کتاب افسون اشباح

کتاب افسون اشباح (واکاوی روند تکوین جریان تجدید نظرطلب در پروژه جنگ نرم) نوشته محمدجواد اخوان و حمیدرضا شاه نظری و منتشرشده توسط انتشارات بینش‌ مند، اثری پژوهشی در حوزه‌ی تحولات سیاسی و اجتماعی ایران معاصر است. این کتاب به بررسی شکل‌گیری و رشد جریان تجدیدنظرطلب در بستر پروژ‌ه‌ی جنگ نرم می‌پردازد و با رویکردی تحلیلی، زمینه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی این پدیده را واکاوی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب افسون اشباح

کتاب افسون اشباح در فضایی پژوهشی و تحلیلی، به بررسی روند شکل‌گیری و تکوین جریان تجدیدنظرطلب در ایران پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. کتاب در سال‌های پس از انتخابات ریاست‌جمهوری دهم و عبور از بحران‌های سیاسی آن دوره نوشته شده و دغدغه‌ی اصلی آن واکاوی ریشه‌ها و زمینه‌های فکری، اجتماعی و سیاسی جریان‌هایی است که به بازنگری در اصول و آرمان‌های انقلاب اسلامی گرایش پیدا کردند. نویسندگان تلاش کرده‌اند با استناد به اسناد، نقل‌قول‌ها و تحلیل‌های تاریخی، تصویری از نحوه‌ی نفوذ اندیشه‌های غربی، تغییر رفتار سیاسی برخی نخبگان و نقش بنیادها و حلقه‌های فکری در این فرایند ارائه دهند. 

کتاب همچنین به نقش دانشجویان، روشنفکران و گروه‌های سیاسی در این تحولات اشاره دارد و سعی می‌کند با نگاهی انتقادی، روند استحاله‌ی برخی جریان‌های سیاسی و فکری را در بستر جنگ نرم و پروژه‌های براندازی نرم مورد بررسی قرار دهد. این اثر در بستر تحولات دهه‌های ۶۰ تا ۸۰ شمسی و با تمرکز بر وقایع و جریان‌های مؤثر بر فضای سیاسی و فرهنگی ایران نگاشته شده است.

خلاصه کتاب افسون اشباح

کتاب افسون اشباح با مروری تاریخی آغاز می‌شود و مفهوم تجدیدنظرطلبی را از ریشه‌های آن در اندیشه‌های سوسیالیستی و مارکسیستی تا ظهورش در فضای سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی دنبال می‌کند. نویسندگان ابتدا به این نکته می‌پردازند که تجدیدنظرطلبی معمولاً پس از تحولات بزرگ و انقلاب‌ها در میان نخبگان رخ می‌دهد و در ایران نیز پس از پیروزی انقلاب، برخی از نیروهای سیاسی و فکری که زمانی در صفوف انقلابیون بودند، به‌تدریج به بازنگری در اصول و ارزش‌های اولیه انقلاب روی آوردند. کتاب به بررسی زمینه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ظهور این جریان می‌پردازد و نقش سیاست‌های دولت سازندگی، تحولات اجتماعی و تغییر ذائقه‌ی عمومی را در این روند تحلیل می‌کند. 

همچنین به نقش بنیادها و مراکز پژوهشی خارج از کشور، حلقه‌های فکری داخلی مانند کیان و مرکز تحقیقات استراتژیک و ارتباط آن‌ها با جریان‌های لیبرال و ملی‌گرا اشاره می‌شود. در بخش‌هایی از کتاب، به استحاله‌ی جریان چپ سنتی و ظهور تکنوکرات‌ها و لیبرال‌ها پرداخته می‌شود و چگونگی تغییر گفتمان عدالت‌خواهی به آزادی‌خواهی و فاصله گرفتن از آرمان‌های اولیه انقلاب بررسی می‌شود. نویسندگان با ذکر نمونه‌هایی از وقایع سیاسی و فرهنگی دهه‌های ۷۰ و ۸۰، نقش دانشجویان، روشنفکران و رسانه‌ها را در ترویج اندیشه‌های تجدیدنظرطلبانه و پروژه‌ی جنگ نرم تحلیل می‌کنند. درنهایت، کتاب با تأکید بر اهمیت بصیرت سیاسی و فرهنگی، مخاطب را به تأمل درباره‌ی ریشه‌ها و پیامدهای این تحولات دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب افسون اشباح را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، روند شکل‌گیری و گسترش جریان تجدیدنظرطلب در ایران را در بستر پروژه‌ی جنگ نرم بررسی می‌کند. مطالعه‌ی آن برای کسانی که به‌دنبال شناخت عمیق‌تر از تحولات سیاسی و فکری ایران معاصر هستند، فرصت مناسبی برای آشنایی با ریشه‌ها، بازیگران و پیامدهای این جریان فراهم می‌آورد؛ همچنین کتاب با پرداختن به نقش بنیادها، حلقه‌های فکری و تحولات اجتماعی، تصویری چندلایه از فرایند استحاله‌ی برخی جریان‌های سیاسی ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب افسون اشباح را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این اثر برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌ی علوم سیاسی، مطالعات انقلاب اسلامی، فعالان فرهنگی و علاقه‌مندان به تحلیل جریان‌های فکری و سیاسی ایران معاصر مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی شناخت پروژه‌های جنگ نرم و تأثیر آن بر تحولات اجتماعی و سیاسی ایران را دارند، مطالعه‌ی این کتاب مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب افسون اشباح

«تجدیدنظرطلبی یا بازنگرشگری از ریشه‌ی لاتین به معنای گرایش به تجدیدنظر و بازنگری آمده است. تجدیدنظرطلبی ابتدا عنوانی بود که به روش سیاسی و فکری سوسیالیست‌هایی که در اواخر قرن نوزدهم و سرآغاز قرن بیستم در برخی از نظریه‌های کارل مارکس درمورد مبارزه طبقاتی و آینده‌ی سرمایه‌داری تجدیدنظر کردند، به کار رفت. آن‌ها که سرسلسله‌شان را روزنامه‌نگار سوسیالیست آلمانی ادوارد برنشتاین به شمار می‌آید، معتقد بودند که به‌جای انقلابی‌گری باید به‌تدریج و آرام‌آرام از سرمایه‌داری به سوسیالیسم رسید. ادوارد برنشتاین در کتاب خود به نام سوسیالیسم تکاملی اصول عقاید مارکس را رد کرد و به صراحت بیشتر پیش‌بینی‌ها و نظریات مارکس را نادرست اعلام کرد. به همین دلیل در گروه‌ها و حزب‌ها و کشورهای کمونیست اصطلاح تجدیدنظرطلبی را معادل کژروی از اصول و گرایش به سازشکاری و کم‌و‌بیش خیانت به شمار می‌آورند. به‌طورکلی تجدیدنظرطلبی یکی از گرایشاتی است که معمولاً بعد از وقوع تحولات اساسی و انقلاب‌های بزرگ در میان نخبگان این تحولات رخ می‌دهد.»