کتاب فراشناخت، خلاقیت، هوش هیجانی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی

کتاب فراشناخت، خلاقیت، هوش هیجانی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی نوشتهٔ رضا محمدی منش است و انتشارات کنکاش آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب فراشناخت، خلاقیت، هوش هیجانی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی

فراشناخت هرگونه دانش یا فعالیت شناختی است که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت است و به دو بعد دانش فراشناختی و تجربه فراشناختی تقسیم می‌شود. دانش فراشناختی شامل سه طبقه دانش دربارۀ «خود، تکلیف و راهبردهای شناختی» است.

دو نوع فراشناخت به‌هم‌پیوسته به نام «دانش درباره شناخت» «تنظیم شناخت و نظارت برآن» وجود دارد. شناخت، زمانی به وقوع می‌پیوندد که فرد از توانایی‌های شناختی خود آگاه است و بخش دوم فراشناخت، تفکری است که از طریق آن فکر تنظیم و بر آن نظارت می‌شود. دانش فراشناختی و آگاهی فراشناختی از یکدیگر متفاوت‌اند. دانش فراشناختی به دانش واضح و آشکار شخص درباره قوت‌ها و ضعف‌های شناختی‌اش گفته می شود. در حالی که آگاهی فراشناختی به احساسات و تجارب ما اشاره دارد.

مؤلفه‌های فراشناختی دربرگیرندهٔ کلی‌ترین اندیشه‌ها و باورها و مهارت‌های اجرایی مستقل از محتواهایی هستند که در حافظه بلندمدت شخص اندوخته می‌شوند و به هنگام مواجهه با تکالیف شناختی، فراخوانده می‌شوند. مؤلفه‌های فراشناختی دو کارکرد مهم بر عهده دارند: هم شامل دانش مربوط به موضوع‌های شناختی می‌شوند و شخص را نسبت به ویژگیهای تفکر و شناخت خود آگاه می‌سازند و هم فعالیت‌های شناختی را تنظیم می‌کنند. تنظیم شناخت شامل سه مهارت اساسی برنامه‌ریزی، بازبینی و ارزشیابی است. حالت فراشناختی نوعی از فراشناخت است که دارای چهار مؤلفه آگاهی فراشناختی، راهبرد شناختی، برنامه‌ریزی و خودبازبینی است. حالت فراشناختی به عنوان یک حالت انتقالی از موقعیت‌های فکری یا عقلانی شخص تعریف می‌شود که در شدت، دارای نوسان است و در طول زمان تغییر می‌کند. ولی صنعت فراشناختی به یک تفاوت فردی نسبتاً پایدار در اشخاص و پاسخ آنان به موقعیت‌های عقلانی با درجات مختلفی از حالت فراشناختی اطلاق می‌شود.

خواندن کتاب فراشناخت، خلاقیت، هوش هیجانی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزه‌های روان‌شناسی و علوم تربیتی و مشاوره پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب فراشناخت، خلاقیت، هوش هیجانی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی

«کنترل فراشناختی، تصمیمات هشیار یا ناهشیاری است که ما آن را براساس نتایج فرآیندهای بازبینی، بنا می‌کنیم. مبانی نظری و نتایج پژوهش‌ها حاکی از آن است که فراشناخت و مؤلفه‌های آن با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد.

امروزه تفکر خلاق به منزله مهارت اساسی برای جامعه است. با پرورش خلاقیت دانش آموزان و دانشجویان در کلاس درس به آنها کمک می‌شود که بتوانند چهار چوبی مناسب برای زندگی خود تشخیص داده و ایجاد نمایند. رشد مهارت‌ها و عقاید خلاقانه از طریق برنامه‌درسی آنان را قادر به پیدا کردن مسیر درست زندگی خود می‌سازد. به علاوه آماده‌سازی دانش آموزان و دانشجویان برای ورود به بازارهای رقابتی بزرگ خود دلیلی برای نیاز به پرورش خلاقیت آنان است. جهان امروز مدرسه‌ای را ممتاز، مؤثر و موفق می‌خواند که فرهیختگان خلاق و مبتکر بار آورد و بنابراین مدارس امروز خود را شدیداً موظف می‌دانند که به شکوفایی محصلان در همه درس‌ها کمک کنند و با روش‌ها و وسایل گوناگون ابتکار و خلاقیت آنان را رشد و گسترش دهند. متأسفانه با وجود چنین ضرورتی هنوز به طور رسمی حتی یک واحد درسی در مدارس و دانشگاههای کشور با این موضوع تدریس نمی‌شود.

این در حالی است که آموزش‌های دیگری هم که در این مؤسسات ارائه می‌‌گردد به‌گونه‌ای که بدون تعهد باعث از بین رفتن قوه خلاق فراگیرنده می‌شود.

خلاقیت دارای ۳ مؤلفه است، تخصص، تفکر خلاق و انگیزش که می‌تواند درونی و بیرونی باشد، رشد فزآینده اطلاعات سبب شده است که هر انسانی از تجربه و علم و دانشی برخوردار باشد، که دیگری فرصت کسب آنها را نداشته باشد. لذا به جریان انداختن اطلاعات حاوی علم و دانش و تجربه در بین انسانها یکی از رموز موفقیت در دنیای امروز است. هیچ کس قادر نیست به میزان اطلاعات واقعی هرکس که در گوشه ذهن او نهفته است پی ببرد. این اطلاعات زمانی به حرکت درمی‌آید که انگیزه‌ای قوی سبب رها شدن آن به بیرون ذهن می‌شود. در این مرحله انسانها به سرنوشت یکدیگر حساسند و در جهت رشد یکدیگر می‌کوشند و در نهایت سبب می‌شود جریانی از علم و دانش تجربیات میان آنها جاری شود که همین امر زمینه ساز نوآوری و خلاقیت خواهد بود.»