کتاب مدیریت درآمد‌های منابع طبیعی

کتاب مدیریت درآمد‌های منابع طبیعی به قلم یکتا اشرفی و روزبه بالونژاد نوری و علیرضا خزائی نوشته شده است و پژوهشکده امور اقتصادی آن را روانۀ بازار کرده است. این کتاب توضیح می‌دهد که چگونه ساختار نامناسب مدیریت درآمدهای منابع طبیعی یکی از علل عدم توسعه‌یافتگی ایران است و به بررسی آن می‌پردازد. 

درباره کتاب مدیریت درآمد‌های منابع طبیعی

دستیابی به اقتصاد توسعه‌یافته چیزی است که سالیان طولانی افکار مدیران و تصمیم‌گیران ایران را به خود مشغول کرده است و زمینۀ شعارها و ادعاهای متفاوت را به وجود آورده است؛ به‌گونه‌ای که اکنون این فکر به یک باور ملی و فرهنگ سیاسی مشترک در میان ملت تبدیل شده است که اقتصاد ایران می‌تواند اقتصادی توسعه‌یافته باشد؛ هرچند بنا به دلایل مختلف این هدف تاکنون محقق نشده است. اقتصاد ایران در طی دهه‌های اخیر به واسطۀ عوامل مختلف داخلی و خارجی، اقتصادی نوسانی را تجربه کرده است و از ثبات چندانی برخوردار نبوده. در این بازۀ زمانی، متغیرهای اصلی اقتصاد کلان از جمله رشد اقتصادی و تورم روند باثباتی نداشته است؛ حال این پرسش مطرح می‌شود که اقتصادی با چنین باورها آیا در واقعیت هم نمود پیدا کرده است یا نه.

همان‌طور که می‌دانید اقتصاد کشور ما به شدت وابسته به نفت است و ریشه‌یابی عدم توسعه‌یافتگی ایران مرتبط با موضوع نفت را در سه حوزه می‌توان بررسی کرد: نخست مربوط به موضوعات فرهنگی است. فرهنگ مردم و مدیران ایران در طول حدود یک قرن زندگی همراه با درآمدهای نفتی به‌گونه‌ای عجین شده است که این میراث جاودانی را ضمانت هر نوع اشتباهی برای نسل خود دانسته. دوم، ساختار شکل‌گیری قدرت و نظام تصمیم‌گیری در اقتصاد ایران با وجود حکومت دموکراسی و برقراری نظام جمهوری اسلامی از رفتار بهینه به دور است و بیشتر به دنبال تصمیم‌هایی با بالاترین هزینه و کمترین منافع است. سوم و درنهایت، مربوط می‌شود به ساختار نامناسب مدیریت درآمدهای منابع طبیعی که کتاب مدیریت درآمد‌های منابع طبیعی هم به همین حوزه می‌پردازد. 

خواندن کتاب مدیریت درآمد‌های منابع طبیعی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به تمامی افرادی که به خواندن کتاب‌های اقتصادی علاقه دارد، پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب مدیریت درآمد‌های منابع طبیعی

«عوامل بسیاری بر رشد و توسعۀ اقتصادی کشورها موثر است که از میان آن‌ها دسترسی به نهاده‌های تولید و منابع طبیعی از عوامل کلیدی به شمار می‌روند. از این‌رو، در ادبیات اقتصادی پژوهش‌های زیادی دربارۀ بررسی رابطۀ بین فراوانی منابع طبیعی و رشد و توسعه اقتصادی انجام شده است. نتایج عمدۀ این تحقیقات، منابع طبیعی را به‌عنوان موتور رشد اقتصادی معرفی کرده درحالی که برخی دیگر از مطالعات، فراوانی نسبی منابع را از دلایل کاهش رشد اقتصادی دانسته‌اند. به این مفهوم که بسیاری از صادرکنندگان منابع طبیعی به‌خصوص کشورهای صادرکنندۀ نفت خام در طول چند دهۀ اخیر با وجود درآمدهای فراوان از فروش نفت، نتوانسته‌اند به خوبی برخی دیگر از کشورها عمل کنند. به عبارت دیگر، وجود منابع طبیعی از عوامل مهم دستیابی به رشد اقتصادی است؛ اما وفور منابع در همه کشورها منجر به رشد و توسعۀ اقتصادی نشده است. این بحث این سوال را به وجود می‌آورد که آیا وجود منابع طبیعی برای دستیابی به رشد و توسعۀ اقتصادی مفید است یا مضر؟»