کتاب شورش سیاسی

کتاب شورش سیاسی با نام اصلی Political rebellion: causes, outcomes and alternatives نوشته تد رابرت گر و ترجمه سعید صادقی جقه توسط نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی منتشر شده است. این اثر به بررسی ریشه‌ها، پیامدها و راهکارهای جایگزین برای شورش‌ها و اعتراضات سیاسی پرداخته و در دسته‌ی علوم سیاسی و امنیت جای می‌گیرد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شورش سیاسی

کتاب شورش سیاسی (علل، نتایج و بدیل‌ها) مجموعه‌ای از مقالات است که توسط تد رابرت گر، یکی از چهره‌های برجسته‌ی مطالعات انقلاب و خشونت سیاسی، نگاشته شده است. این کتاب در قالب مجموعه‌ای از مقالات پژوهشی و تحلیلی، به بررسی نظریه‌ها و مطالعات موردی درباره‌ی شورش، اعتراض، تروریسم و مدیریت تعارض می‌پردازد. ساختار کتاب به سه بخش اصلی تقسیم شده است؛ بخش نخست به نظریه‌های شورش، سرکوب و پاسخ به کمیابی اختصاص دارد؛ بخش دوم پروژه‌ی اقلیت‌های در معرض خطر را بررسی می‌کند و بخش سوم به موضوعاتی چون اعتراض، شورش، تروریسم و راهکارهای غیرخشونت‌آمیز می‌پردازد. 

تد رابرت گر در این اثر، با بهره‌گیری از داده‌های تاریخی و تجربی، روندهای جهانی و منطقه‌ای شورش‌ها و جنبش‌های اعتراضی را از دهه‌ی ۱۹۶۰ تا جنبش‌های معاصر تحلیل کرده است. کتاب با زبانی تحلیلی و پژوهشی، برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌ی علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات راهبردی طراحی شده و تلاش دارد تصویری جامع از علل و پیامدهای خشونت سیاسی و راه‌های مواجهه با آن ارائه دهد.

خلاصه کتاب شورش سیاسی

کتاب شورش سیاسی با تمرکز بر ریشه‌ها و پیامدهای شورش‌های سیاسی، مجموعه‌ای از مقالات را گردآوری کرده که هریک به جنبه‌ای از پدیده‌ی خشونت سیاسی و اعتراضات جمعی می‌پردازند. تد رابرت گر در ابتدا با رویکردی روان‌شناسانه، به این پرسش می‌پردازد که چرا انسان‌ها شورش می‌کنند و چه عواملی باعث می‌شود گروهی از مردم به اقدامات خشونت‌آمیز علیه حکومت یا ساختارهای سیاسی دست بزنند. نظریه‌ی محرومیت نسبی که به تفاوت میان انتظارات و واقعیت‌های زندگی افراد اشاره دارد، یکی از محورهای اصلی تحلیل نویسنده است. در ادامه، کتاب به بررسی نقش ساختارهای اجتماعی، تجربیات تاریخی و میراث‌های نهادی در شکل‌گیری و تداوم خشونت سیاسی می‌پردازد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه بحران‌های اقتصادی، کمیابی منابع و نابرابری‌های اجتماعی می‌توانند زمینه‌ساز اعتراضات و شورش‌های گسترده شوند. 

مطالعات موردی متعددی از جنبش‌های انقلابی در آمریکای لاتین، تجزیه‌ی یوگسلاوی و جنبش‌های اخیر کشورهای عربی در کتاب آمده است. این مطالعات نشان می‌دهند که شورش‌ها و اعتراضات نه‌تنها تحت‌تأثیر شرایط داخلی، بلکه در تعامل با سیاست‌های بین‌المللی و واکنش جامعه‌ی جهانی شکل می‌گیرند. در بخش دیگری از کتاب، پروژه‌ی اقلیت‌های در معرض خطر بررسی شده و نویسنده به تحلیل جایگاه گروه‌های قومی و فرقه‌ای محروم در منازعات سیاسی می‌پردازد؛ همچنین راهکارهای غیرخشونت‌آمیز و نقش جنبش‌های اعتراضی به‌عنوان بدیلی برای شورش و تروریسم مورد توجه قرار گرفته است. در نهایت، کتاب با تأکید بر اهمیت شناخت نارضایتی‌ها و باورهای مردم، بر ضرورت تحلیل هویت‌ها و شبکه‌های اجتماعی در فهم بهتر پویایی‌های شورش و اعتراض سیاسی تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب شورش سیاسی را بخوانیم؟

کتاب شورش سیاسی با رویکردی تحلیلی و مبتنی‌بر داده‌های تجربی، به یکی از مهم‌ترین مسائل علوم سیاسی یعنی ریشه‌ها و پیامدهای شورش‌های سیاسی می‌پردازد. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، با نظریه‌های بنیادین درباره‌ی خشونت سیاسی، نقش نارضایتی‌های جمعی، تأثیر بحران‌های اقتصادی و اجتماعی و همچنین راهکارهای جایگزین برای مدیریت تعارض آشنا می‌شود. علاوه‌بر این، بررسی مطالعات موردی از نقاط مختلف جهان، امکان مقایسه و تحلیل تطبیقی را فراهم می‌کند و به فهم عمیق‌تر پویایی‌های سیاسی و اجتماعی کمک می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، جامعه‌شناسی و مطالعات راهبردی پیشنهاد می‌شود؛ همچنین برای فعالان حوزه‌ی سیاست، امنیت و کسانی که به‌دنبال درک عمیق‌تر علل و پیامدهای اعتراضات و شورش‌های سیاسی هستند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب شورش سیاسی

«اگر آموزش اولیه من در روابط بین‌الملل بود، احتمالاً نقطه عزیمت متفاوتی را با تحلیل تغییرات بین‌المللی بزرگی که به منازعات سیاسی درون کشورها شکل داده‌اند، انتخاب می‌کردم. ازجمله آن‌ها، تأثیر استعمارزدایی در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، گسترش ایده‌ها و جنبش‌های مارکسیستی-لنینیستی-مائوئیستی در جهان سوم، رسوخ امپریالیسم اقتصادی غربی در "پیرامون جهانی"، فروپاشی نظام جهانی دوقطبی و خیزش سیاست قومی، تفوق اشکال دمکراتیک حکمرانی بودند... من همه این‌ها و سایر پدیده‌های بین‌المللی را در آثار نظری و تجربی خود مدنظر قرار داده‌ام، اما صرفاً به‌عنوان عواملی که به الگوها و پویایی‌های خشونت سیاسی درون جوامع کمک کرده‌اند. چنین پیوندهایی از آغاز آنچه به پروژه چرا انسان‌ها شورش می‌کنند تبدیل شد وجود داشتند (موضوع بخش اول این کتاب). من زمان و شرایطی که در آن پیوند سه مجموعه از ایده‌ها و شواهد متبلور شد را به خوبی به یاد می‌آورم.»