کتاب راهکارهای بروز خلاقیت در دانش آموزان

کتاب راهکارهای بروز خلاقیت در دانش آموزان نوشته واقف دلخوش، لیلا شیخ‌زاده و الناز مردآزادبهی است. این کتاب به خواننده کمک می‌کند بتواند خلاقیت دانش‌آموزان را تقویت کند و کمک کند در مسیر درست قدم‌بردارند.

درباره کتاب راهکارهای بروز خلاقیت در دانش آموزان

مدرسه، نهاد آموزشی است که می‌تواند در شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان نقش حیاتی و تأثیرگذار ایفا کنند. در حقیقت، مدرسه سازمانی است که برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای به‌کارگیری استعدادها، ایجاد مهارت‌ها و بالا بردن توان خلاقیت افراد را فراهم می‌کند و فعالیت‌های ناظر به حل مسئله باعث تحریک و توسعه مهارت‌های تفکر خلاق و انتقادی می‌شود. روش حل مسئله یک راهبرد فراشناختی نوین در آموزش است که به عنوان وسیله مفیدی برای مقابل با بسیاری از مشکلات موقعیتی است و موجب افزایش یادگیری، فعال بودن، علاقه‌مندی و همکاری در جریان یادگیری می‌شود.

هدف هر سیستم آموزشی بار آوردن فراگیرانی متفکر، خلاق، نقاد و دارای بینش علمی است و این تنها در سایه‌ انتقال اطلاعات به ذهن فراگیران حاصل نمی‌شود بلکه در برنامه‌های آموزشی باید روش‌هایی گنجانده شود که از طریق آن‌ها فراگیران قابلیت‌های چگونه آموختن را از طریق نظم فکری بیاموزند و در زندگی روزمره‌ خود به کار برند. با توجه به نقش اساسی محیط‌های آموزشی و روش‌های حاکم بر آن‌ها، باید به صورتی سازمان‌دهی شوند که فراگیران را به‌جای ذخیره‌سازی حقایق علمی با مسائلی که در زندگی واقعی با آن‌ها مواجه می‌شوند درگیر سازند.

آموزش مهارت حل مسئله تریز یکی از روش‌های تقویت تفکر خلاق و نقادانه است و این معلم است که باید با ابتکارات و روش‌های خلاق خود این استعداد را در دانش‌آموزان پرورش دهد. تفکر انتقادی تقریباً به معنای تفکر اندیشمندانه و منطقی است که بر تصمیم‌گیری برای انجام دادن کاری متمرکز است. تفکر انتقادی نقد کردن صرف نیست؛ بلکه نگاهی تیزبینانه است و به دانش‌آموز کمک می‌کند به شیوه‌ای مؤثر و سازماندهی‌شده در جریان مسائل قرار گیرد و درباره آن فکر کند. در این کتاب تأثیر آموزش مهارت حل مسئله تریز بر تفکر خلاق و انتقادی دانش‌آموزان دختر پایه ششم دوره ابتدایی منطقه ۵ شهر تهران بررسی شده است. 

خواندن کتاب راهکارهای بروز خلاقیت در دانش آموزان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام فعالان حوزه آموزش ابتدایی پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب راهکارهای بروز خلاقیت در دانش آموزان

تفکر خلاق تریز از مهم‌ترین کنش‌های شناختی است که نیازمند انعطاف‌پذیری ذهنی بالا است (کاشن و ویلی ، ۲۰۱۱: ۴۵۸). از مجموع ده‌ها شیوه تفکّر خلّاق، مهارت حل مسئله تریز نوع متفاوت از روش‌های افزایش خلاقیت است. تریـز از جدیـدترین روش‌های افزایش خلاقیت است و امروزه آموزش آن در دنیا به‌طور گسترده در حـال انجـام اسـت. در اروپـا سال‌هاست طرحی تحت عنوان تتریس به معنی آموزش تریز در مدارس، با کوشش فراوان دنبال می‌شود و نتایج بسیار درخشـانی نیـز داشـته اسـت (مان، مارش و واترز ، ۲۰۰۲: ۲). تریز به معنای خلاقانه یا ابداعانه مسئله است. تریز ابزار قدرتمندی برای رشد ایده‌های جدید در جریان حل مسئله است. راه‌حل تریز در برابر مسئله ارائه‌شده، عبارت است از شناسایی و فرموله کردن یک مشکل عمومی بکار بردن ابزار مناسب برای تعیین راه‌حل عمومی و نهایتاً تفسیر راه‌حل عمومی برای تعیین راه‌حل اختصاصی. این نظریه با ارائه راه‌حل‌های دسته‌بندی‌شده که از کشفیات گذشته به‌دست‌آمده است، ذهن نوآوران را سمت‌وسویی خاص بخشیده و آشفتگی‌های ذهنی روانی را به طوفانی از ایده‌های جدید تبدیل می‌کند(منصوریان، ۱۳۸۶).

در واقع تریز، خلاقیت و نوآوری را قابل ‌آموزش و اکتساب می‌داند، به‌ طوری‌ که هر فردی در هر زمینه‌ای با به‌کارگیری اصول و قوانین آن می‌تواند در حوزه فعالیت خود مخترع و نوآور باشد. تریز، محیط کار و آموزش را تبدیل به یک محیط متفاوت نموده و خلاقیت را محور حل مشکلات می‌نماید. مهم‌تر از همه تریز شیوه جدیدی برای تفکر است (سلیمی نمین، ۱۳۸۷).

تریز علاوه بر کاربردهای فنی، به توسعه کاربردهایی در حوزه‌های غیرفنی نیز منجر شده است. ماتریس تناقض (که به پارامترهای تضعیف‌کننده و بهبود دهنده مسئله ایجاد شده در مسیر کشف خلاقانه راه‌حلها گفته می‌شود) و 40 اصل تریز در چندین حوزه از جمله سیستم‌های مدیریتی و تجاری، سیستم‌های اجتماعی ازجمله آموزش، سیستم‌های برنامه‌ریزی و سیستم‌های فکری کاربرد دارد (مالکی، ۱۳۸۹). امروزه کارایی نظام‌های آموزشی در گرو برنامه‌ها و روش‌های آموزشی پویا، فعال، اکتشافی و خلاق است. به این اعتبار می‌توان پرورش روحیه پرسشگری، کنجکاوی، چالشگری، انتقادی و خلاق را هدف نظام‌های نوین آموزشی و تمامی دست‌اندرکاران آن به‌ حساب آورد.