کتاب تفسیر نمونه (جلد بیست و سوم)

پرسید: از چه ناراحتی؟ گفت: از «گناهانم». گفت: چه میل داری؟ گفت: رحمت پروردگارم! گفت: اگر موافق باشی طبیب برای تو بیاوریم؟ گفت: طبیب بیمارم کرده. گفت: اگر مایل باشی، دستور دهم عطای تو را از بیت المال بیاورند. گفت: آن روز که نیازمند بودم به من ندادی و امروز که بی‌نیازم به من می‌دهی؟! گفت: مانعی ندارد برای دخترانت باشد. گفت: آنها هم نیازی ندارند؛ چرا که من سفارش کردم سوره «واقعه» را بخوانند، من از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله شنیدم می‌فرمود: مَنْ قَرَأَ سُورَةَ الْواقِعَةِ کلَّ لَیلةٍ لَمْ‌تُصِبْهُ فاقَةٌ أَبَداً: «هر کس سوره واقعه را هر شب بخواند، هرگز فقیر نخواهد شد». و به همین دلیل، در روایت دیگری سوره «واقعه» سوره «غنی» نامیده شده است.

۱ ـ آغاز ظهور قیامت و حوادث سخت و وحشتناک مقارن آن. ۲ ـ گروه‌بندی انسانها در آن روز، و تقسیمشان به «اصحاب الیمین» و «اصحاب الشمال» و «مقرّبین». ۳ ـ بحث مشروحی از «مقامات مقربین» و انواع پاداشهای آنها در بهشت. ۴ ـ بحث مشروحی درباره گروه دوم، یعنی «اصحاب الیمین» و انواع مواهب الهی بر آنها. ۵ ـ بحث قابل ملاحظه‌ای درباره «اصحاب الشمال» و مجازاتهای دردناک آنها در دوزخ. ۶ ـ ذکر دلائل مختلفی پیرامون مسأله معاد از طریق بیان قدرت خداوند، و خلقت انسان از نطفه ناچیز، و تجلّی حیات در گیاهان، و نزول باران، و فروغ آتش، که در ضمن نشانه‌هائی از توحید نیز محسوب می‌شود. ۷ ـ ترسیمی از حالت احتضار و انتقال از این جهان به جهان دیگر که، آن خود نیز از مقدمات رستاخیز است. ۸ ـ نظر اجمالی دیگری روی پاداش و کیفر مؤمنان و کافران، و سرانجام سوره را با نام پروردگار عظیم پایان می‌دهد.

«هر کس سوره «اقتربت» را یک روز در میان بخواند، روز قیامت در حالی برانگیخته می‌شود که، صورتش همچون ماه در شب بدر است، و هر کس آن را هر شب بخواند، افضل است، و در قیامت نور و روشنائی صورتش بر سایر خلایق برتری دارد».

هنگامی که بهشتیان آن را می‌نوشند «نه درد سر می‌گیرند و نه مست می‌شوند» «لایصَدَّعُونَ عَنْها وَ لاینْزِفُونَ». تنها یک حالت نشئه روحانی توصیف‌ناپذیر، به آنها دست می‌دهد که، تمام وجودشان را در لذتی بی‌نظیر فرو می‌برد!

در قرآن مجید کراراً از تختهای بهشتی و مجالس دسته‌جمعی بهشتیان توصیفهای جالبی شده که، نشان می‌دهد یکی از مهمترین لذات آنها همین جلسات انس و انجمنهای دوستانه است، اما موضوع سخن آنها و نقل محفلشان چیست؟ کسی به درستی نمی‌داند، آیا از اسرار آفرینش سخن می‌گویند، و شگفتیهای خلقت خداوند؟ یا از اصول معرفت و اسماء و صفات حسنای او؟ و یا حوادثی که در این جهان رخ داده؟ یا از مصائب جانکاهی که از آن راحت و آسوده شدند؟ و یا امور دیگری که ما در شرائط زندگی این دنیا قادر بر درک آن نیستیم؟ کسی نمی‌داند.

کسانی که اندکی خود را پاک کردند، و با روح حقیقت‌جوئی و تحقیق، به سراغ آن آمدند، هدایت یافتند. بنابراین، هر قدر پاکی و تقوای انسان بیشتر شود، به مفاهیم عمیقتر و بیشتری از قرآن مجید دست می‌یابد، به این ترتیب، آیه در هر دو بعد جسمی و روحانی، صادق است، ناگفته پیداست، شخص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، و ائمه معصومین، و ملائکه مقربین، روشنترین مصداق مقرّبانند، و حقایق قرآن را از همه بهتر درک می‌کنند.