کتاب ماه بر ترک دوچرخه (۲)

کتاب ماه بر ترک دوچرخه (۲) نوشتهٔ علی‌اصغر سیدآبادی است. این کتاب را نشر ثالث روانهٔ بازار کتاب کرده است. این کتاب جلد دوم ماه بر ترک دوچرخه است.

درباره مجموعه کتاب ماه بر ترک دوچرخه

مجموعه پنج جلدی ماه بر ترک دوچرخه گزیده‌ای از شعرهای فارسی از زمان گذشته تا امروز است که برای نوجوانان منتشر شده است. همهٔ دوره‌های تاریخی، راهنمای خواندن شعر، تحلیل تاریخی با زبانی ساده، فرهنگ اصطلاحات شعر، کتاب‌شناسی شاعران معاصر و فهرستی از شعرهای آسان‌تر در این مجموعه ارائه شده است. همچنین نکاتی درباره چگونگی خواندن شعر، شکل ظاهری شعر و کلمات آسیب دیده در شعر برای نوجوانان دارد و در بیست و یک فصل دوره‌های شعر فارسی و نمونه‌هایی از هر کدام را ارائه می‌دهد. کتاب‌شناسی شاعران معاصر، فرهنگ واژگان شعر و روش گردآوری اشعار از دیگر بخش‌های این مجموعه پنج جلدی است.

در جلد دوم این مجموعه قرار است از دوران تیمور لنگ را بخوانید تا زمان معاصر و شعر نیمایی. بعد از آنکه مختصری دربارهٔ تاریخ ادبیات این دوره‌ه‌ها را خواندید چند نمونه شعر از هر دوره برای نوجوانان ارائه می‌شود. شعر تقلیدی، سبک هندی، دورهٔ بازگشت و شعر نو از فصل‌های این کتاب‌اند.

خواندن مجموعه کتاب ماه بر ترک دوچرخه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام نوجوانان علاقه‌مند به شعر پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب ماه بر ترک دوچرخه (۲)

همین‌قدر که الان بین طرفداران دو تیم پر طرفدار، مثلاً فرض کنید پرسپولیس و استقلال، کل کل و دعواست، آن روزها بین کهنه و نو کل کل بود. عده‌ای طرفداران نو بودند و عده‌ای طرفداران کهنه و عده‌ای هم وسط را گرفته بودند. پیش از این‌که دعوای کهنه و نو آغاز شود، در شعر تنی چند از شاعران نوآوری‌هایی دیده می‌شد. اگر به شعرهای شاعران دوره مشروطه نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که نوآوری‌هایی در شعرهای این دوره دیده می‌شود. اغلب آنان فکر می‌کردند که اگر چند واژه جدید مثل ترن (قطار) یا هواپیما یا استبداد و پارلمان و... را در شعر بیاورند، شعر را نو خواهند کرد. در آن روزگار شعر نو ِغالباً به این معنا بود و نوآوری‌ها از این بیش‌تر نبود. نکته جالب‌تر این‌جاست که حتا شاعرانی که به شدت از شعر قدیم ایران نیز حمایت می‌کردند، در میان شعرهایشان به مسائل روز نظر داشتند و مثلاً درباره جنگ جهانی شعر می‌گفتند، اما شعرهایشان این‌جوری بود که انگار یکی به آن‌ها موضوع داده و گفته بود درباره فلان موضوع شعر بگویید و آن‌ها گفته بودند.

جنگ جهانی اول با این‌که برای ایرانیان مصیبت‌بار بود، یکی از تأثیراتش نشان دادن ضرورت تحول در ایران بود. تحولات ادبی نیز از پیامدهای همین تحولات بود.

آشنایی برخی از شاعران با زبان‌های خارجی و تحولات ادبی اروپا که گاهی به خاطر آشنایی قبلی ترک‌ها با این تحولات و راه یافتن این بحث‌ها به مطبوعات ترکی، از طریق زبان ترکی به ما می‌رسید، به دعوای کهنه و نو در ایران دامن می‌زد؛ دعوایی که اگرچه در زمان خود بیش‌تر در حد دعوای سطحی ادبی ماند، اما بعدها باعث به‌وجود آمدن بحث‌های جدی شد. تغییرات و تحولات ادبی را پیش از این‌که دعوای نو و کهنه جدی شود، در شعرهای ابوالقاسم لاهوتی و حتا عشقی یا به شکل کمرنگ‌تر و ملایم‌تر در شعرهای بهار، ایرج میرزا و... نیز می‌تواند دید، اما این نوآوری‌ها به شکل جدی‌تر در شعر شاعرانی دیگر رخ نمود که از آن جمله می‌توان به تقی رفعت، شمس کسایی و جعفر خامنه اشاره کرد.

این سه شاعر اگرچه از نظر ارزش‌های ادبی و شعری کار مهمی انجام نداده‌اند و شعرشان در قیاس با شعر شاعرانی چون بهار و ایرج میرزا رنگی ندارد، اما از این نظر که راه را برای نوآوری‌های عمیق‌تر در شعر فارسی باز کردند، مهم هستند. برخی از آنان بیش‌تر از شعرشان از طریق بحث‌های ادبی توانستند، راه را برای نوآوری‌در شعر باز کنند. نکته جالب‌تر این‌جاست که رفته رفته به خاطر حاکم شدن استبداد رضاخانی راه برای گفتن شعرهای سیاسی چنان‌که شاعران مشروطه هواخواهش بودند، بسته بود و ناگزیر شاعران نمی‌توانستند نوآوری را در بیان حرف‌های تازه بجویند. خود این ویژگی باعث می‌شد که نوآوری بیش‌تر خود را در ساختمان شعر نشان دهد و شاعران به ساختمان شعر بیش‌تر توجه کنند و دعواها بیش‌تر از این‌که حالت سیاسی داشته و به محتوای شعرها ارتباط پیدا کند، به شکل شعرها ارتباط داشته باشد.