کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان

معرفی کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان

کتاب الکترونیکی «تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان و تحولات اجتماعی و سیاسی این کشور (از سقوط طالبان تا قدرت یافتن مجدد)» نوشتهٔ شکیب ضربی‌قلعه‌حمامی و منتشرشده توسط ناشر کتاب‌های دانشگاهی، به بررسی ساختار و گونه‌شناسی فرهنگ سیاسی افغانستان و تأثیر آن بر تحولات اجتماعی و سیاسی این کشور در بازهٔ زمانی سقوط طالبان تا بازگشت مجدد آن‌ها به قدرت می‌پردازد. این اثر با رویکردی تحلیلی، مفاهیم بنیادین فرهنگ سیاسی، ساختارهای قومی و مذهبی و نقش آن‌ها در تحولات معاصر افغانستان را واکاوی می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان

این کتاب در سال ۱۴۰۱ منتشر شده و به یکی از مهم‌ترین دوره‌های معاصر افغانستان می‌پردازد؛ یعنی از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ تا بازگشت دوبارهٔ این گروه به قدرت در ۲۰۲۱. نویسنده تلاش کرده است با بهره‌گیری از نظریه‌های علوم سیاسی و جامعه‌شناسی، به ویژه چارچوب‌های گابریل آلموند و سیدنی وربا، فرهنگ سیاسی افغانستان را گونه‌شناسی کند و تأثیر آن را بر تحولات اجتماعی و سیاسی کشور بررسی نماید. اثر حاضر با تکیه بر داده‌های میدانی و مصاحبه با اتباع افغانستان، تصویری از نگرش‌ها، باورها و ارزش‌های سیاسی رایج در جامعه افغانستان ارائه می‌دهد و نقش عوامل تاریخی، جغرافیایی، قومی و مذهبی را در شکل‌گیری فرهنگ سیاسی این کشور تحلیل می‌کند. کتاب همچنین به بررسی چالش‌های توسعه سیاسی، نقش سنت و تجدد، و تأثیر فرهنگ قبیله‌ای بر ساختار قدرت و رفتار سیاسی در افغانستان می‌پردازد. در کنار تحلیل‌های نظری، نویسنده به تحولات مهمی مانند کنفرانس بن، انتخابات ریاست جمهوری، حکومت وحدت ملی و بازگشت طالبان نیز اشاره دارد و سعی می‌کند پیوند میان فرهنگ سیاسی و رخدادهای کلان سیاسی را نشان دهد.

خلاصه کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان

این کتاب با تبیین مفاهیم بنیادین فرهنگ سیاسی و گونه‌شناسی آن، به بررسی ساختار سیاسی و اجتماعی افغانستان می‌پردازد. نویسنده ابتدا به تعریف فرهنگ سیاسی و ابعاد آن از منظر نظریه‌پردازانی چون آلموند و وربا می‌پردازد و سه نوع فرهنگ سیاسی محدود، تبعی و مشارکتی را شرح می‌دهد. سپس، با تمرکز بر جامعه افغانستان، ویژگی‌های فرهنگ سیاسی این کشور را که عمدتاً سنتی، قبیله‌ای و مبتنی بر ارزش‌های دینی است، تحلیل می‌کند. اثر حاضر نشان می‌دهد که فرهنگ سیاسی افغانستان ترکیبی از فرهنگ تبعی و سنتی است که در آن مشارکت سیاسی پایین، بی‌اعتمادی به حکومت، استبداد و خشونت‌گرایی، و غلبهٔ روابط قومی و قبیله‌ای بر رفتار سیاسی دیده می‌شود. نویسنده تأکید می‌کند که این ویژگی‌ها مانع توسعه سیاسی و اجتماعی شده‌اند و زمینه را برای بازگشت طالبان به قدرت فراهم کرده‌اند. همچنین، کتاب به نقش عوامل تاریخی، جغرافیایی، ساختار قومی و مذهبی، و تأثیر رسانه‌ها، خانواده و آموزش در جامعه‌پذیری سیاسی می‌پردازد. در ادامه، تحولات کلیدی دو دهه اخیر افغانستان، از جمله کنفرانس بن، انتخابات، حکومت وحدت ملی و بازگشت طالبان، در پیوند با فرهنگ سیاسی جامعه تحلیل می‌شود. نویسنده نتیجه می‌گیرد که بدون اصلاحات عمیق در فرهنگ سیاسی و گذار از سنت به مشارکت و تساهل، امکان توسعه پایدار و ثبات سیاسی در افغانستان دشوار خواهد بود.

چرا باید کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان را خواند؟

این کتاب با ارائه تحلیلی جامع از فرهنگ سیاسی افغانستان و پیوند آن با تحولات اجتماعی و سیاسی معاصر، به درک عمیق‌تری از ریشه‌های بحران‌ها و چالش‌های این کشور کمک می‌کند. مطالعهٔ آن برای کسانی که به دنبال شناخت ساختار قدرت، نقش قومیت و مذهب، و دلایل بازگشت طالبان به قدرت هستند، فرصت مناسبی برای آشنایی با لایه‌های پنهان جامعه افغانستان فراهم می‌آورد. همچنین، اثر حاضر با استفاده از داده‌های میدانی و مصاحبه‌های مستقیم، تصویری واقعی‌تر از نگرش‌ها و باورهای مردم افغانستان ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، مطالعات منطقه‌ای و تاریخ معاصر مفید است. همچنین، برای فعالان حوزه سیاست خارجی، دیپلماسی و کسانی که دغدغهٔ شناخت تحولات افغانستان و تأثیر فرهنگ سیاسی بر توسعه و ثبات این کشور را دارند، مطالعهٔ آن توصیه می‌شود.

فهرست کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان

فصل اول: فرهنگ سیاسی (کلیات و مفاهیم) – به تعریف فرهنگ سیاسی، ابعاد و گونه‌شناسی آن از منظر نظریه‌پردازان مختلف می‌پردازد و نقش عوامل تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی و دینی را در شکل‌گیری فرهنگ سیاسی بررسی می‌کند.فصل دوم: فرهنگ سیاسی در افغانستان – ویژگی‌های فرهنگ سیاسی جامعه افغانستان، نقش سنت، قبیله و قومیت، بی‌اعتمادی سیاسی، استبداد و خشونت‌گرایی، و تقابل سنت و تجدد را تحلیل می‌کند.فصل سوم: تحولات سیاسی و اجتماعی افغانستان (از سقوط طالبان تا قدرت‌یافتن مجدد) – به بررسی رخدادهای کلیدی مانند کنفرانس بن، انتخابات ریاست جمهوری، حکومت وحدت ملی، نقش گروه‌های قومی و مذهبی، و بازگشت طالبان به قدرت می‌پردازد و پیوند این تحولات با فرهنگ سیاسی جامعه را نشان می‌دهد.ضمائم – شامل مصاحبه‌های میدانی با اتباع افغانستان و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از این مصاحبه‌ها است.

بخشی از کتاب تیپولوژی فرهنگ سیاسی افغانستان

«فرهنگ سیاسی جامعه افغانستان عمدتاً فرهنگ سنتی است که از باورهای دینی و سنت‌های جامعه قبیله‌ای افغانستان ریشه گرفته است. ارزش‌های کهن سنتی تعیین‌کننده بایدها و نبایدهای سیاسی را در افغانستان رقم می‌زند. ارزش‌های سنتی به قول پارسونز عمده‌ترین عامل در امر استمرار توسعه‌نیافتگی در یک سرزمین خوانده می‌شود که ما در افغانستان با آن روبرو هستیم. رویه‌های سیاسی عمدتاً بنیه و اساس سنتی دارند و این سنت است که در اکثر موارد معیار پذیرش قرار می‌گیرد و این مسئله سبب گردیده که گفتمان‌های نوسازی و توسعه سیاسی نتواند به گونه بایسته آن در افغانستان نهادینه گردد. فرهنگ سیاسی که برخاسته از فرهنگ عمومی جامعه است، از نظر شماری از نویسندگان و جامعه‌شناسان می‌تواند دو حالت را در برابر توسعه سیاسی و مشارکت سیاسی جوامع به وجود آورد: یکی عاملی برای دست‌یابی به توسعه سیاسی می‌گردد و به عنوان محرک و چرخ‌دنده توسعه فعالیت می‌کند و پویایی اجتماعی را به میان می‌آورد که از آن به نام فرهنگ سیاسی مدرن یاد می‌شود و دیگری به عنوان مانع و چالشی در برابر فرایند نوسازی و توسعه سیاسی در یک کشور عمل می‌کند و نمی‌گذارد گفتمان توسعه و مشارکت سیاسی در آن جامعه شکل گیرد. چنین فرهنگ سیاسی بنام فرهنگ سیاسی سنتی یاد می‌شود و برای دستیابی به نوسازی، مشارکت و توسعه سیاسی در چنین فضای فرهنگی، لازم است تا اصلاح‌گری و دگرگونی در ارزش‌های فرهنگ سیاسی به میان آید.»