کتاب اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی)

کتاب اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی) با عنوان اصلی Ergonomic checkpoints: practical andeasy-to-implement گردآوری‌شده توسط دفتر بین‌المللی کار (ILO) و انجمن بین‌المللی ارگونومی (IEA) با ترجمهٔ «رشاد مردوخی» توسط انتشارات ارجمند در سال ۱۳۹۲ منتشر شده است. این کتاب مجموعه‌ای از راهکارهای کاربردی برای بهبود محیط کار از منظر ارگونومی را ارائه می‌دهد و با تمرکز بر مؤسسات کوچک و متوسط، راه‌حل‌هایی کم‌هزینه و قابل اجرا برای ارتقای ایمنی و سلامت شغلی پیشنهاد می‌کند. هدف نهایی کتاب را کمک به ایجاد محیط کاری ایمن‌تر، سالم‌تر و کارآمدتر با تکیه بر راه‌حل‌های ساده و قابل اجرا دانسته‌اند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی) اثر دفتر بین‌المللی کار (ILO) و انجمن بین‌المللی ارگونومی (IEA)

کتاب «اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی)» (برای کلیهٔ رشته‌های صنعتی، مدیریت و بهداشت حرفه‌ای؛ نکات بازبینی راه‌حل‌های آسان و عملی برای بهبود ایمنی، بهداشت و شرایط کار) اثری است که با هدف ارائهٔ راهکارهای عملی و کم‌هزینه برای بهبود شرایط کار و ارتقای ایمنی و سلامت شغلی تدوین شده است. این کتاب در ابتدا در سال ۱۹۹۶ میلادی منتشر شد و ویرایش دوم آن باتوجه‌به پیشرفت‌های حوزهٔ ارگونومی و بازخوردهای اجرایی در سال ۲۰۱۰ میلادی آماده شده است. کتاب حاضر حاصل همکاری گستردهٔ متخصصان بین‌المللی و تجربه‌های عملی از کشورهای مختلف است و به‌ویژه برای محیط‌های کاری کوچک و متوسط طراحی شده است. ساختار کتاب بر پایهٔ ۱۳۲ نکتهٔ ارگونومیکی است که هر یک به‌صورت مستقل و با تمرکز بر راه‌حل‌های ساده و قابل اجرا ارائه شده است. این نکات طیف وسیعی از موضوعات مانند حمل‌ونقل مواد، ابزارهای دستی، ایمنی ماشین‌آلات، طراحی ایستگاه کار، روشنایی، محیط و ساختمان، کنترل مواد خطرناک، تسهیلات رفاهی و سازمان‌دهی کار را پوشش می‌دهند. کتاب حاضر به قلم دفتر بین‌المللی کار (ILO) و انجمن بین‌المللی ارگونومی (IEA) با تأکید بر مشارکت گروهی، آموزش عملی و استفاده از نمونه‌های موفق محلی، به‌عنوان راهنمایی برای بهبود مستمر محیط کار و کاهش حوادث و بیماری‌های شغلی عمل می‌کند. تصاویر و نمودارهای متعدد، کاربردی‌بودن مطالب را افزایش داده و امکان استفادهٔ آسان‌تر از نکات را برای کاربران فراهم ساخته است.

خلاصه کتاب اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی)

این کتاب مجموعه‌ای از ۱۳۲ نکتهٔ ارگونومیکی است که هر یک به‌صورت مستقل به یک مشکل رایج در محیط‌های کاری می‌پردازد و راه‌حل‌هایی عملی و کم‌هزینه برای آن پیشنهاد می‌کند. کتاب حاضر بر اهمیت شناسایی و اصلاح شرایط کاری نامناسب، کاهش خطرات شغلی و ارتقای سلامت و بهره‌وری کارگران تأکید دارد. هر نکته با توضیح خطرات/ نشانه‌ها، روش‌های اجرایی و نکات مهم همراه است تا کاربران بتوانند به‌سرعت راهکار مناسب را برای شرایط خاص محل کار خود انتخاب کنند. این اثر بر مشارکت فعال مدیران و کارگران، کار گروهی، استفاده از منابع و مهارت‌های محلی و اجرای تدریجی اصلاحات تأکید کرده؛ همچنین به اهمیت آموزش، بازبینی منظم و پیگیری نتایج اصلاحات اشاره کرده است.

چرا باید کتاب اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی) را خواند؟

کتاب حاضر با ارائهٔ نکات کاربردی و قابل اجرا، به مدیران، سرپرستان، کارگران و متخصصان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای کمک می‌کند تا با کمترین هزینه و امکانات، محیط کار خود را ایمن‌تر و سالم‌تر کنند. راهنمایی‌های کتاب براساس تجربه‌های موفق جهانی و نمونه‌های واقعی تدوین شده و به‌ویژه برای مؤسسات کوچک و متوسط که منابع محدودی دارند، مفید است؛ همچنین ساختار نکته‌محور و تصویری کتاب، استفاده از آن را در آموزش‌های گروهی و کارگاهی تسهیل می‌کند و امکان بومی‌سازی راهکارها را فراهم می‌آورد.

خواندن کتاب اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای مدیران، سرپرستان، کارگران، مربیان، معلمان و متخصصان حوزهٔ ایمنی، بهداشت حرفه‌ای و ارگونومی مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغهٔ بهبود شرایط کار، کاهش حوادث شغلی و ارتقای سلامت محیط کار را دارند، راهنمایی‌های عملی و قابل اجرا ارائه داده است. دانشجویان رشته‌های مرتبط با ایمنی و بهداشت کار می‌توانند از این کتاب بهره ببرند.

بخشی از کتاب اصول بازبینی عوامل انسانی (ارگونومی)

«ماشین‌های پُرسروصدا را جدا کرده یا قسمت‌های پرسروصدای آن‌ها را بپوشانید.

چرا؟

در بسیاری از محل‌های کار، صدای زیاد ماشین‌ها باعث آزردگی گوش شده و سلامت کارگران را مختل می‌کند (صداهای بالاتر از ۸۵ تا ۹۰ دسی‌بل برای شنوایی خطرناک‌اند). اگر به فاصلهٔ یک دست باز از همکارتان ایستاده‌اید و صدای حرف زدن عادی او را نمی‌شنوید، سروصدای محیط زیاد است.

همچنین سروصدای زیاد ممکن است به علت نشنیدن صدای زنگ خطر، باعث بروز حوادث شده و بر تولید تأثیر بگذارد.

بهترین کار برای کاهش صدا محصور کردن ماشین یا قطعات پُرسروصدای آن است.

اگر کاهش سروصدا در محل تولید آن امکان ندارد، باز هم می‌توانید با جدا کردن جای ماشین از محل کار اصلی خود از صدای آن در امان باشید.

خطرات/نشانه‌ها

- اختلال شنوایی

- ضعف برقراری ارتباط

- آسیب‌دیدگی یا حوادث شدید

چگونه؟

۱. کل ماشینی را که ایجاد سروصدا می‌کند محصور کنید. در صورتی که این کار عملی نیست، بخش صدادار آن را محدود کنید.

۲. در صورت امکان، ماشین‌های پرسروصدا را در بیرون محل کار قرار دهید و روی آن را با ساختار مناسبی ببندید.

۳. جای ماشین‌های پرسروصدا را عوض کنید، به طوری که دور از محل کار کارگران قرار گیرد.

۴. برای جدا کردن ماشین‌های پرسروصدا از سایر کارگران همان کارگاه، دیواره‌هایی به دور آن نصب کنید. گاهی هم اتاقکی که تمام محل کار را بپوشاند یا دیواره‌های بلند تا سقف می‌تواند کاملاً مؤثر باشد.

۵. وقتی کنترل سروصدای محیط کار امکان‌پذیر نباشد، محافظ‌های مخصوص گوش تهیه کرده و کارگران را در استفاده از آن‌ها آموزش دهید.»