کتاب ن، نیازها و مسائل کشور با نگاه اقتصادی

کتاب الکترونیکی «ن» (از مجموعه کتاب‌های کنشگر) نوشتهٔ «مهدی ازرقی» اثری پژوهشی است که نشر مرکز کوثر آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی نیازها و مسائل اساسی کشور با رویکرد اقتصادی می‌پردازد و تلاش دارد با نگاهی تحلیلی، ریشه‌ها و علل مشکلات اقتصادی ایران را شناسایی و تبیین کند. «ن» بخشی از یک مجموعه چندجلدی است که با حمایت سازمان بسیج دانشجویی و معاونت علمی آن تدوین شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ن، نیازها و مسائل کشور با نگاه اقتصادی

«ن» اثری در قالب ناداستان تحلیلی است که به مسائل کلیدی اقتصاد ایران می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۸ منتشر شده و بخشی از مجموعه‌ای با عنوان «کنشگر» است که هدف آن واکاوی ریشه‌ای مشکلات ساختاری کشور است. نویسنده، «مهدی ازرقی»، با تکیه‌بر داده‌ها و آمارهای رسمی، تلاش کرده است تصویری جامع از چالش‌های اقتصادی ایران ارائه دهد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر فصل به یکی از حوزه‌های مهم اقتصادی مانند نظام بانکی، مالیات، مسکن، کشاورزی، توسعه روستایی و سلامت اختصاص یافته و در هر بخش، ابتدا مقدمه‌ای درباره اهمیت موضوع ارائه شده و سپس مسائل و راهکارهای پیشنهادی بررسی شده‌اند. کتاب با زبانی روشن و قابل پیگیری، برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان نوشته شده و سعی دارد با پرهیز از اصطلاحات تخصصی، مفاهیم را برای عموم قابل استفاده کند. «ن» نه‌تنها به بیان مشکلات می‌پردازد، بلکه به دنبال ریشه‌یابی و ارائهٔ راهکارهای عملی برای حل آن‌هاست. این اثر، با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به بررسی سیاست‌های اقتصادی، نقش دولت، چالش‌های ساختاری و تأثیر تصمیمات کلان بر زندگی مردم می‌پردازد و تلاش دارد مخاطب را به تفکر و مشارکت در حل مسائل کشور دعوت کند.

خلاصه کتاب ن، نیازها و مسائل کشور با نگاه اقتصادی

کتاب «ن» با هدف شناسایی و تحلیل ریشه‌ای مسائل اقتصادی ایران، مجموعه‌ای از مهم‌ترین چالش‌ها و نیازهای کشور را در ۱۴ بخش بررسی کرده است. نویسنده در مقدمه، به این نکته اشاره کرده که جامعه ایران اغلب به معلول‌ها و نتایج مشکلات توجه می‌کند و کمتر به سراغ علت‌ها و ریشه‌های اصلی می‌رود. این کتاب تلاش دارد با رویکردی مسأله‌محور، علت‌های اصلی مشکلات اقتصادی را شناسایی و راهکارهایی برای حل آن‌ها ارائه دهد. در بخش‌های ابتدایی، به موضوع مفاسد اقتصادی و نقش فساد سیستمی در ناکارآمدی ساختارها پرداخته شده است. نویسنده توضیح می‌دهد که فساد نه‌تنها منابع کشور را به سمت منافع گروهی خاص هدایت می‌کند، بلکه باعث بی‌اعتمادی عمومی و کاهش کارآمدی مدیران شایسته می‌شود. سپس اهمیت شفافیت به‌عنوان زیرساخت حیاتی سیاست‌گذاری صحیح و نقش آن در پیشگیری از فساد و افزایش پاسخگویی مسئولان بررسی شده است. در ادامه، موضوع تعارض منافع و تأثیر آن بر تصمیم‌گیری‌های کلان و فساد اداری مطرح می‌شود. نویسنده به نمونه‌هایی از تعارض منافع در حوزه‌های مختلف اشاره کرده و راهکارهایی برای کاهش این پدیده ارائه داده است. همچنین نقش نظارت عمومی و گزارش‌گران فساد (سوت‌زنی) در کشف و پیشگیری از فساد اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. کتاب به مسائل نظام بانکی، خلق پول، سود سپرده‌ها، معوقات بانکی و ضعف نظارت بانک مرکزی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این عوامل به تضعیف بخش تولید و گسترش فعالیت‌های غیرمولد منجر شده‌اند. در بخش مالیات، به محدودیت پایه‌های مالیاتی، فرار مالیاتی و ضرورت وضع مالیات بر عایدی سرمایه، ارزش زمین و سود سپرده‌های بانکی اشاره شده است. در حوزه مسکن، نویسنده بحران دسترسی به مسکن، نقش سوداگری، کاهش مالکیت و افزایش اجاره‌نشینی را بررسی کرده و بر لزوم دخالت دولت در تنظیم بازار مسکن و استفاده از ابزارهای مالیاتی برای کنترل سوداگری تأکید کرده است. همچنین به اهمیت توسعه روستایی، نقش کشاورزی در امنیت غذایی و اشتغال، و چالش‌های سیاست‌گذاری در این حوزه‌ها پرداخته شده است. در مجموع، «ن» با رویکردی تحلیلی، به دنبال آن است که مخاطب را از سطح معلول‌ها به عمق علت‌ها ببرد و با ارائهٔ راهکارهای مشخص، زمینهٔ اصلاح ساختارهای اقتصادی کشور را فراهم کند.

چرا باید کتاب ن، نیازها و مسائل کشور با نگاه اقتصادی را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر ریشه‌یابی مسائل اقتصادی ایران، فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطب با نگاهی دقیق‌تر به ساختارها و سیاست‌های اقتصادی کشور بنگرد. «ن» به جای پرداختن صرف به نشانه‌ها و نتایج مشکلات، تلاش دارد علت‌های اصلی را شناسایی کند و با ارائهٔ تحلیل‌های مستند، راهکارهایی برای اصلاح ساختارها پیشنهاد دهد. مطالعهٔ این اثر به درک بهتر از چرایی تداوم مشکلات اقتصادی، نقش فساد سیستمی، اهمیت شفافیت و ضرورت اصلاحات بنیادین کمک می‌کند. همچنین، کتاب با مثال‌های عینی و داده‌های آماری، تصویری ملموس از وضعیت فعلی اقتصاد ایران ارائه می‌دهد و مخاطب را به مشارکت فعال در حل مسائل کشور دعوت می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ «ن» برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه اقتصاد، سیاست‌گذاری عمومی، مدیریت و علوم اجتماعی مفید است. همچنین فعالان اجتماعی، کنشگران مدنی، مدیران اجرایی و علاقه‌مندان به مسائل کلان کشور که دغدغهٔ اصلاح ساختارها و حل مشکلات اقتصادی دارند، می‌توانند از این کتاب بهره ببرند. این اثر برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از ریشه‌های مشکلات اقتصادی ایران و راهکارهای عملی برای مواجهه با آن‌ها هستند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب ن، نیازها و مسائل کشور با نگاه اقتصادی

«سال‌هاست که به‌صورت خزنده یک پدیده مهم در زیرپوست جامعه ایرانی رخ داده است. به‌طور خلاصه و به زبان ساده، معلول‌ها در کانون توجه قرار گرفته و علت‌ها از دید جامعه مخفی شده‌اند. چشمان جامعه به‌جای علت‌ها که ریشه به‌وجودآمدن و شکل‌گیری مشکل هستند، به لایهٔ رویین و نتیجهٔ آن یعنی معلول‌ها دوخته شده است. همه می‌دانند که سپیدی روی جامعه ایرانی به‌واسطهٔ فقر و برخی کمبودها سیاه گشته است؛ اما علت این فقر چیست؟ به‌دلیل کمبود منابع است؟ به‌دلیل فساد و بی‌عدالتی است؟ مسئولان و مدیران بی‌تفاوت شده و نخوت‌آلود به مردم می‌نگرند؟ آیا طبیعی و ذاتی است یا دلیلی موجب پدیدآمدن آن شده است؟ با تذکر فقر مرتفع نمی‌شود. باید علت شکل‌گیری آن برای جامعه روشن گردد. علی‌رغم فراز ابتدایی این نوشته، جامعه دربارهٔ علت‌ها و ریشه‌ها خاموش است. سال‌هاست که خاموش است. مطالبات و دغدغه‌ها تنها متوجه معلول‌ها هستند و چه کاری ساده‌تر از مشغول‌کردن انسان‌ها به معلول‌ها و درنتیجه فرار از پاسخگویی درخصوص ریشه‌های اصلی؟ چه سیاستمداران بسیاری که با زیرکی با جابه‌جایی علت و معلول توانستند از زیر بار پاسخگویی فرار کرده و در مقابل مسیر تصمیم‌های کشور را به سمت برنامه‌های مدنظر خویش تغییر جهت دادند.»