کتاب شیخ شادیاخ

کتاب شیخ شادیاخ نوشتۀ علی نوازنی در انتشارات کلید پژوه به چاپ رسیده است. این کتاب، اندیشه‌های اجتماعی عمر خیام را با روش تفسیری هرمنوتیک گادامر بررسی جامعه‌شناختی کرده است.

درباره کتاب شیخ شادیاخ

کتاب شیخ شادیاخ، پژوهشی میان‌رشته‌ای است که آرای شاعری حکیم را با روشی فلسفی، به لحاظ جامعه‌شناختی بررسی کرده است. حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم الخیامی مشهور به خیام، فیلسوف، ریاضی‌دان، منجم و شاعر ایرانی است که در ۴۴۰ هجری قمری در نیشابور به دنیا آمد. آوازۀ خیام بیشتر به‌واسطۀ رباعیاتش است. این رباعیات تاکنون به اغلب زبان‌های زندۀ دنیا ترجمه شده‌اند. ترجمۀ آثار این دانشمند بزرگ ایرانی به انگلیسی نخستین بار با همت ادوارد فیتز جرالد انجام گرفت و شهرت جهانی برای خیام به بار آورد. خیام در دورۀ سلجوقی زندگی می‌کرد. یکی از کارهای برجستۀ او سروسامان دادن و سرپرستی محاسبات گاه‌شماری ایران بود. این اقدام در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک طوسی و در دورۀ پادشاهی ملکشاه سلجوقی انجام گرفت. محاسبات منسوب به خیام در این زمینه، هنوز معتبر است و دقتی به‌مراتب بالاتر از گاه‌شماری میلادی دارد. همچنین باید خاطرنشان ساخت نقش خیام در حل معادلات درجه‌سوم و مطالعاتش دربارۀ اصل پنجم اقلیدس نام او را به‌عنوان ریاضی‌دانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرده‌ است. آنچه از آثار و اقدامات خیام در کتاب شیخ شادیاخ مد نظر است اشعار او هستند. مضمون اشعار خیام فلسفی و در موضوع راز آفرینش، گردش دوران، درد زندگی و دریافتن دم است.

کتاب شیخ شادیاخ، روش تفسیری هرمنوتیک گادامر را برای بررسی خود انتخاب کرده است. در توضیح هرمنوتیک باید گفت نظریه و قواعد روشمند تفسیر متن را علم تأویل یا تأویل‌شناسی یا هرمنوتیک می‌گویند. هدف از علم تأویل، کشف پیام‌ها، نشانه‌ها و معانی یک متن یا پدیده است. علم تأویل یا هرمنوتیک به مطالعۀ اصول تعبیر و تفسیر متون، به‌ویژه متون ادبی، دینی و حقوقی می‌پردازد.

هانس-گئورگ گادامر فیلسوف برجستهٔ آلمانی در سنت قاره‌ای است. گادامر از پیشگامان هرمنوتیک فلسفی بود. او رسالت هرمنوتیک را نه تعیین دستورالعمل‌هایی برای فهم بلکه کشف شرایطی عام معرفی کرد که اساساً فهم را امکان‌پذیر می‌سازند. با این کار گادامر، تصوری تازه از هرمنوتیک به دست آمد. گادامر هرمنوتیک را فلسفی کرد و آن را به کمال رساند.

کتاب شیخ شادیاخ در ۷ فصل تدوین شده است. عنوان فصل‌ها عبارت‌اند از:

فصل اول: آشنایی با روش تفسیری هرمنوتیک گادامر

فصل دوم: زندگی‌نامه حکیم عمر خیام

فصل سوم: بررسی آثار خیام

فصل چهارم: بررسی شخصیت و افکار خیام

فصل پنجم: شرایط فکری زمان خیام

فصل ششم: رباعیات

فصل هفتم: جمع‌بندی نهایی

خواندن کتاب شیخ شادیاخ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

به دوستداران پژوهش‌های ادبی پیشنهاد می‌کنیم.