کتاب تفسیر نمونه (جلد بیست و هفتم)

ارزش غذائی انجير و زيتون! و هر گاه اين دو قسم (تين و زيتون) را بر معنی ابتدائی آنها حمل كنيم، يعنی انجير و زيتون معروف، باز سوگند پر معنائی است، زيرا: «انجير» دارای ارزش غذائی فراوانی است و لقمه‌ای است مُغَذِّی و مُقَوِّی برای هر سن و سال و خالی از پوست و هسته و زوائد. غذاشناسان می‌گويند: «از انجير می‌توان به عنوان قند طبيعی جهت كودكان استفاده نمود، ورزشكاران و آنها كه گرفتار ضعف و پيری‌اند، می‌توانند از انجير برای تغذيه خود استفاده كنند».

«نسبت به خويشاوندانی كه به تو ستم كرده و از تو بريده‌اند، باز گرد (و به آنها نيكی كن) و اگر چنين كاری ممكن نشود، گرسنگان را سير و تشنگان را سيراب كن، امر به معروف و نهی از منكر نما، و اگر توانائی بر اين كار نيز نداری (لا اقل) زبان خود را جز از نيكی بازدار».

اميرمؤمنان علی عليه‌السلام در آن سخن پرمايه‌اش می‌فرمايد: اعْجَبُوا لِهذَا الإِنْسانِ يَنْظُرُ بِشَحْمٍ، وَ يَتَكَلَّمُ بِلَحْمٍ، وَ يَسْمَعُ بِعَظْمٍ، وَ يَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ!: «شگفتا از اين انسان كه با يك قطعه پيه می‌بيند، با قطعه گوشتی سخن می‌گويد، با استخوانی می‌شنود، و از شكافی نفس می‌كشد»! (و اين كارهای بزرگ حياتی را با اين وسائل كوچك انجام می‌دهد).

در حديث ديگری، از امام باقر عليه‌السلام می‌خوانيم: مَنْ قَرَأَ اِنّا أَنْزَلْناهُ بِجَهْرٍ كانَ كَشاهِرِ سَيْفِهِ فِی سَبِيْلِ اللّهِ، وَ مَنْ قَرَأَها سِرّاً كانَ كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِيْلِ اللّهِ: «كسی كه سوره «انا انزلناه» را بلند و آشكار بخواند، مانند كسی است كه در راه خدا شمشير كشيده و جهاد می‌كند، و كسی كه به طور پنهان بخواند، مانند كسی است كه در راه خدا به خون آغشته شده است»

قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّه: «ای كسانی كه نسبت به خود زياده‌روی كرده‌ايد از رحمت خدا نوميد نشويد»

اميرمؤمنان علی عليه‌السلام در آن سخن پرمايه‌اش می‌فرمايد: اعْجَبُوا لِهذَا الإِنْسانِ يَنْظُرُ بِشَحْمٍ، وَ يَتَكَلَّمُ بِلَحْمٍ، وَ يَسْمَعُ بِعَظْمٍ، وَ يَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ!: «شگفتا از اين انسان كه با يك قطعه پيه می‌بيند، با قطعه گوشتی سخن می‌گويد، با استخوانی می‌شنود، و از شكافی نفس می‌كشد»!

قرآن برنامه عمل است و تمام احترام و عظمتی كه دارد، به خاطر نتيجه‌های تربيتی آن است، اگر الفاظ و كلمات و حروف قرآن محترم است ـ كه حتماً محترم است ـ همه به خاطر آن هدف عالی است، ولی، با نهايت تعجب، گروهی آن هدف را فراموش كرده، و تنها در الفاظ مانده‌اند.