کتاب ماه بر ترک دوچرخه (۱)

کتاب ماه بر ترک دوچرخه (۱) نوشته علی‌اصغر سیدآبادی است. این کتاب را نشر ثالث منتشر کرده است. این کتاب جلد اول ماه بر ترک دوچرخه است.

درباره مجموعه کتاب ماه بر ترک دوچرخه 

مجموعه پنج جلدی ماه بر ترک دوچرخه گزیده‌ای از شعرهای فارسی از زمان گذشته تا امروز است که برای نوجوانان منتشر شده است. همه دوره‌های تاریخی، راهنمای خواندن شعر، تحلیل تاریخی با زبانی ساده، فرهنگ اصطلاحات شعر، کتاب‌شناسی شاعران معاصر و فهرستی از شعرهای آسان‌تر در این مجموعه ارائه شده است. 

همچنین نکاتی درباره چگونگی خواندن شعر، شکل ظاهری شعر و کلمات آسیب دیده در شعر برای نوجوانان دارد و در بیست و یک فصل دوره‌های شعر فارسی و نمونه‌هایی از هر کدام را ارائه می‌دهد. کتاب‌شناسی شاعران معاصر، فرهنگ واژگان شعر و روش گردآوری اشعار از دیگر بخش‌های این مجموعه پنج جلدی است.

خواندن مجموعه کتاب ماه بر ترک دوچرخه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام نوجوانان علاقه‌مند به شعر پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب ماه بر ترک دوچرخه

شعرهای قدیمی شکل نوشتنشان با هم تفاوتی ندارد. معمولاً شعر قدیم از مصرع و بیت تشکیل شده است. در نوشتن شعر مصرع‌ها را روبروی هم می‌نویسند یا زیر هم، اما در شعر معاصر شکل نوشتن روی کاغذ مهم است. معمولاً شاعران دلیلی برای انتخاب شکل نوشتنشان دارند. این که سطربندی شعرها چگونه باشد، حتماً به شاعر در انتقال شعرش کمک می‌کند. کوتاه و بلند شدن سطرها و شکستن سطرها از جایی در یک شعر، در بیش‌تر شعرهای موفق آگاهانه است و به انتقال حس و حال شعر و همچنین درست‌خوانی کمک می‌کند. سطربندی‌ها به من و شمای خواننده می‌گوید که کجا بایستیم و نفس بگیریم و کجا یک‌نفس بخوانیم. گاهی مثلاً شعر ریتم تندی دارد و وزن و آهنگ نسبتاً شادی دارد، اما ناگهان با تغییر حال و هوای شعر، وزنش نیز تغییر می‌کند یا حتا گاهی جمله‌ای ناتمام رها می‌شود. در شعر امروز معمولاً چگونگی سطربندی شعرها نیز اهمیت پیدا کرده است.

مثلاً شاعر می‌گوید:

به راستی

صِلت کدام قصیده‌ای

ای غزل؟

ستاره‌باران جواب کدام سلامی

به آفتاب

از دریچه تاریک؟

شاعر حتماً از این‌که «ای غزل» و «به آفتاب» را در این‌جا قرار داده و زیر سطر قبلی و دقیقاً اول سطر قرار نداده است منظوری دارد. این منظور می‌تواند به آهنگ و نحوه خواندن یا به معنای شعر کمک کند. در این شعر، شاعر هم می‌خواهد روی این کلمه‌ها تاکید کند و هم به خواننده کمک کند تا شعر را درست بخواند.

یا مثلاً بیت زیر را نگاه کنید:

یادم نرفته است که لب‌های قرمزت

خون

چکه

چکه

چکه

شد از چاقویم چکید!

شاعر به راحتی می‌توانست این بیت را به این شکل بنویسد:

یادم نرفته است که لب‌های قرمزت

خون، چکه چکه چکه شد از چاقویم چکید

او با جدا کردن «چکه» و پلکانی نوشتن آن خواسته است تصویری از چکه چکه چکیدن را نیز در شعرش بیاورد و به خواننده کمک کند در خواندن نیز با مکث‌هایی که بین هر چکه می‌کند، این تصویر را بهتر دریافت کند.

در خواندن شعر به‌خصوص شعرهای جدید به سطربندی‌ها هم توجه داشته باشید. سطربندی‌ها به شما کمک می‌کند راه بهتر و درست‌تر خواندن شعرها را پیدا و در نتیجه با شعر ارتباط بهتری برقرار کنید!

در شعرهای قدیمی ردیف و قافیه در بیت‌ها تکرار می‌شوند و همچنین وزن یکسان از اول تا آخر شعر، به خواننده در درست‌خوانی شعر کمک می‌کند، در شعر نو هم به‌رغم کوتاه و بلند شدن مصرع‌ها، قافیه‌بندی و وزن یکسان چنین کاری را می‌کند، اما در شعر سپید نه از وزن خبری هست و نه قافیه. در برخی از شعرهای سپید نوعی موسیقی از تکرار کلمات حاصل می‌شود، اما در برخی دیگر هیچ خبری از وزن نیست. با این‌همه نحوه چینش کلمات کنار هم هماهنگی دارد و توجه به سطربندی، به خواننده برای ارتباط بیش‌تر با شعر کمک می‌کند.