کتاب فرازهایی عبرت آموز از زندگی سیاسی امام علی (ع) (جلد اول، امام و خلافت)

کتاب فرازهایی عبرت آموز از زندگی سیاسی امام علی (ع) (جلد اول، امام و خلافت) نوشتهٔ اکبر احمدی است و موسسه فرهنگی هنری قوی سفید کودکان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب فرازهایی عبرت آموز از زندگی سیاسی امام علی (ع) (جلد اول، امام و خلافت)

جنبه‌های گوناگون زندگی امام علی(ع) نظیر سیاست و تدبیر، شجاعت و رشادت، فضایل و شایستگی‌ها، عرفان و خداشناسی، عبادت و بندگی، ایمان و یقین، اخلاق و سجایا، انصاف و عدالت، علم و دانش، آخرت و قیامت، و بسیاری از دیگر جنبه‌ها همگی درخور تامل و اندیشه‌ای ژرف است. بررسی این جنبه‌های گوناگون در زندگی امام پوینده راه حق را انگاره رویارویی با کوهی عظیم به خیال می‌آید که هرچند برای دستیابی به قله‌های آن از هر سو راهی دیده می شود؛ ولی راه‌هایی است بسیار صعب‌العبور و قله‌هایی است بسیار دست‌نیافتنی، و یا جوینده حقیقت را تصور رویارویی با انبوهی از مردان خدا در اندیشه می‌آید که هر یک در جنبه‌ای از جنبه‌های انسان الهی راهی بس طولانی پیموده‌اند و کسی را یارای رسیدن به یکی از آنها نیست چه رسد به انبوه آنها.

در این میان سیاست و تدبیر امام علی(ع) درخور توجه ویژه‌ای است که اغلب، علی‌دوستان را به این اندیشه وامی‌دارد که علی پس از پیامبر چه کرد، او که امامت بر حق شیعیان از همان لحظه رحلت پیامبر(ص) را بر عهده داشت با بیعت با خلفا چه کرد، در دوران خلافت پنج ساله‌اش چه کرد و چگونه شد که آن امام همام با آن پشتوانه عظیم الهی در برابر معاویه زبون و دغل‌باز کاری از پیش نبرد و بسیاری دیگر از این اندیشه‌ها. باری به طور معمول دو برداشت متفاوت از سیاست وجود دارد که یکی برداشت عامیانه آن به معنی شیطنت و سربریدن از ارزش‌های الهی و انسانی است که درگاه مردان خدا از این نوع سیاست شیطانی به دور است و دیگری برداشت الهی به معنی تدبیر و انتظام امور بندگان خدا و موضع‌گیری درست در گذرگاه‌هاست که این نوع سیاست الهی در متن زندگی مردان خداست.

زندگی سیاسی امام علی(ع) پر بود از سیاست الهی و حال آنکه مکر، حقه، فریب و سیاست شیطانی جایی در زندگی سیاسی پر رنج و محنت وی نداشت. امام خود برداشت عامیانه مردم از سیاست را در دوره خود چنین بیان می فرماید: «همانا ما در روزگاری به سر می بریم که بیشتر مردم، بی وفایان و حیله‌گران را زیرک می‌دانند و نادانان آنها را اهل سیاست و تدبیر می‌خوانند، خدایشان کیفر دهد، چرا چنین می‌پندارند؟ مردان خدا نیز راه مکر و حیله را می‌دانند، ولی دین خود را زیر پا نمی‌گذارند و این، اساسی‌ترین مانع، برای پوییدن راه سیاست شیطانی است. گاه باشد که مرد آزموده و دانا از چاره کاری آگاه است، اما فرمان خدا بازدارنده و مانع اوست و با اینکه قدرت بر انجام آن کار دارد ولی آن را دانسته رها می‌سازد اما کسی که از گناه و مخالفت با فرمان خدا پروایی ندارد از این فرصت استفاده می‌کند.»

امام در سخنی دیگر نیز «مصداق مجسم» سیاست شیطانی یعنی معاویه و سیاست الهی خود را چنین تبیین می‌فرماید: «به خدا سوگند، معاویه زیرک‌تر از من نیست، ولی شیوه او پیمان‌شکنی و گناهکاری است و اگر نیرنگ و پیمان‌شکنی ناپسند و ناشایست نبود من زیرک‌ترین مردم بودم! اما هر پیمان‌شکنی گناهکار است و هر گناهی نوعی کفر است، و در قیامت در دست هر حیله‌گر و مکاری پرچمی است که با آن شناخته می شود و به خدا سوگند، مرا با نیرنگ و فریب غافلگیر نتوانند کرد و با سخت‌گیری ناتوانم نتوانند شمرد» و مفهوم این سخنان امام آن است که من اهل نیرنگ و فریب نیستم ولی فریب هم نمی‌خورم!

و اما در این کتاب ما در پی زندگی سیاسی یا سیر سیاسی زندگی امام علی(ع) هستیم که به عنوان نمونه امام در چه زمانی به امامت رسید و در دوران امامت خود چه کرد، در چه تاریخی جنگ جمل اتفاق افتاد و نتایج و پیامدهای آن چه بود و از این قبیل جریانات، هر چند در بررسی سیر سیاسی زندگی امام، سیره و رفتار سیاسی امام در زندگی نیز روشن می‌شود که به عنوان نمونه رفتار او با مخالفانش چگونه بود و با توطئه‌گران چه برخوردی داشت، روش او در تقسیم بیت‌المال چه بود و با زیاده‌خواهان چه می‌کرد، قاطعیت‌ها و نرمش‌های وی در برابر دوست و دشمن چگونه بود، و در جنگ‌ها چه رفتاری داشت و از این قبیل.

هرچند شیعیان، امام علی(ع) را از همان روز رحلت پیامبر(ص) خلیفه و جانشین وی می‌دانند، ولی موضوع خلافت امام مسئله‌ای است که به سبب آن مسلمانان به دو گروه شیعه و سنی تقسیم گردیدند به طوری که شیعیان، امام را خلیفه بی‌فاصله پیامبر(ص) و اهل سنت وی را خلیفه چهارم می‌دانند. به همین دلیل در جلد اول این کتاب با عنوان «امام و خلافت» پس از نگاهی گذرا به فرازهای زندگی سیاسی امام در دوره پیامبر(ص)، در ادامه با تاکید بیشتر، به فرازهای زندگی سیاسی وی در دوره سکوت یا همان دوره خلفای نخستین می‌پردازیم و سپس فرازهای زندگی سیاسی او را در دوره خلافت پنج‌ساله‌اش ورق می‌زنیم.

در جلد دوم این کتاب نیز با عنوان امام و جنگ فرازهایی از زندگی امام در دوره خلافتش که به جنگ‌های تحمیل شده از سوی ناکثین، قاسطین، مارقین و نیز تجاوزات حکومت ستمکار معاویه در شام به سرزمین‌های تحت حاکمیت امام مربوط است، تقدیم خوانندگان می‌شود.

فهرست این کتاب از این قرار است:

مقدمه

پیش‌گفتار

 اعراب چه کسانی بودند

قریش چه کسانی بودند

 بنی‌هاشم چه کسانی بودند

 بنی‌امیه چه کسانی بودند

بخش اول - امام علی (ع) در دوران پیامبر(ص)

مقدمه

 امام علی(ع) که بود؟

 امام علی(ع) در غدیرخم

 امام علی(ع) و غصب خلافت

بخش دوم - امام علی(ع) در دوران سکوت

مقدمه

 ابوبکر یا خلیفه اول که بود؟

 بیعت امام علی(ع) با ابوبکر

 همکاری های امام علی(ع) با ابوبکر

 عمر یا خلیفه دوم که بود؟

 بیعت امام علی(ع) با عمر

 همکاری های امام علی(ع) با عمر

 عثمان یا خلیفه سوم که بود؟

 بیعت امام علی(ع) با عثمان

 همکاری های امام علی(ع) با عثمان

 سکوت امام علی(ع) در جامعه مسلمانان

بخش سوم - امام علی(ع) در دوران خلافت

مقدمه

 آغاز خلافت امام علی(ع)

 امام علی(ع) و عدالت اقتصادی

 امام علی(ع) و انحرافات دینی

 امام علی(ع) و فساد اجتماعی

 امام علی(ع) و خطبه شقشقیه

خاتمه

مراجع 

خواندن کتاب فرازهایی عبرت آموز از زندگی سیاسی امام علی (ع) (جلد اول، امام و خلافت) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران دوران سیاسی امام علی (ع) پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب فرازهایی عبرت آموز از زندگی سیاسی امام علی (ع) (جلد اول، امام و خلافت)

پس از هجرت مسلمانان به مدینه و هنگامی که پیامبر(ص) میان مهاجران و انصار پیوند برادری می‌بست، امام علی(ع) را به عنوان برادر خویش برگزید. امام در سال نهم هجری، نویسندهٔ متن صلح حدیبیه بود و پس از آن پیامبر(ص) وی را برای گسترش تعالیم اسلام، به یمن فرستاد. امام علی(ع) به جز غزوه تبوک که به فرمان پیامبر برای جلوگیری از دسیسه مشرکان و فتنه احتمالی منافقان در شهر مدینه ماند و در جنگ حضور نداشت در همه دیگر غزوه های پیامبر(ص) شرکت داشت و پرچمدار سپاه اسلام بود و خصوصا در غزوه معمولا خیبر در سال ششم هجری فرمانده سپاه اسلام بود به طوری که پیروزی مسلمانان در غزوه خیبر را به شجاعت وی نسبت می‌دهند.