کتاب پس از نفت و انرژی خورشیدی

کتاب پس از نفت و انرژی خورشیدی نوشتهٔ گروه تحقیقات مطالعات فرهنگی نفت و ترجمهٔ رویا خوشنوس است. انتشارات شیرازه کتاب ما این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی در باب انرژی‌های پایان‌ناپذیر.

درباره کتاب پس از نفت و انرژی خورشیدی

کتاب پس از نفت و انرژی خورشیدی دو کتاب را در بر گرفته است؛ «پس از نفت» و «انرژی خورشیدی». کتاب نخست چهار فصل دارد و کتاب دوم ده فصل. هر دو کتاب حاضر در این اثر تلاشی هستند برای شناسایی حدود و ثغور، پیچیدگی‌ها و درهم‌تنیدگی‌های مشکلات و معضلاتی که برای پایان‌دادن به سلطۀ نفت و سایر انرژی‌های فسیلی و توافق احتمالی برای جایگزین کردنشان توسط انرژی خورشیدی باید مدنظر قرار داده شود.. هر دو کتاب نه‌فقط سختی‌های راه، شکست‌های محتمل و منزوی‌شدن فعالان این حوزه را یادآور شده‌اند؛ بلکه وعدۀ موفقیتِ حتمی را نیز نمی‌دهند. استدلال اصلی بر له چنین سعی و تلاشی، ضرورت و اضطرارِ انجام آن است. بازگویی روایت‌های این سعی و تلاش در تمامی قالب‌های ارتباطاتی ممکن از جمله نوشتاری و گفتاری، از طریق ابزارهای سمعی و بصری و نقاشی و چیدمان باید بتواند مسیرهای مختلف را برای پیشبرد آن بگشاید و نیروی لازم را برای تحقق آن بسیج کند.

خواندن کتاب پس از نفت و انرژی خورشیدی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب انرژی‌های پایان‌ناپذیر پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب پس از نفت و انرژی خورشیدی

«حدود هشت دقیقه طول می‌کشد تا انرژی خورشید به زمین برسد. آن نور و گرمایی که به زمین می‌رسد دارای تاریخ، سرعت و خط سیری است که به ما نشان می‌دهد که این انرژی به زمان وابسته است. در تجربۀ اروپایی، سیر حرکت انرژی خورشیدی از گذشته تا به امروز یک سیر شناخته شده است: گذشته، دوران انرژی فسیلی است؛ زمان حال، زمان اضطرار و گذار است، و آینده زمان رهایی و تولّد دوباره. این مسیر به‌راحتی در یک خط‌سیر زمانی قرار می‌گیرد. امّا اگر انرژی خورشیدی به دلیل وابستگی به زمان از این خط‌سیر خارج شود، چه می‌شود؟ در اینجاست که به ما یادآوری می‌شود که انرژی خورشیدی منبع اوّلیه و اساسی قبل از سوخت‌های فسیلی هم از نظر تاریخی و هم از نظر متابولیکی است. بدون فتوسنتز قبلی، کربنی برای احتراق وجود نمی‌داشت و خورشید انرژی‌ای است که هم «قبل» و هم «بعد» از انرژی‌های فسیلی حضور خواهد داشت.

در حقیقت تغییرات اقلیمی به ما این را یادآوری می‌کنند که دوران سرمایه‌داری سوخت‌های فسیلی، که در آن دی‌اکسیدکربن همراه با سود انباشته می‌شود، فقط اکنونی نیست. ممکن است ما هیچ‌گاه نتوانیم این دوران را پشت سر بگذاریم و این دوران هیچ‌گاه به‌طور عادی از بین نرود. این دوران بیشتر شبیه به یک زامبی است. یا یک روح که قصد دارد برای همیشه ما را تسخیر کند.

به‌عنوان یک منبع انرژی تجدیدپذیر و «پاک»، روی آوردن به انرژی خورشیدی با شرایط کنونی و بحران آب‌وهوایی به‌راحتی قابل توجیه است. به این دلیل که تغییرات اقلیمی ضرورتی جهانی و غیرقابل‌مذاکره ایجاد کرده است تا اجرای پروژۀ زیرساخت انرژی‌هایی که تولید دی‌اکسیدکربن آنها در حدود صفر است، تسریع شود. طرفداران محیط‌زیست برای این ضرورت یک اصطلاح دارند: ما این کار را «گذار انرژی» می‌نامیم، و ما، همچنین معتقدیم که دیگر نمی‌توان صبر کرد. جای تعجب نیست که حمایت محیط‌زیست در مورد انتقال انرژی، ازجمله انرژی خورشیدی، با احساس فوریّت همراه است.

بااین‌وجود، ضرورت، همچنین می‌تواند در خدمت راهکارهای گذار از انرژی‌ای قرار گیرد که بی‌عدالتی‌های زیست‌محیطی و سایر بی‌عدالتی‌ها را تحکیم، تشدید و غیرسیاسی می‌کنند. سرمایه‌داران بحران زیست‌محیطی که آمادۀ سود بردن از انرژی خورشیدی هستند، با ادبیات ضرورت به‌خوبی آشنا می‌باشند. بومی‌ها، مردم استعمارزده، آنهایی که تحت ظلم نژادپرستی بوده‌اند، و فقرای جامعه، در طول دهه‌ها و قرن‌ها، با شرایط نابسامان زیست‌محیطی که توسط شرکت‌ها تولید شده‌اند، زندگی کرده‌اند. حال، این اقتصاد و این شرکت‌ها راه نجات خود را به‌عنوان یک ضرورت جهانی معرفی می‌کنند. این راه نجات مجموعه‌ای شرایط ساختاری است که هرگز در آن حد که تغییرات اقلیمی توجه جهان را به خود جلب کرده مطرح نمی‌شوند. ویژگی‌های خاصی که این راه‌های نجات دارند، هرگز جوابگوی فوریت بحران آب‌وهوا نیست. به همین دلیل است که باید به گذار به انرژی خورشیدی نه‌تنها به‌عنوان یک مسئلۀ ضروری جهانی، بلکه به‌عنوان یک موضوع عدالت زیست‌محیطی جهانی که برای مدت‌ها در زندگی ما حضور خواهد داشت نگریست.»