کتاب مبانی نظری و راهنمای عملی توانبخشی عصب - روانشناختی

کتاب مبانی نظری و راهنمای عملی توان‌بخشی عصب - روان‌شناختی نوشتهٔ باربارا ا. ویلسون و فرگوس گریسی و جاناتان ج. ایوانز و اندرو بیتمن با ترجمهٔ حسین زارع و سیدمرتضی نظری و مریم عابدین در انتشارات ارجمند چاپ شده است. از جنبه‌های منحصربه‌فرد این کتاب می‌توان به تلفیق شواهد علمی، قضاوت بالینی و هدف‌های مراجع‌محور به‌عنوان اساس توان‌بخشی عصب روا‌ن‌شناختی اشاره کرد.

درباره کتاب مبانی نظری و راهنمای عملی توانبخشی عصب - روانشناختی

امروزه افراد زیادی به دلیل آسیب مستقیم به سر (آسیب مغزی تروماتیک یا TBI)، یا سایر بیماری‌های اکتسابی دچار کاهش عملکرد شناختی می‌شوند. توان‌بخشی شناختی، مجموعه‌ای از آموزش‌ها و تمریناتی است که به‌صورت منسجم و با هدف احیای کارکرد شناختی به افراد آسیب‌دیده ارائه می‌شود. در این حوزه از سه نوع مداخلۀ احیاءکننده، جبران‌کننده و آموزشی جهت ارتقاء کارکرد شناختی گروه‌های هدف استفاده می‌شود. سالانه بیش از یک‌صدهزار نفر در ایران دچار ضربه‌های مغزی متوسط تا شدید می‌شوند که در غالب موارد به توان‌بخشی شناختی نیازمند هستند. در این کتاب با اتخاذ یک نگاه جامع رویکردهای نظری توان‌بخشی و چگونگی کاربرد آن‌ها بحث گردید که شامل چهار بخش، اصول زیربنایی، گروه‌های توان‌بخشی، مثال‌های موردی از اصول ارائه‌شده و ارزشیابی شواهد مربوط به نتایج پژوهش‌های مختلف است. کتاب حاضر توسط استاد توانمند باربارا ویلسون و همکارانشان تألیف گردیده است. مطالب کتاب حاصل دانش نظری مؤلفین و دیگر اساتید این حوزه و تجربیات به‌کار بسته مؤلفین در «مرکز توان‌بخشی عصب - روانشناختی الیور زنگویل» است.

مشخصات کتاب مبانی نظری و راهنمای عملی توان‌بخشی عصب - روان‌شناختی

نوبت چاپ ۳

سال انتشار ۱۳۹۹

Neuropsychological Rehabilitation: Theory, Models, Therapy and Outcome 1st Edition

by Barbara A. Wilson OBE (Author), Fergus Gracey (Author), Jonathan J. Evans (Author), Andrew Bateman (Author)

• Hardcover: 384 pages

• Publisher: Cambridge University Press; 1 edition (July 6, 2009)

کتاب مبانی نظری و راهنمای عملی توانبخشی عصب - روانشناختی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به افراد فعال در حوزه‌های علوم شناختی، بازتوانی‌شناختی، روان‌شناسی و عصب‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب مبانی نظری و راهنمای عملی توانبخشی عصب - روانشناختی

نظریه‏‌ها و مدل‌‏های رفتار

مدل‏‌ها و نظریه‌‏های برگرفته از روان‏شناسی رفتاری بیش از ۴۰ سال است که در توانبخشی عصب‌ روانشناختی به‌کار گرفته شده‌‏اند. این نظریه‏‌ها و مدل‌‏ها، برخی از مفیدترین و تأثیر‏گذارترین مشارکت‌‏های نظری را در زمینه توانبخشی نه‌‏تنها برای درک، مدیریت و درمان رفتارهای آشفته بلکه همچنین برای مداخله در درمان اختلالات شناختی داشته‌‏اند (ویلسون، ۱۹۸۷، ۱۹۹۱، ۱۹۹۹؛ ویلسون و همکاران، ۲۰۰۳). نظریه‏‌های رفتاری در توانبخشی عصب‌ روانشناختی ارزشمند هستند، چرا که در سنجش، درمان و اندازه‏‌گیری اثربخشی توانبخشی مؤثراند.

اصولی که در نظریه‏‌های رفتاری وجود دارند، برگرفته از تحقیق در زمینه روان‏شناسی اجتماعی و روان‏شناسی آزمایشگاهی هستند (فرانک و ویلسون، ۱۹۷۵). این مورد شامل نظریه یادگیری است که ما در بخش بعدی در همین فصل به آن می‌‏پردازیم. این اصول با تغییرهای محیطی و تعامل اجتماعی و نه استفاده از رویه‌‏های زیست‏‌شناختی برای ایجاد تغییر سر و کار دارد (فرانک و ویلسون، ۱۹۷۵).

کازدین و هرسن (۱۹۸۰)، عنوان کردند که پیروان رویکرد رفتاری ۴ ویژگی‏ اصلی دارند:

i.تعهد عمیق به ارزشیابی تجربی فن‌‏های درمان و مداخله.

ii.باوری کلی که تجربیات درمانی باید فرصت‏‌هایی را برای یادگیری رفتار سازگارانه و مطلوب اجتماعی فراهم آورد.

iii.بیان مشخص درمان به‏‌صورت عملیاتی و در نتیجه به‏‌صورت قابل تکرار.

iv.ارزشیابی تأثیرات درمان از طریق روش‌‏های چند‏پاسخی که تأکید به‌خصوصی روی رفتار آشکار دارند.

چارچوب‌‏های زیربنایی نظری رویکردهای رفتاری از چندین زمینه‏ ازجمله نظریه یادگیری نرمش عصبی، پردازش اطلاعات، زبان‏شناسی، روان‏پزشکی و نظایر آن گرفته شده است. این غنا و پیچیدگی پشتیبانی نظری و درمان بالینی به معنی این است که پزشکی - رفتاری را می‌‏توان در مورد طیف گسترده‌‏ای از بیماران، مشکلات و موقعیت‌‏ها به‌کار برد. اگرچه گوناگونی زیادی درخصوص فن‏‌های سنجش و رفتار‏درمانی وجود دارد، این فن‌‏ها اغلب بن‏‌مایه‌‏های مشترکی دارند. اول اینکه، همه آنها با توسعه ابزارهای اندازه‌‏گیری پایا و روا سر و کار دارند. پیرس و واردل (۱۹۸۹)، معتقدند که این ابزارها از نشانه‏‌های یک دانشمند رفتاری هستند. دوم اینکه، آمیختگی با سایر رشته‌‏ها یکی دیگر از ویژگی‏‌های پزشکی - رفتاری است. دانشمندان رفتاری از خواستگاه اولیهٔ آن در ناتوانی یادگیری تا کاربرد وسیع‏تر آن در بسیاری از موقعیت‌‏‏های پزشکی همچون درمان دیابت، دردهای مزمن، چاقی، اعتیاد و آسیب مغزی، اغلب در تیم‏‌های چندرشته‏‌ای و میان‌‏رشته‌‏ای کار می‏‌کنند؛ و این پیوندی است که در موفقیت اهمیت حیاتی دارد. سوم، تمامی روش‌‏های رفتاری، دربرگیرنده نظارت و ارزشیابی دقیق اثربخشی درمان هستند. این مورد اغلب در سطح فردی انجام می‏‌شود و همچنین کاربرد گسترده طرح‏‌های آزمایشی موردی، مستقیماً از روان‏شناسی رفتاری گرفته شده‌‏اند (ویلسون، ۱۹۸۷).