کتاب بهداشت روانی ایتام

کتاب بهداشت روانی ایتام نوشتهٔ مهرداد کلانتری در انتشارات کنکاش چاپ شده است. هر روز تعدادی از کودکان والدین خود را در اثر سوانح رانندگی، بیماری قلبی، سرطان، جنگ فجایع طبیعی مانند سیل و زلزله از دست می‌دهند و دربارۀ آینده آن‌ها نگرانی‌هایی به وجود می‌آیند. سوگ و داغدیدگی در کودکان یکی از موضوعات اساسی روان‌شناسی است که شامل مباحثی مانند مراقبت از کودکان یتیم، طرز برخورد اطرافیان با آن‌ها، پاسخ به سؤالات آن‌ها دربارۀ مرگ و زندگی و آموزش اولیاء و مربیان کودکان یتیم می‌شود.

درباره کتاب بهداشت روانی ایتام

در دین مبین اسلام توجه ویژه‌ای به موضوع ایتام شده است و در قرآن کریم نسبت به رعایت حقوق آن‌ها سفارش‌های مکرر شده است. در کشور ما ایران، مراکز و مؤسسه‌های دولتی و غیر‌دولتی متعددی در زمینه کمک به ایتام فعالیت می‌کنند، اما بیشتر این کمک‌ها، محدود به کمک‌های مالی و مسکونی می‌شود که به نوبۀ خود قابل تقدیر است، اما در کنار خدمات مالی، رفاهی و مسکونی، لازم است برای نیازهای عاطفی و روانی ایتام نیز برنامه ریزی شود. از این رو، لازم است در کنار خدمات مددکاری، به خدمات روان‌شناختی نیز توجه شود و برنامه‌ریزی‌های لازم صورت پذیرد.

سوگ و داغدیدگی در کودکان و نوجوانان، از جمله مسائل اساسی در روان‌شناسی بالینی است که توجه پژوهشگران را در دانشگاه‌های معتبر جهان، به خود جلب نموده است. برخی از سؤالات اساسی در این زمینه عبارتند از : آیا کودکان داغدیده دچار مشکل می شوند؟ چه نوع مشکلاتی آیندهٔ آن‌ها را تهدید می‌کند؟ آیا آن‌ها، خانواده‌های آن‌ها و مدارس آن‌ها، نیاز به خدمات روان‌شناختی دارند؟ چه نوع آموزش‌هایی برای آن‌ها، خانواده‌ها و مدارس آن‌ها مورد نیاز است؟ رسالت یک روان‌شناس در برابر کودکان و نوجوانان داغدیده، والدین و معلمان آن‌ها چیست؟

کتاب بهداشت روانی ایتام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به روان‌شناسی کودک و نوجوان پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب بهداشت روانی ایتام

داغدیدگی یک پدیده چند عاملی است . عوامل متعدد زیستی ـ روانی و اجتماعی، دست به دست هم داده و پدیده ای را بنام داغدیدگی بوجود می آورند، بطوری که برخی از کودکان داغدیده، آسیب پذیر می شوند، گروهی دیگر تاب آور می شوند و برخی هم در حد وسط قرار می گیرند. عوامل خطر، عواملی هستند که احتمال بروز مشکلات عاطفی و رفتاری را در کودکان داغدیده افزایش می دهند. در برابر آن، عوامل محافظ قرار دارند که برعکس مانند یک چتر یا سپر عمل کرده و احتمال بروز مشکل را کاهش می دهند. این عوامل با هم در تعامل هستند و اثر یکدیگر را تقویت کرده یا خنثی می کنند. اگرچه این عوامل را نمی توان از یکدیگر جدا کرد، اما برای روشن شدن موضوع و کمک به کودکان داغدیده ، در زیر به تفکیک دربارۀ آن ها بحث شده است.

عوامل مربوط به کودک

این که آیا کودکان داغدیده دچار مشکل می شوند یا خیر، از سویی به عوامل مربوط به خود کودک مربوط می شود. مانند خلق و خو یا مزاج کودک، سابقۀ مشکلات رفتاری و عاطفی مانند پیش فعالی، پرخاشگری، مشکلات درسی، اضطراب، ترس و افسردگی . برخی از این کودکان در برابر فشارهای زندگی بصورت منفی واکنش نشان می دهند، مانند پرخاشگری، لجبازی ، بهانه گیری، انزوا و گوشه گیری، در حالی که برخی دیگر بصورت مثبت واکنش نشان می دهند، مانند پناه بردن به فعالیت های ورزشی، هنری، درسی ، مذهبی و اجتماعی.