسی توحیدی بر محور وحی و عقل و با تأکید بر نقش انسان به‌عنوان خلیفه‌الله در عالم هستی، از سایر مکاتب متمایز می‌شود. در ادامه، مفهوم هبوط به‌عنوان نزول انسان از مرتبهٔ الوهیت و عالم مثال به عالم طبیعت و ماده بررسی می‌شود. پارسانیا با تحلیل قوس نزول و صعود، مراتب هستی را به سه مرحلهٔ اصلی تقسیم می‌کند: عالم جبروت (خزائن)، عالم برزخ (ملکوت)، و عالم طبیعت (ملک). هبوط انسان نه‌تنها به معنای سقوط نیست، بلکه زمینهٔ صعود و بازگشت به مقام نخستین را نیز فراهم می‌کند. در این مسیر، مفاهیمی چون عشق و محبت، غربت و بیگانگی، و تلاش برای بازگشت به وطن اصلی انسان مورد توجه قرار می‌گیرد. کتاب همچنین به نقد انسان‌شناسی مدرن و پیامدهای آن برای انسان معاصر می‌پردازد و نشان می‌دهد که غفلت از ابعاد متعالی وجود انسان، به بحران معنا، بیگانگی و پوچی می‌انجامد. نویسنده با بررسی تطورات تاریخی هبوط، از اسطوره تا مدرنیته، تلاش می‌کند نشان دهد که انسان همواره در جست‌وجوی بازگشت به حقیقت و رفع غربت وجودی خود بوده است. در نهایت، «هستی و هبوط انسان در اسلام» بر اهمیت معرفت توحیدی و نقش آن در تبیین جایگاه انسان در عالم تأکید می‌کند و راهی برای عبور از تنگناهای انسان‌شناسی مدرن پیشنهاد می‌دهد.

چرا باید کتاب هستی و هبوط انسان در اسلام را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های فلسفه و دین، یعنی چیستی انسان و نسبت او با هستی، می‌پردازد. «هستی و هبوط انسان در اسلام» نه‌تنها به تبیین دیدگاه اسلامی دربارهٔ هبوط و صعود انسان می‌پردازد، بلکه با نقد مکاتب انسان‌شناسی مدرن، زمینه‌ای برای بازاندیشی در باب هویت و معنای زندگی انسان معاصر فراهم می‌کند. مطالعهٔ این اثر به فهم عمیق‌تر مفاهیمی چون قوس نزول و صعود، مراتب هستی، و جایگاه انسان در نظام آفرینش کمک می‌کند و مخاطب را با میراث فلسفی و عرفانی اسلام در حوزهٔ انسان‌شناسی آشنا می‌سازد. همچنین، کتاب برای کسانی که دغدغهٔ معنای زندگی، بحران هویت یا نسبت علم و دین را دارند، می‌تواند افق‌های تازه‌ای بگشاید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، الهیات، علوم اجتماعی و علاقه‌مندان به انسان‌شناسی اسلامی مناسب است. همچنین، کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر نسبت انسان با هستی، معنای هبوط و صعود، یا نقد انسان‌شناسی مدرن هستند، از این اثر بهره خواهند برد. «هستی و هبوط انسان در اسلام» برای افرادی که دغدغهٔ هویت، معنویت و جایگاه انسان در جهان را دارند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب هستی و هبوط انسان در اسلام

«انسان از جهان و جهان از انسان جدا نیست. به سخن دیگر آدم در متن عالم است و عالم در انسان حضور و ظهور دارد و از زبان او به شرح و تفسیر خود می‌پردازد. پیوند و وحدت انسان و جهان موجب می‌شود که آگاهی و معرفت آن دو نیز جدای از یکدیگر نباشد. هرکس جهان را به‌گونه‌ای همسان و هماهنگ با انسان می‌شناسد به انسان نیز به تناسب شناختی که از جهان دارد، علم می‌یابد. با این مقدمه پیوند و ارتباطات انسان‌شناسی و هستی‌شناسی آشکار می‌شود. هستی‌شناسی و انسان‌شناسی دو بخش از معرفت هستند. از این‌رو بین هستی‌شناسی و انسان‌شناسی با اصل معرفت و نحوهٔ آگاهی و شناخت انسان نیز ارتباط وجود دارد. یعنی هستی‌شناسی و انسان‌شناسی هر فرد از افق معرفت او حاصل می‌شود و معرفت هر فرد نیز با شناخت او از آدم و عالم تناسب می‌یابد. هر فرد از افق آگاهی خود به شناختی هماهنگ از عالم و آدم دست می‌یابد و دریافت هر فرد همسان با آگاهی و شناخت او از انسان و هستی است. بنابراین بین سه مسئله معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی و هستی‌شناسی توازن برقرار است. کسی که در شناخت و معرفت دچار تشکیک شده باشد در هستی‌شناسی به سفسطه و نیهیلیسم و در انسان‌شناسی به نوعی عریان از اومانیسم می‌رسد. در این دیدگاه، ارادهٔ آدمی معیار و میزان همه اموری پنداشته می‌شود که در افق فرهنگ انسانی پدید می‌آید یا نابود می‌گردد.»