کتاب راهنمای عمومی اسرائیل شناسی ۲۰۲۰ (جلد پنجم)

کتاب الکترونیکی «راهنمای عمومی اسرائیل‌شناسی ۲۰۲۰ (جلد پنجم: آموزش و رسانه)» به قلم «سمیره علیان» و «ولید العمری» و با ترجمهٔ «محمدجواد اخوان» توسط نشر بینش‌مند منتشر شده است. این جلد از مجموعهٔ راهنمای عمومی اسرائیل‌شناسی، به بررسی ساختار نظام آموزشی، آموزش عالی، پژوهش علمی و همچنین رسانه‌ها در اسرائیل می‌پردازد و با تکیه‌بر پژوهش‌های موسسهٔ الدراسات الفلسطینیه تهیه شده است. سرویراستاری این مجموعه بر عهدهٔ «منیر فخرالدین» بوده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب راهنمای عمومی اسرائیل شناسی ۲۰۲۰ (جلد پنجم)

«راهنمای عمومی اسرائیل‌شناسی ۲۰۲۰ (جلد پنجم: آموزش و رسانه)» اثری پژوهشی و تحلیلی است که به‌صورت ناداستان و با رویکردی مستند، به بررسی ابعاد مختلف نظام آموزشی و رسانه‌ای اسرائیل می‌پردازد. این کتاب بخشی از مجموعه‌ای چندجلدی است که هر جلد آن به یکی از جنبه‌های ساختاری، اجتماعی، اقتصادی یا فرهنگی اسرائیل اختصاص یافته است. جلد پنجم به‌طور ویژه به دو حوزهٔ کلیدی یعنی آموزش (از آموزش ابتدایی تا عالی و پژوهش علمی) و رسانه‌ها (مطبوعات، تلویزیون، رادیو و رسانه‌های جدید) می‌پردازد. ساختار کتاب بر پایهٔ فصل‌بندی موضوعی است و هر فصل توسط پژوهشگران متخصص در همان حوزه نگاشته شده است. کتاب با بهره‌گیری از منابع دست‌اول و تحلیل‌های آماری، تصویری جامع از سیاست‌های آموزشی، شکاف‌های اجتماعی، نقش رسانه‌ها و تأثیر آن‌ها بر جامعهٔ اسرائیل ارائه می‌دهد. این اثر نه‌تنها به ساختارهای رسمی و قانونی می‌پردازد، بلکه به چالش‌ها، تبعیض‌ها و تحولات تاریخی نیز توجه دارد و تلاش می‌کند تصویری چندلایه و انتقادی از وضعیت آموزش و رسانه در اسرائیل به‌دست دهد.

خلاصه کتاب راهنمای عمومی اسرائیل شناسی ۲۰۲۰ (جلد پنجم)

این کتاب با تمرکز بر دو محور اصلی، یعنی آموزش و رسانه، به تحلیل ساختارها و سیاست‌های کلیدی اسرائیل در این حوزه‌ها می‌پردازد. در بخش آموزش، ابتدا ریشه‌های تاریخی نظام آموزشی عبری و شکل‌گیری جریان‌های مختلف آموزشی در فلسطین پیش از تأسیس اسرائیل بررسی شده است. سپس، تحولات نظام آموزشی پس از ۱۹۴۸، از جمله تقسیم‌بندی آموزش به بخش‌های عبری، عربی و مذهبی، و تأثیر سیاست‌های دولت بر محتوای آموزشی و برنامه‌های درسی مورد توجه قرار گرفته است. کتاب نشان می‌دهد که آموزش در اسرائیل نه‌تنها ابزاری برای انتقال دانش، بلکه ابزاری برای بازتولید هویت ملی، تحکیم روایت صهیونیستی و کنترل اجتماعی است. به‌ویژه، نقش آموزش در بازتولید شکاف‌های اجتماعی، قومی و طبقاتی، و همچنین تبعیض ساختاری علیه فلسطینیان و یهودیان شرقی برجسته شده است. در بخش رسانه، کتاب به تحولات تاریخی مطبوعات و رسانه‌های اسرائیل، از دورهٔ پیش از تأسیس دولت تا عصر رسانه‌های دیجیتال می‌پردازد. نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی افکار عمومی، تحولات ساختاری در سازمان‌های پخش، ظهور رسانه‌های جدید و شبکه‌های اجتماعی، و همچنین سازوکارهای سانسور و نظارت دولتی بر رسانه‌ها از جمله موضوعات کلیدی این بخش هستند. کتاب به چالش‌های رسانه‌های عربی در اسرائیل و نحوهٔ بازنمایی اقلیت‌ها در رسانه‌های عبری نیز توجه دارد. در مجموع، اثر حاضر با تحلیل انتقادی، نشان می‌دهد که چگونه آموزش و رسانه در اسرائیل به‌عنوان ابزارهای قدرت، در خدمت تثبیت هویت ملی، کنترل اجتماعی و بازتولید نابرابری‌ها قرار گرفته‌اند.

چرا باید کتاب راهنمای عمومی اسرائیل شناسی ۲۰۲۰ (جلد پنجم) را بخوانیم؟

این کتاب با ارائهٔ تحلیلی مستند و چندجانبه از نظام آموزشی و رسانه‌ای اسرائیل، امکان شناخت عمیق‌تری از ساختارهای قدرت، سیاست‌های هویتی و چالش‌های اجتماعی این رژیم را فراهم می‌کند. مطالعهٔ آن برای کسانی که به دنبال فهم دقیق‌تر از سازوکارهای بازتولید هویت، تبعیض و کنترل اجتماعی در اسرائیل هستند، بسیار راهگشاست. همچنین، کتاب با تکیه‌بر منابع معتبر و پژوهش‌های میدانی، تصویری واقع‌گرایانه از وضعیت آموزش و رسانه ارائه می‌دهد که می‌تواند مبنایی برای تحلیل‌های تطبیقی و مطالعات منطقه‌ای باشد. آشنایی با سیاست‌های آموزشی و رسانه‌ای اسرائیل، به‌ویژه در زمینهٔ اقلیت‌ها و فلسطینیان، از دیگر دستاوردهای مهم این اثر است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران حوزهٔ مطالعات خاورمیانه، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، آموزش و رسانه، فعالان حوزهٔ فلسطین، دانشجویان و علاقه‌مندان به مسائل اجتماعی و فرهنگی اسرائیل مناسب است. همچنین، برای کسانی که دغدغهٔ شناخت سیاست‌های هویتی، تبعیض ساختاری و نقش رسانه‌ها در جوامع چندقومیتی را دارند، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب راهنمای عمومی اسرائیل شناسی ۲۰۲۰ (جلد پنجم)

«یکی از وظایف مهم محول‌شده به دستگاه آموزش: ایجاد و تولید روایتی مشترک بود تا بتواند دانش‌آموزان یهودی سراسر جهان را با «ریشه‌های تاریخی» یهودیان در «سرزمین اسرائیل» پیوند دهد. روایت رسمی اسرائیل از بدو تأسیس تا امروز مدعی است که یهودیان ملت واحدی هستند که به سرزمین تاریخی خود بازگشته‌اند. برای خوانندهٔ نقاد عربی به‌طور عام و فلسطینی به‌طور خاص، میزان تحریف تاریخ در این روایت شاید بدیهی به نظر آید؛ اما اشاره به این نکته حائز اهمیت است که این موضوع بخشی از مباحث نقادانه پژوهشگران اسرائیلی را به خود اختصاص داده است. بلد-الحنان اضافه می‌کند که نظام آموزشی اسرائیل این ایده را ترویج می‌دهد که اسرائیل تنها دولت دموکراتیک در خاورمیانه است؛ اما قوانین، احکام و شیوه‌های برخورد اسرائیل با شهروندان غیریهودی، همگی هم‌زمان در پی تحکیم نظام «قوم‌سالاری یهودی» یا «دموکراسی قوم‌محور» هستند که با اصل دموکراسی برای همه شهروندان در تناقض است. در نتیجه، این پژوهشگر هیچ همخوانی‌ای میان «تربیت دموکراتیک» مبتنی بر اندیشهٔ آزاد و نقاد و «تربیت ملی» ارائه‌شده در نظام آموزشی نمی‌بیند که درصدد تزریق ایدئولوژی‌های بیگانه برای شکل‌دهی به آگاهی دانش‌آموزان در راستای اهداف صهیونیستی است.»