کتاب آموزه های ولایت؛ جلد اول

کتاب آموزه های ولایت؛ جلد اول نوشتهٔ سیدمحمدمحسن حسینی طهرانی است و انتشارات مکتب وحی آن را منتشر کرده است. موضوع این کتاب بیانات سیدمحمدمحسن حسینی طهرانی در عید غدیر خم است.

درباره کتاب آموزه های ولایت؛ جلد اول

تاکنون روال بر این بود که وقتی قلم از بازآفرینی زیبایی‌های کلام استاد فقید، حضرت آیت‌الله حاج سیّد محمّدمحسن حسینی طهرانی باز می‌ایستاد و به اقتضای ظروف و میزان پذیرش، ناگفته‌ها به زمانی دیگر عنان اختیار را می‌سپرد، کلماتی بس ارجمند از همان خامه در آغاز سخن و مفتاح کتاب، توجّه تامّ مخاطب را به فحوای بحث عالمانه نشانه می‌گرفت و دل‌های واله و ضمیرهای شیدا را به خوان گستردهٔ نعماتی که در پرتو کلام حق شکل گرفته بود، بی‌پیرایه به میزبانی می‌نشست.

کتاب آموزه های ولایت؛ جلد اول خلاصه‌ای از فحوای کلام سیدمحمدمحسن حسینی طهرانی را در عباراتی موجز تقدیم خوانندگان می‌نماید. استاد فقید بر رسم معهودِ خود، هنگامی که به نکته‌ای اشاره می‌نماید و قصد تبیین آن را دارد، چونان غوّاصی تردست آن‌چنان دریای معانی را سیر می‌کند و اطراف و اکناف را می‌نگرد که گویی حتّی از جزئی‌ترین اجزای معرفتی هم نمی‌خواهد مخاطب را بی‌نصیب گذارد، و با شرح جریانات مرتبط با موضوع و ذکر مثال‌ها و شواهد متعدّد، ذهن جست‌وجوگرِ خواننده را به‌سمت ادراک حقیقت، هدایت و راهبری می‌نماید؛ و نکته اینکه گاه در شرح غوامض، با تبیین حواشی و ورود به اصل ماجرا، با طبع لطیف و مطایبات دل‌انگیز آن‌چنان مخاطب را با مطالب همراه می‌سازد که او براساس فطرت، دل را در طَبق اخلاص گذارده و عاشقانه غرق در دریای شگرف حقیقت می‌گردد. البتّه نقل مطالب از صورت سخنرانی به کتابت و تغییر عبارات لطیف و شوخی‌های گهگاه به مضامین جدّی، بالتّبع ممکن است حلاوت کلام را کمی دستخوش تغییر نماید، ولی ناشر حدّاکثر تلاش خود را به‌کار خواهد بست تا اساس و چارچوب سخن کماکان حفظ گردد.

کتاب آموزه های ولایت؛ جلد اول مجموعه‌ای است ارزشمند از بیانات حضرت آیت‌الله حاج سید محمّدمحسن حسینی طهرانی ـ قدس الله سره ـ که به‌صورت مواعظ و منبرهایی در سنوات مختلف در اعیاد و مناسبت‌های مرتبط با معصومین علیهم‌السّلام برای عموم مؤمنین و حضّار ایراد کرده‌اند. جلد اوّل این کتاب شریف برگرفته از مجالس اعیاد غدیر است که استاد فقید در آن با شرح و توضیح معنای عید، به اصل مسئلهٔ ولایت که اساس و بنیان ادراک توحید است، می‌پردازند و برخلاف تصوّر عوام، ولایت را نه یک مسئلهٔ تعبّدی، که دقیقاً امری عقلانی بیان می‌کنند و علّت اصلی اختلاف بین شیعه و سنّی را نه مسائل صرف ظاهری، که حقیقتاً موضوعی برهانی برشمرده و در این راستا به بیان مصائب و مشکلاتی که پیامبر اکرم ـ صلوات الله و سلامه علیه ـ در طرح مسئلهٔ ولایت متحمّل شدند، اشاره می کنند. در ادامه پس از تبیین موضوع ولایت، به این نکته اشاره می‌رود که لازمهٔ قبول ولایت، تعهّد و پایمردی و مسئولیّت‌پذیری در جهت إعمال حقیقت ولایت در روح و جان حیات اجتماعیِ فرد است که اینک لوادار این کیان حضرت بقیّةالله الأعظم ـ عجّل الله تعالیٰ فرجه الشّریف ـ هستند، و درواقع عید غدیر روز تجدید بیعت با امام زمان است.

استاد ارجمند چنان در مسئلهٔ توحید مستغرق‌اند که بی‌هیچ پیرایه‌ای راه رسیدن به مغزای ولایت را گذشتن از مُشتهیات و خواهش نفسانی قلمداد می‌نمایند و در این میان، مکتب عرفان را تنها مکتب رهایی‌بخش انسان از دام شئون و حیثیّات ظاهری و باطنی می‌دانند. افرادی که با قلم و بیان مُعظّمٌ‌له آشنایی دارند، بر این نکته واقف هستند که به تأسّی از مرحوم علامهٔ والدشان، تأکید بلیغ ایشان در غالب نوشته‌جات و سخنرانی‌ها بر دوری از جهل و پیروی از عقل بوده است، و به شدّت با موضع‌گیری‌های مبتنی بر رفتار و افکار احساسی مقابله می‌کردند و این موضوع را آن‌قدر حائز اهمّیت می‌دانسته‌اند که هدف از عید غدیر را دعوت عموم به تعقّل و اندیشیدن ذکر می‌کنند و علّت رجحان عید غدیر بر سایر اعیاد را در ظهور غلبهٔ عقل بر احساسات برشمرده و لذا تداوم غدیر را با ادامهٔ حیات بشریّت ملازم نموده و بر پایداری در مسیر حق بر پایه و اساس فهم و عقل و یقین و اجتناب از تأثیرپذیری صِرف از سائقه‌های مبتنی بر احساس اصرار دارند.

در بخش دیگری از کتاب به این مطلب اشاره می‌شود که امکان وصول به حقیقت توحید ازجمله حقوق اساسی بنده در پیشگاه باری تعالیٰ است که این امر در گرو عبور از کریوه‌های نفسانی و عمل براساس یقین و انقیاد محض از فرامین الهی در تحت تربیت منادیان توحید که پیامبر عظیم‌الشّأن اسلام و ائمّهٔ معصومین ـ سلام الله علیهم اجمعین ـ هستند، میسر است. لذا جا دارد که پیام غدیر که همان تربیت نفوس جهت اکمال دین بشر و رسیدن به اعلیٰ مراتب توحید است، به‌احسن‌وجه در همهٔ اعصار مورد توجه و عنایت قرار گیرد. ایشان در همین راستا طلاّب علوم دینی را به ترویج پیام غدیر و آشناساختن آحاد جامعه با این گوهر بی‌همتای ولایت تحریض می‌نمایند.

در مجلّد بعد کتاب شریف آموزه‌های ولایت که دربرگیرندهٔ مباحث اعیاد نیمهٔ شعبان معظّمٌ‌له است، ضمن اشاره به ویژگی‌های ولادت امام زمان علیه‌السّلام و بیان اهداف ظهور، دگربار به این موضوع مهم مراجعت می‌کنند که خروج از دایرهٔ احساسات و تقلید کورکورانه و سرنهادن بر سلوک عقلانی، تنها مسیر زمینه‌ساز ظهور حضرت خواهد بود. ایشان در ادامه با ذکر برخی ملاک‌های انتظار حقیقی ظهور، مخاطب را به تلاش و سعی وافر بر جست‌وجوی حقیقت و تحلّی به جامهٔ حق و زیورهای اخلاقیِ زمینه‌ساز ظهور در دل و وجدان، فرا می‌خوانند.

خواندن کتاب آموزه های ولایت؛ جلد اول را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران و یادگیرندگان آموزه‌های سیدمحمدمحسن حسینی طهرانی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب آموزه های ولایت؛ جلد اول

«معنای حقیقی عید

امروز روز عید غدیر است و طبق فرمودهٔ امام صادق علیه السّلام به نقل از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم، افضل اعیاد امّت است. این عید از همهٔ عیدهای امّت مهم‌تر است، اما چرا این عید از همهٔ اعیاد مهم‌تر است؟! مگر چه واقعه‌ای انجام شده که موجب برتری این روز بر سایر ایام شده است؟!

مشخص است که مسئلهٔ عید به‌واسطهٔ ارزشی است که زمان متحقّق به آن ارزش می‌شود. ما هر روز را عید نمی‌گیریم و هر روز به جشن و سُرور نمی‌پردازیم، بلکه باید یک مسئلهٔ غیر عادی در آن روز یا در آن شب انجام بگیرد که آن زمان به‌واسطهٔ تحقّق به آن مسئله فضیلت پیدا کند.

(من‌باب‌مثال) ما روز مبعث را عید می‌گیریم، چون فضیلت این روز بر سایر ایام به‌واسطهٔ مبعوث شدن پیغمبر اکرم است که نفع این مبعوث شدن مستقیماً به هدایت و فلاح و رستگاری خود ما برمی‌گردد، وإلاّ اینکه پیغمبر به رسالت مبعوث شده است به چه درد ما می‌خورد؟! (یعنی) اگر بعثت پیغمبر اکرم برای ما مفید نباشد و نفعی را متوجّه ما نکند، چه فایده‌ای دارد و چه ارزشی را به‌وجود می‌آورد؟!

هم‌چنین ما ایام ولادت ائمّه و معصومین را عید می‌گیریم، به‌جهت اینکه هر کدام از آنها از نقطه‌نظر وجود و از نقطه‌نظر خلقت، علاوه بر تحقیق و محقّق کردن مسئلهٔ هدایت و امامت، یک جهت تکوینی را در ارتباط نفس انسان با پروردگار به‌وجود آورده‌اند؛ یعنی پیغمبر اکرم با ولادت خود یک نوع ارتباط و یک نوع استفاده و استجلاب از فیوضات الهی را برای مردم و برای امّت به‌وجود آورده است، البته پیغمبر اکرم مظهر همهٔ اسماء و صفات کلّیهٔ الهیه است و می‌توان گفت که جامع همهٔ آثار و خصوصیات تکوینی معصومین علیهم السّلام است؛ امیرالمؤمنین علیه السّلام همین‌طور؛ حضرت زهرای صدیقه سلام الله علیها همین‌طور؛ و امام حسن و امام حسین تا حضرت بقیةالله اروحنا فداه!

فلهذا می‌توانیم بگوییم کسی که به یکی از این ائمّه علیهم السّلام معتقد نباشد، از نقطه‌نظر تشریعی که به جای خود، از جهت تکوینی هم در کیفیّت تعلّق نفس او با ذات پروردگار خللی وجود دارد؛ یعنی اینکه ائمّه علیهم السّلام دوازده نفر هستند و سیزده تا نشده‌اند، و اینکه معصومین چهارده تا هستند و پانزده تا نشده‌اند، یک سرّ مهمّ آن این است که خداوند متعال در وجود مبارک و نفس قدسی آنها اثری قرار داده است که به‌واسطهٔ آن اثر، کیفیّت استفادهٔ انسان از اسماء و صفات کلّیهٔ الهی تکمیل می‌شود؛ و لذا دیگر چهارده تا، پانزده تا نشده است و در همین مرتبه توقف پیدا کرده است.

لذا ما امروز را روز عید می‌دانیم. روزی که امام علیه السّلام به دنیا بیاید روز عید و روز جشن و سرور است؛ و اگر انسان واقعاً این مسئله را ادراک کند، دیگر فقط به جنبهٔ ظاهری این سرور و بهجت نمی‌پردازد، بلکه نفس او در روز ولادت معصوم باید متوسّل و متعلّق به آن معصوم باشد؛ یعنی ما باید در هر روز از ایام اعیاد که برای ما پیش می‌آید، به آن نفس امام معصوم متوسّل باشیم و خود را به ذیل عنایت آن معصوم متّصل کنیم و توجه خود را در آن روز نسبت به آن حقیقت قدسی بیشتر کنیم! البته انجام مراسم و مجالس بهجت و سرور به جای خودش محفوظ، و این هم از شعائر است و باید محفوظ باشد؛ اما حقیقت مسئله این است. حالا ببینید که ما چقدر از (حقیقت) مسئله به دور افتاده‌ایم!

پیغمبر و اسلام و معصومین روز عید را برای ما مشخص کرده‌اند. روز عید چه روزی است؟ روز عید فطر روزی است که انسان یک ماه عبادت خدا را بجا می‌آورد و به تزکیه می‌پردازد و به مهمانی خدا می‌رود و از نقطه‌نظر نفسی و قلبی، خود را به خدا نزدیک می‌کند. امام و اسلام این را معیار برای عید قرار داده‌اند که انسان یک ماه به پرهیز از همهٔ منهیات ـ چه به‌طور عام و چه به‌طور خاص ـ مشغول می‌شود و بعد از یک ماه، حالا روز جایزه گرفتن است. در روز عید فطر خداوند دارد جایزه می‌دهد و آن حقیقتی را که انسان در این یک ماه به‌دنبال تحصیل آن بود، در روز عید در نفس تثبیت می‌کند؛ لذا انسان در روز عید احساس می‌کند که این یک ماه را که روزه گرفته است، الآن به جان او نشسته است و سرفراز بیرون آمده است. اینها معنای عید است!»