کتاب در‌‌س‌نامه تفسیر ترتیبی (۱) (تفسیر سوره بقره)

دوم: چرا هدایت را مخصوص متّقین قرار داده است؟ قرآن برای هدایت تمام جامعه است، ولی در آیه فوق ـ که مانند آیاتی از قبیل {وَهُدًی وَرَحْمَةً وَبُشْرَی لِلْمُسْلِمِینَ}، {وَهُدًی وَبُشْرَی لِلْمُؤْمِنِینَ} و {وَهُدًی وَمَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقِینَ} می باشد ـ هدایت قرآنی مخصوص متقین معرفی شده است؛ زیرا این موارد در مقام خطاب و انشاء است؛ یعنی همه مردم دنیا مورد خطاب انبیاء (ع) هستند، ولی در مقام عمل و پذیرش، فقط افرادی از گمراهی نجات پیدا خواهند کرد که تسلیم سخن قرآن شوند. به عبارت دیگر، تا مرحله ای از تقوا (تسلیم در مقابل حق و پذیرش آن) در وجود انسان نباشد، محال است که از هدایت کتاب های آسمانی بهره ببرد. به دیگر سخن: زمینِ شوره زار هرگز گل نمی دهد، اگر چه هزاران بار در آن باران ببارد:

فضیلت قرائت سوره روایات مختلفی درباره فضیلت قرائت سوره بقره بیان شده است. ۱. از پیامبر (ص) پرسیدند: «کدام سوره قرآن افضل است؟» فرمود: «بقره». ۲. پیامبر (ص) فرمود: «کسی که چهار آیه از آغاز سوره بقره و آیة الکرسی را بخواند، هرگز در جان و مال خود، بدی نخواهد دید و شیطان به او نزدیک نمی شود و قرآن را فراموش نخواهد کرد». ۳. امام صادق (ع) فرمودند: «کسی که سوره بقره و آل عمران را بخواند، این دو سوره در روز قیامت مانند پاره ای ابر بالای سر او سایه می اندازند». در این جا توجّه خوانندگان را به این نکته جلب می کنیم که ثواب ها و فضیلت ها و پاداش هایی که برای تلاوت سوره ها و آیات نقل شده اند در صورتی محقق خواهند شد که انسان در سوره و آیات آن تدبّر کرده و آن را مقدمه ای برای عمل به دستورات قرآن قرار دهد. ***

در این آیه، خداوند قرآن را ـ به صورت اجمال ـ با دو صفت معرفی نموده است؛ نخست این که شک و شبهه ای در حقّانیت آن وجود ندارد؛ یعنی اگر کسی مغرض نباشد و لجاجت و عناد را کنار بگذارد هیچ شک و شبهه ای در آن نخواهد کرد؛ بنابراین، معنای آیه این نیست که هیچ کس در قرآن شک نکرده، بلکه بدین معنا است که شایسته نیست کسی در قرآن شک نماید. چنان که شهید مطهری می گوید: «ممکن است کسی در قرآن شک کند، ولی تا هنگامی که دور است و همین که به خود قرآن نزدیک شد (قرآن را خواند، فهمید و به آن عمل کرد) دیگر شک نخواهد کرد. آیه می گوید: ای مردمی که در قرآن شک دارید و حق دارید شک داشته باشید؛ زیرا نه در قرآن نظر نموده و از نزدیک آن را مطالعه کرده اید و نه در عمل آزمایش نموده اید! اگر شما به قرآن نزدیک شوید و آن را لمس نمایید، دیگر در اصالت آن تردیدی نخواهید داشت.

اسرائیل همان یعقوب (ع) فرزند اسحاق (ع) پسر ابراهیم (ع) است و «إسر» به معنای «عبد» و «ئیل» به معنای «الله» است و این کلمه مجموعاً معنای «عبدالله» را می دهد.

عارفان که جام حق نوشیده اند رازها دانسته و پوشیده اند

. جهل، منشأ توقعات نابه جا و نامعقول است؛