کتاب ذهن فلسفی کودک

کتاب الکترونیکی «ذهن فلسفی کودک» (با همکاری مرجان فتحی، علی فتحی و پریسا کرامت‌خواه) اثری پژوهشی و آموزشی در حوزه فلسفه برای کودکان است که توسط انتشارات راز نهان منتشر شده است. این کتاب به بررسی اهمیت فلسفه در رشد فکری و شناختی کودکان می‌پردازد و تلاش می‌کند با ارائه نظریه‌ها و تمرین‌های عملی، راه‌هایی برای پرورش تفکر انتقادی و خلاق در کودکان ارائه دهد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ذهن فلسفی کودک

«ذهن فلسفی کودک» اثری است که به موضوع آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان می‌پردازد و در آن، نویسندگان تلاش کرده‌اند با نگاهی به تاریخ فلسفه، نظریه‌های یادگیری و رویکردهای نوین آموزشی، اهمیت پرورش تفکر فلسفی را از سنین پایین بررسی کنند. کتاب در فضایی میان‌ رشته‌ای، از روان‌شناسی شناختی تا فلسفه آموزش، حرکت می‌کند و به نقش بازی، گفت‌وگو و تجربه در رشد ذهنی کودکان اشاره دارد. نویسندگان با ارجاع به متفکرانی چون متیو لیپمن، جان دیویی و جورج مید، نشان می‌دهند که فلسفه نه فقط دانشی انتزاعی، بلکه ابزاری برای تقویت مهارت‌های استدلال، پرسشگری و خودآگاهی اجتماعی است. این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که توجه به آموزش مهارت‌های تفکر و مقابله با چالش‌های دنیای پیچیده امروز، دغدغه بسیاری از والدین، معلمان و پژوهشگران تربیتی است. در کنار مباحث نظری، تمرین‌ها و مثال‌هایی برای کاربردی‌کردن مفاهیم فلسفی در زندگی روزمره کودکان ارائه شده است.

خلاصه کتاب ذهن فلسفی کودک

کتاب «ذهن فلسفی کودک» با مروری بر تاریخ فلسفه و تعریف مفاهیم بنیادین آن آغاز می‌شود و سپس به بررسی نظریه‌های یادگیری مانند رفتارگرایی، شناخت‌گرایی و ساختارگرایی می‌پردازد تا نشان دهد چگونه این دیدگاه‌ها می‌توانند در آموزش فلسفه به کودکان به‌کار گرفته شوند. نویسندگان تأکید دارند که فلسفه برای کودکان صرفاً انتقال دانش نیست، بلکه پرورش مهارت‌های پرسشگری، استدلال و تفکر انتقادی است. در بخش‌هایی از کتاب، به پروژه «فلسفه برای کودکان» متیو لیپمن پرداخته می‌شود و اهمیت ایجاد فضای گفت‌وگو و مباحثه در کلاس درس یا خانه برای رشد فکری کودکان برجسته می‌شود. کتاب همچنین به نقش بازی، تجربه و تعامل اجتماعی در یادگیری فلسفی اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از طریق فعالیت‌های عملی و بازی‌های هدفمند، ذهن کودکان را به تفکر فلسفی سوق داد. در ادامه، اهمیت پرورش خلاقیت، مهارت حل مسئله و خودکنترلی در کودکان بررسی می‌شود و راهکارهایی برای مواجهه با مشکلات شایع کودکی مانند اضطراب، پرخاشگری و لجبازی ارائه می‌گردد. نویسندگان بر این باورند که آموزش فلسفه به کودکان نه‌تنها به رشد شناختی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز پرورش شهروندانی مسئول، پرسشگر و خلاق در جامعه خواهد بود.

چرا باید کتاب ذهن فلسفی کودک را خواند؟

این کتاب با ترکیب نظریه‌های فلسفی و روان‌شناختی، راه‌هایی برای پرورش تفکر انتقادی و خلاقیت در کودکان ارائه می‌دهد و به والدین و مربیان کمک می‌کند تا با رویکردی عملی، مهارت‌های فکری و اجتماعی نسل آینده را تقویت کنند. تمرکز بر اهمیت بازی، گفت‌وگو و تجربه در یادگیری، این اثر را به منبعی کاربردی برای کسانی تبدیل کرده است که دغدغه رشد فکری و اخلاقی کودکان را دارند.

خواندن کتاب ذهن فلسفی کودک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه این کتاب برای والدین، معلمان، مربیان، روان‌شناسان کودک و هر کسی که به رشد فکری و مهارت‌های حل مسئله در کودکان علاقه‌مند است، مفید خواهد بود. همچنین برای دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و روان‌شناسی که به دنبال منابعی درباره آموزش فلسفه به کودکان هستند، توصیه می‌شود.

فهرست کتاب ذهن فلسفی کودک

- نگاهی اجمالی به تاریخ فلسفه: مروری بر سیر تاریخی فلسفه از هند و چین تا یونان و غرب، و بررسی دوره‌های مختلف فلسفی. - مفهوم و طبقه‌بندی فلسفه: تعریف فلسفه و شاخه‌های اصلی آن مانند هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و ارزش‌شناسی. - مبانی نظری دیدگاه آموزش فلسفه: معرفی نظریه‌های یادگیری (رفتارگرایی، شناخت‌گرایی، ساختارگرایی) و کاربرد آن‌ها در آموزش فلسفه به کودکان. - آموزش فلسفه به کودکان: بررسی مراحل تفکر، روش‌های آموزش فلسفه، نقش گفت‌وگو و بازی در یادگیری فلسفی. - بازی و پرورش تفکر: اهمیت بازی در رشد ذهنی و خلاقیت کودکان و معرفی انواع بازی‌های فلسفی. - مهارت‌آموزی به کودکان: آموزش مهارت حل مسئله، مهارت‌های اجتماعی و خودکنترلی. - خلاقیت و روش‌های پرورش آن: راهکارهایی برای تقویت تفکر خلاق و تخیل در کودکان. - مشکلات و اختلالات شایع در کودکان: بررسی اختلالاتی مانند بیش‌فعالی، اضطراب و پرخاشگری و ارائه راهکارهای تربیتی برای مواجهه با آن‌ها.

بخشی از کتاب ذهن فلسفی کودک

«فلسفه با حیرت آغاز می‌شود و آغاز حیرت در دوران کودکی است که با بزرگ شدن این میل را از دست می‌دهیم. رویکرد بهره‌گیری آموزشی از اشیا یا اموری که در بدو امر چندان ماهیت آموزشی ندارند یا استفاده از ماهیت آموزشی در امور و ساخت‌هایی که کم‌تر ماهیت آموزشی داشته‌اند از رویکردهای جدید به‌حساب می‌آید. روی آوردن به نظریه‌های جدیدتر فلسفی و آموزشی که گمان می‌رود به‌کارگیری آن‌ها به پرورش نسل فعال‌تر و سازنده‌تر کمک می‌کند هم در همین راستا قابل ارزیابی است. گمان می‌رود در کنار استفاده از روش‌ها و رویکردهای جدید آموزشی تبدیل موزه‌های سنتی به موزه‌های تعاملی می‌تواند نمونه‌ای از این تمایل روبه رشد باشد. یادگیری آموزش فلسفه به کودکان یکی از این روش‌ها و رویکردهای جدید است که ریشه در گذشته‌های دور دارد. به‌عنوان یکی از سوابق این تمایل می‌توان به بازی کودکان اشاره کرد که همواره ترغیب و تشویق شده است. این ترغیب و تشویق خود نمونه‌ای است از باور به این که کودکان باید به تمرین ایفای نقش فعال بپردازند. متداول‌ترین واکنش به پرسش‌های عمیق کودکان نادیده گرفتن یا نفی آن‌هاست چراکه با افزایش سن فراموش می‌کنیم که کودک و نوجوان بودن چگونه است. فلسفه نشان می‌دهد که گاهی برخی از ساده‌ترین سوال‌ها در مرحله پاسخگویی دشوارترین معماها هستند.»