کتاب تقلید و تنزل

کتاب تقلید و تنزل؛ پاییز نثر فارسی، از دوره مغول تا عصر صفوی پژوهش و نوشتهٔ قهرمان شیری است و انتشارات ورا آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تقلید و تنزل

تاریخ ادبیات فارسی، تاریخ نظم و نثری دلنشین، عمیق و اثرگذار است که شرایط بلوغ فرهنگی و اجتماعی فارسی زبان را در مقاطع مختلف تاریخی فراهم کرده و شهرت ظرفیت‌های زبان فارسی را در جهان نشر داده است. زبان فارسی و نثر و نظم جاری در این زبان مهم‌ترین فرصت نمایش استعداد درخشان هنری ایرانیان است. از دورهٔ مغول تا عصر صفوی کم‌کم نثر فارسی رو به افول رفت. کتاب تقلید و تنزل به زمینه‌ها و چگونگی این روند می‌پردازد.

کتاب تقلید و تنزل نثر فارسی یکی از مهم‌ترین آثار تحقیقی و تحلیلی در حوزهٔ زبان و نثر فارسی است که طی چند دهه گذشته تالیف شده است.

فصل‌های این کتاب از این قرار هستند:

نثر ترکیبی در دورهٔ مغول زمانه و زمینهٔ پدیدآیی

ویژگی‌های نثر ترکیبی در عصر مغولان و ایلخانیان

نثر تقلیدی در دورهٔ تیموریان زمانه و زمینهٔ پدیدآیی

ویژگی‌های نثر تقلیدی در دورهٔ تیموری

نثر التقاطی در عصر صفوی زمانه و زمینهٔ پدیدآیی

ویژگی‌های نثر التقاطی در دورهٔ صفوی

نثر فارسی زبانان هندوستان در عصر گورکانیان

کتاب‌های نثر دورهٔ صفوی

خواندن کتاب تقلید و تنزل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوشهگران زبان و ادبیات فارسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تقلید و تنزل

«تقلیدی بودن شعر و نثر در دورهٔ تیموری، به معنای نداشتن سبک و شیوهٔ خاص در زبان و بیان و هنر نیست، بلکه به معنای نبود نوآوری و نظر داشتن به هنرنمایی‌های گذشته است. در ادبیات و هنر، هیچ تکرار و تقلید، معنای این‌همانی ندارد. چون هیچ انسانی همانند انسان دیگر نیست و هر مقلّدی نیز برای آفرینش آثار خود، قوّهٔ تفکّر و تخیلش را تعطیل نمی‌کند؛ پس همیشه دست مایه‌هایی از خود مقلِّد نیز در کار تقلیدی حضور دارد. در دورهٔ تیموریان نیز، چون گروه زیادی از نویسندگان و شاعران، که به طور حرفه‌ای به کار نوشتن پرداخته بودند، هنرمندان گذشته را الگوی خود قرار می‌دهند، بی آن که با جدّیت و تعمّد قصد تقلیدگری داشته باشند، به این دلیل، مجموعه‌ای از آثار را پدید می‌آورند که در عین اشتراک در بسیاری از خصوصیات زبانی و ادبی و محتوایی با گذشته، خود نیز از ویژگی‌هایی برخوردارند که به سبک آنان هویت مستقل می‌دهد. امّا این خصوصیات در مقایسه با ادبیات گذشته، با تداوم بخشی به سیر تکاملی در ادبیات همراه نیست. حتّی در موارد بسیار، استمرار بخشی به یافته‌های ادبی و در جا زدن در آن‌ها هم نیست؛ بلکه واپس روی و پشت پا زدن به بسیاری از یافته‌های هنری گذشتگان است. در میان آوردن معیارهای جدیدی از بلاغت و زیبایی شناسی است که با قاعده‌های عمومی بلاغت که در همهٔ زمان‌ها و مکان‌ها مقبولیت دارد نمی‌تواند هم‌خوانی داشته باشد.»