کتاب نهاد وکالت در نظام حقوقی ایران

درباره کتاب نهاد وکالت در نظام حقوقی ایران

وکالت در تمام دوران تاریخ و نزد همهٔ ملت‌ها از دیدگاه اجتماعی در ردیف نجیب‌ترین و شریف‌ترین و پراهمیت‌ترین خدمات به شمار آمده است. وکیل برای استقرار عدالت با دستگاه قضایی همکاری می‌کند و تمام نیروی فعال، معلومات و دانش حقوقی، نبوغ و هنر خود را در اختیار کسانی قرار می‌دهد که شرف، خانواده، دارایی و زندگی آنان در خطر است. وکیل دادگستری یکی از بازوان توانمند و یکی از ۲ عنصر عدالت به شمار می‌رود که در کنار قاضی و با همکاری نهاد قضایی کشور در احقاق حقوق انسان‌ها و برقراری عدالت و حل‌وفصل خصومت کوشش می‌کند.

پیش ‌از این کتاب کمتر مقاله و کتابی به‌صورت جامع و کامل به موضوع جایگاه نهاد وکالت در نظام حقوقی ایران به طور مفصل و یا مستقل پرداخته‌ است. نویسنده در کتاب نهاد وکالت در نظام حقوقی ایران، تلاش کرده به بررسی نظام وکالت در ایران بپردازد. کتاب پیش‌رو از ۲ بخش تشکیل شده است. بخش اول به مفاهیم و تاریخچهٔ نهاد وکالت اختصاص دارد و بخش دوم، به‌منظور شناخت جایگاه نهاد وکالت در نظام حقوقی ایران، استقلال و مصونیت قضایی وکلای دادگستری در حقوق ایران نوشته شده است.

خواندن کتاب نهاد وکالت در نظام حقوقی ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به تاریخچهٔ علم حقوق در ایران پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب نهاد وکالت در نظام حقوقی ایران

«در قانون مدنی وکالت بدین صورت تعریف شده است: (ماده ۶۵۶ قانون مدنی) وکالت عقدی است که به‌موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید.

از این تعریف استنباط می‌شود که وکالت جنبه نیابت و قائم‌مقامی دارد؛ یعنی شخصی کاری را که خود باید انجام دهد و خود می‌تواند انجام دهد، به دلایلی به شخص دیگر نیابت یا وکالت می‌دهد که انجام آن امر را بر عهده بگیرد.

بنابراین می‌توان گفت وکالت در فقه و حقوق ایران عبارت از عقدی جایز است که به‌موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام امری نایب (جانشین) خود قرار می‌دهد. وکالت دهنده را موکل و وکالت‌گیرنده را وکیل می‌نامند.

قانون مدنی مصر نیز تقریباً تعریفی مشابه تعریف قانون مدنی ایران دارد. در ماده ۶۹۹ قانون مدنی مصر مقررگردید: «وکالت عقدی است که به موجب آن وکیل به انجام دادن عملی قانونی برای موکل خود متعهد می‌شود.»

با توجه به تعاریف فوق چند نکته از آن برداشت می‌شود:

۱- اعطای نیابت: اثر و مقتضای عقد وکالت اعطای اذن و نیابت است یعنی موکل اقدامات انجام گرفته توسط وکیل را اذن از جانب خودش می‌داند و این را به منزله اقدام خودش قلمداد می‌کند. درواقع تعهدات انجام گرفته از سوی وکیل به نام و حساب موکل می‌باشد و وکالت جنبه نیابتی و قائم مقامی دارد. یعنی شخصی کاری را که خودش باید انجام دهد به دلایلی نمی‌تواند یا نمی‌خواهد انجام دهد به شخص دیگری نیابت یا وکالت می‌دهد که انجام امر را به عهده بگیرد؛ مثلاً وقت لازم و یا آگاهی لازم در زمینهٔ خرید و فروش خودرو نداشته و جهت انجام بهتر امور مربوط به خرید خودرو و تنظیم سند در دفترخانه به شخص دیگر وکالت این امور را می‌دهد.»