کتاب تفسیر نمونه (جلد چهارم)

هر انسانی معمولاً نقاط ضعف پنهانی دارد که اگر بنا شود این عیوب اظهار گردد یک روح بدبینی عجیب بر سراسر جامعه سایه می‌افکند، و همکاری آنها را با یکدیگر مشکل می‌سازد، بنابراین هم به خاطر استحکام پیوندهای اجتماعی و هم به خاطر رعایت جهات انسانی، لازم است بدون در نظر گرفتن یک هدف صحیح، پرده‌دری نشود.

ایمان واقعی آن است که انسان حقیقت را بپذیرد خواه مطابق میل او باشد یا بر خلاف میل او

«هنگامی که مسافرت کنید گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید اگر از خطرات کافران بترسید؛ زیرا کافران دشمن آشکار شما هستند» «وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِی الأَرْضِ فَلَیسَ عَلَیکمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ یفْتِنَکمُ الَّذینَ کفَرُوا إِنَّ الْکافِرینَ کانُوا لَکمْ عَدُوّاً مُبیناً» . این آیه از جهاتی قابل بحث است، نخست این که: از «سفر» تعبیر به «ضرب فی الأرض» شده، دیگر این که: نسبت به نماز قصر تعبیر «لا جُناحَ» به کار رفته، و سوم این که: قصر خواندن نماز مقید به «اِنْ خِفْتُمْ» شده است

چه نعمتی بالاتر از این که انسان تنها از خدا بترسد، نه از غیر او.

«بهترین چیزی که به وسیله آن می‌توان به خدا نزدیک شد، ایمان به خدا، پیامبر او و جهاد در راه خدا است که قلّه کوهسار اسلام است، و همچنین کلمه اخلاص (لا إِلهَ إِلاَّ اللّه) که همان فطرت توحید است، و بر پا داشتن نماز که آئین اسلام است، و زکات که فریضه واجبه است، و روزه ماه رمضان که سپری است در برابر گناه و کیفرهای الهی، و حج و عُمره که فقر و پریشانی را دور می‌کند و گناهان را می‌شوید، و صله رحم که ثروت را زیاد و عمر را طولانی می‌کند، انفاق‌های پنهانی که جبران گناهان می‌نماید و انفاق آشکار که مرگ‌های ناگوار و بد را دور می‌سازد و کارهای نیک که انسان را از سقوط نجات می‌دهد» .

در حقیقت، در این آیه، از دو راه به آنها پاسخ گفته شده است: نخست این که: این گونه افکار از قلب‌های بیمار بر می‌خیزد، از کسانی که ایمانشان متزلزل و نسبت به خدا سوء ظن دارند و گرنه یک فرد با ایمان این گونه فکر، به خود راه نمی‌دهد. و دیگر این که: به فرض که چنین احتمالی باشد آیا احتمال پیروزی مسلمین در کار نیست؟

«دستی که دیه آن پانصد دینار است * چرا به خاطر یک ربع دینار بریده می‌شود» ؟!

۸۶ وَ إِذا حُییتُمْ بِتَحِیةٍ فَحَیوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها إِنَّ اللّهَ کانَ عَلی کلِّ شَیءٍ حَسیباً ترجمه: ۸۶ ـ هر گاه به شما تحیت گویند، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید؛ یا (لااقل) به همان گونه پاسخ گوئید! خداوند حساب همه چیز را دارد. تفسیر: هر گونه محبتی را پاسخ گوئید گرچه بعضی از مفسران معتقدند: پیوند و ارتباط این آیه با آیات قبل، از این نظر است که در آیات گذشته بحث‌هائی پیرامون جهاد بود و در این آیه دستور می‌دهد که اگر دشمنان از درِ دوستی و صلح در آیند، شما نیز پاسخ مناسب دهید، ولی روشن است: این پیوند، مانع از آن نیست که یک حکم کلّی و عمومی در زمینه تمام تحیت‌ها و اظهار محبت‌هائی که از طرف افراد مختلف می‌شود، بوده باشد.

«خداوند از این جهت ابراهیم را به عنوان خلیل خود انتخاب کرد که: هرگز تقاضا کننده‌ای را محروم نساخت و هیچ گاه از کسی جز خدا تقاضا نکرد

در حدیث معروف دیگری می‌خوانیم که می‌فرماید: اَلْمُلْک یبْقی مَعَ الْکفْرِ وَ لا یبْقی مَعَ الظُّلْمِ: «حکومت‌ها ممکن است کافر باشند و دوام یابند، اما اگر ظالم باشند دوام نخواهند یافت» .