کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

معرفی کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

کتاب الکترونیکی «آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران» نوشتهٔ حسین غفاری و منتشرشده توسط موسسه تربیت رسانه‌ای باران، به بررسی جایگاه و سیاست‌های آموزش سواد فضای مجازی در اسناد کلان و سیاست‌گذاری کشور می‌پردازد. این اثر با حمایت پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تهیه شده و به موضوعاتی چون سیاست‌های دولت، سواد اینترنتی و نقش نهادهای مختلف در آموزش فضای مجازی می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

این کتاب به بررسی روند شکل‌گیری و جایگاه سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. تمرکز اصلی آن بر تحلیل اسناد مصوب نهادهای سیاست‌گذار مانند شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت آموزش و پرورش است. نویسنده با گردآوری و تحلیل ۱۵ سند کلیدی، تلاش می‌کند تصویری روشن از سیاست‌ها، اهداف، نهادهای مسئول و مخاطبان آموزش سواد فضای مجازی ارائه دهد. کتاب در دوره‌ای نوشته شده که گسترش فضای مجازی و افزایش استفاده کودکان و نوجوانان از این فضا، دغدغه‌های تازه‌ای را برای نظام آموزشی و فرهنگی کشور ایجاد کرده است. اثر حاضر بخشی از پروژه‌ای پژوهشی برای طراحی محتوای آموزشی سواد فضای مجازی است و به عنوان منبعی برای مربیان و سیاست‌گذاران آموزشی قابل استفاده است. در کنار این پژوهش، مطالعه تطبیقی دیگری نیز درباره آموزش سواد فضای مجازی در جهان انجام شده که به صورت مستقل منتشر شده است. کتاب با رویکردی تحلیلی، به بررسی اهداف، دایره موضوعات، نهادهای متولی و مخاطبان هدف آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی می‌پردازد و در پایان، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری روشنی از وضعیت فعلی و چالش‌های پیش رو ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

این کتاب با مرور اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران، به دنبال پاسخ به این پرسش است که آموزش سواد فضای مجازی چه جایگاهی در سیاست‌های کلان کشور دارد و چه انتظاراتی از آن وجود دارد. نویسنده ابتدا تعاریف مختلف سواد فضای مجازی را در اسناد بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که این مفهوم در سال‌های اخیر به تدریج وارد ادبیات سیاست‌گذاری شده است. سپس اهداف اصلی آموزش سواد فضای مجازی را در سه محور ایمنی کاربری، استفاده سالم و بهره‌گیری مفید از فضای مجازی دسته‌بندی می‌کند. کتاب به این نکته اشاره دارد که اگرچه اسناد بالادستی بر اهمیت آموزش سواد فضای مجازی تأکید دارند، اما در بسیاری موارد به ذکر اهداف کلی بسنده شده و جزئیات محتوایی و روش‌های اجرایی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، نهادهای متولی آموزش سواد فضای مجازی متنوع‌اند و نقش اصلی آموزش کودکان و نوجوانان بر عهده آموزش و پرورش است، در حالی که سایر نهادها مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما بیشتر نقش فرهنگ‌سازی دارند. در نهایت، کتاب نتیجه می‌گیرد که برای ارتقای سواد فضای مجازی در جامعه، نیاز به تدوین محتوای آموزشی جامع و کاربردی و هماهنگی بیشتر میان نهادهای مسئول وجود دارد.

چرا باید کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به دنبال شناخت دقیق سیاست‌ها و رویکردهای کلان کشور در حوزه آموزش سواد فضای مجازی هستند، منبعی تحلیلی و مستند فراهم می‌کند. با مطالعه این اثر، می‌توان به درک بهتری از چالش‌ها، ظرفیت‌ها و خلأهای موجود در آموزش سواد فضای مجازی در ایران رسید و مسیرهای بهبود و توسعه این آموزش را شناسایی کرد. همچنین، کتاب با ارائه تحلیل اسناد و تقسیم وظایف نهادهای مختلف، به مربیان، سیاست‌گذاران و پژوهشگران کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی‌های آموزشی خود را بر پایه داده‌های معتبر و سیاست‌های رسمی انجام دهند.

خواندن کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران حوزه آموزش، سیاست‌گذاران فرهنگی و آموزشی، مربیان سواد فضای مجازی، مدیران مدارس و فعالان حوزه رسانه و فناوری اطلاعات مناسب است. همچنین برای کسانی که دغدغه ارتقای سواد دیجیتال کودکان و نوجوانان را دارند یا درگیر طراحی برنامه‌های آموزشی مرتبط با فضای مجازی هستند، کاربردی خواهد بود.

فهرست کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

- پیشگفتار و مقدمه: معرفی پروژه پژوهشی و اهداف کتاب.- روش پژوهش: شرح نحوه گردآوری و تحلیل اسناد بالادستی.- تعریف سواد فضای مجازی: بررسی تعاریف و مفاهیم کلیدی در اسناد مختلف.- اهداف آموزش سواد فضای مجازی: دسته‌بندی اهداف اصلی مانند ایمنی، استفاده سالم و بهره‌گیری مفید.- دایره موضوعات آموزش سواد فضای مجازی: مرور موضوعات و مهارت‌های مورد انتظار در اسناد.- نهادهای متولی آموزش سواد فضای مجازی: معرفی نهادهای مسئول و نقش هر یک.- مخاطب هدف آموزش سواد فضای مجازی: بررسی گروه‌های هدف و تمایز میان آن‌ها.- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری: تحلیل وضعیت فعلی، چالش‌ها و پیشنهادها برای آینده.- ارجاعات: ارائه متن دقیق بخش‌های مرتبط از اسناد مورد بررسی.

بخشی از کتاب آموزش سواد فضای مجازی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران

«در یک دهه اخیر، با گسترش فضای مجازی و افزایش استفاده کودکان و نوجوانان از این فضا، مسئله سواد فضای مجازی به یک چالش جدید در حوزه آموزش تبدیل شده است. آیا باید سرفصل آموزشی خاص و مستقلی برای استفاده از فضای مجازی تعریف کرد؟ چه چیزی، در چه مقطعی و با چه شیوه‌ای باید به نسل جدید آموزش داد؟ آیا این سرفصل باید وارد برنامه‌های رسمی آموزشی کشور شود؟ تولید محتوا و به‌روزرسانی آن چه الزاماتی دارد؟ چه نهادها و بخش‌هایی در این زمینه مسئولیت دارند؟در زمینه آموزش سواد فضای مجازی، برخی از کشورها به‌خاطر راهبری مؤثر آموزشی و پیشرفت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات موفق‌تر از سایرین بوده‌اند. این کشورها ضمن تمرکز بر توسعه زیرساخت‌های فناورانه، به ارتقاء مهارت‌های دیجیتال و سواد فضای مجازی در مدارس و دانشگاه‌ها پرداخته‌اند و توانسته‌اند در این زمینه پیشرو باشند. در ایران نیز سواد رسانه‌ای را اولین‌بار متخصصان و استادان حوزه ارتباطات مطرح کردند. پافشاری آنان بر ضرورت و اهمیت توجه جدی ملی به این مفهوم در طول دهه ۱۳۸۰ به باز شدن فضایی برای بحثی عمومی بر سر این مفهوم منجر شد و در اواخر دهه هشتاد بود که این موضوع در نهادهای فرهنگی، سیاست‌گذاری و آموزشی جدی گرفته شد تا آنجا که چاپ و نشر کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای برای پایه دهم متوسطه در آموزش‌وپرورش در سال ۱۳۹۵ از دل این مباحث و هم‌فکری‌ها درآمد.»