کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران، نوشته حسین غفاری و منتشرشده توسط موسسه تربیت رسانه‌ ای باران، به بررسی جایگاه و سیاست‌های آموزش سواد فضای مجازی در اسناد کلان و سیاست‌گذاری کشور پرداخته است. این اثر با حمایت پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تهیه شده و به موضوعاتی مانند سیاست‌های دولت، سواد اینترنتی و نقش نهادهای مختلف در آموزش فضای مجازی اشاره کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران به بررسی روند شکل‌گیری و جایگاه سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. تمرکز اصلی آن بر تحلیل اسناد مصوب نهادهای سیاست‌گذار، مانند شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت آموزش و پرورش است. حسین غفاری با گردآوری و تحلیل ۱۵ سند کلیدی تلاش کرده است تصویری روشن از سیاست‌ها، اهداف، نهادهای مسئول و مخاطبان آموزش سواد فضای مجازی ارائه دهد. 

اثر حاضر بخشی از پروژه‌ای پژوهشی برای طراحی محتوای آموزشی سواد فضای مجازی بوده و به‌عنوان منبعی برای مربیان و سیاست‌گذاران آموزشی قابل استفاده است. در کنار این پژوهش، مطالعه‌ی تطبیقی دیگری نیز درباره‌ی آموزش سواد فضای مجازی در جهان انجام شده که به‌صورت مستقل منتشر شده است. کتاب با رویکردی تحلیلی، به بررسی اهداف، موضوعات، نهادهای متولی و مخاطبان هدف آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی پرداخته و در پایان، جمع‌بندی و نتیجه‌‌ی روشنی از وضعیت فعلی و چالش‌های پیش رو ارائه داده است.

خلاصه کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

این اثر با مرور اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران، به‌دنبال پاسخی برای این پرسش است که آموزش سواد فضای مجازی چه جایگاهی در سیاست‌های کلان کشور دارد. نویسنده ابتدا تعریف‌های مختلف سواد فضای مجازی را در اسناد بررسی کرده و نشان داده است که این مفهوم در سال‌های اخیر به‌تدریج وارد ادبیات سیاست‌گذاری شده است؛ سپس اهداف اصلی آموزش سواد فضای مجازی را در سه محور ایمنی کاربری، استفاده‌ی سالم و بهره‌گیری مفید از فضای مجازی دسته‌بندی کرده است. 

نویسنده به این نکته اشاره کرده است که اگرچه اسناد بالادستی بر اهمیت آموزش سواد فضای مجازی تأکید کرده‌اند، در بسیاری موارد به ذکر اهداف کلی بسنده شده و جزئیات محتوایی و روش‌های اجرایی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر، نهادهای متولی آموزش سواد فضای مجازی متنوع‌ هستند و نقش اصلی آموزش کودکان و نوجوانان بر عهده‌ی آموزش و پرورش است؛ درحالی‌که سایر نهادها مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیما بیشتر نقش فرهنگ‌سازی دارند. در نهایت، نویسنده نتیجه گرفته است که برای ارتقای سواد فضای مجازی در جامعه، به تدوین محتوای آموزشی جامع و کاربردی و هماهنگی بیشتر میان نهادهای مسئول نیاز است.

چرا باید کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به‌دنبال شناخت دقیق سیاست‌ها و رویکردهای کلان کشور در حوزه‌ی آموزش سواد فضای مجازی هستند، منبعی تحلیلی و مستند فراهم می‌کند. با مطالعه‌ی این اثر می‌توان به درک بهتری از چالش‌ها، ظرفیت‌ها و خلأهای موجود در آموزش سواد فضای مجازی در ایران رسید و مسیرهای بهبود و توسعه‌ی این آموزش را شناسایی کرد؛ همچنین کتاب با تحلیل اسناد و تقسیم وظایف نهادهای مختلف، به مربیان، سیاست‌گذاران و پژوهشگران کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی‌های آموزشی خود را بر پایه‌ی داده‌های معتبر انجام دهند.

خواندن کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب حاضر برای پژوهشگران حوزه‌ی آموزش، سیاست‌گذاران فرهنگی و آموزشی، مربیان سواد فضای مجازی، مدیران مدارس و فعالان حوزه‌ی رسانه و فناوری اطلاعات مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی ارتقای سواد دیجیتال کودکان و نوجوانان را دارند یا درگیر طراحی برنامه‌های آموزشی مرتبط با فضای مجازی هستند، کاربردی خواهد بود.

بخشی از کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

«در یک دهه اخیر، با گسترش فضای مجازی و افزایش استفاده کودکان و نوجوانان از این فضا، مسئله سواد فضای مجازی به یک چالش جدید در حوزه آموزش تبدیل شده است. آیا باید سرفصل آموزشی خاص و مستقلی برای استفاده از فضای مجازی تعریف کرد؟ چه چیزی، در چه مقطعی و با چه شیوه‌ای باید به نسل جدید آموزش داد؟ آیا این سرفصل باید وارد برنامه‌های رسمی آموزشی کشور شود؟ تولید محتوا و به‌روزرسانی آن چه الزاماتی دارد؟ چه نهادها و بخش‌هایی در این زمینه مسئولیت دارند؟ در زمینه آموزش سواد فضای مجازی، برخی از کشورها به‌خاطر راهبری مؤثر آموزشی و پیشرفت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات موفق‌تر از سایرین بوده‌اند. این کشورها ضمن تمرکز بر توسعه زیرساخت‌های فناورانه، به ارتقاء مهارت‌های دیجیتال و سواد فضای مجازی در مدارس و دانشگاه‌ها پرداخته‌اند و توانسته‌اند در این زمینه پیشرو باشند.»