بهزاد کریمی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های بهزاد کریمی
بهزاد کریمی نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی، استادیار گروه ایران‌شناسی دانشگاه آیت‌الله حائری میبد و عضو هیئت‌رئیسه‌ی انجمن قاجار است. پژوهش‌های او عمدتاً بر تاریخ صفویه، قاجاریه و تاریخ اجتماعی پزشکی متمرکز است. آثار بهزاد کریمی با نگاهی عمیق به تاریخ‌نگاری، هویت ایرانی و تأثیر باورهای اجتماعی و مذهبی در تحولات تاریخی، تصویری جامع از فرهنگ و تاریخ ایران ارائه می‌دهند.
بیوگرافی بهزاد کریمی
بهزاد کریمی، ۲۷ آذر ۱۳۵۸ متولد شد. وی تحصیلات کارشناسی خود را در رشته‌ی تاریخ از دانشگاه شهید بهشتی در سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱ به پایان رساند و سپس در مقطع کارشناسی‌ارشد در رشته‌ی تاریخ ایران دوره‌ی اسلامی در دانشگاه تربیت‌مدرس ادامه تحصیل داد. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد او با عنوان «بحران نان در ایران از مشروطه تا پایان جنگ جهانی دوم» در سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ ارائه شد.
او در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۱، تحصیلات خود را در مقطع دکتری تاریخ ایران دوره‌ی اسلامی در دانشگاه تربیت‌مدرس تکمیل کرد و رساله‌ی دکتری خود را با عنوان «تبیین جایگاه زنان در پزشکی عصر صفویه» نگارش کرد. همچنین در سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲، دوره‌ی پسادکتری خود را در پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی با حمایت مالی بنیاد ملی نخبگان از محل کرسی استاد فقید دکتر صادق آیینه‌وند گذراند.
نقدی بر آثار بهزاد کریمی
بهزاد کریمی در آثار تألیفی و ترجمه‌هایش به دغدغه‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی می‌پردازد. تمرکز اصلی او بر تاریخ ایران، به‌ویژه دوره‌های صفویه و قاجاریه و مسائل تاریخ اجتماعی، مانند بحران‌ها و تحولات پزشکی است. او در ترجمه‌ها و پژوهش‌های خود نیز به نظریه‌های تاریخی و نقش تاریخ‌نگاری در فهم فرهنگ و هویت ایرانی توجه دارد. دغدغه‌های او شامل مسائلی چون کاوش در مفاهیم کیهان‌باوری، زمان‌نگری و تأثیر باورهای مذهبی و اجتماعی بر تاریخ‌نگاری می‌شود. همچنین، او بر اهمیت ایران‌شناسی به‌عنوان دانش میان‌رشته‌ای تأکید دارد.
مروری بر آثار و كتاب‌های بهزاد كريمی
کتاب از طلسم تا تاريخ
کتاب از طلسم تا تاریخ، نوشته‌ی بهزاد کریمی، از قسمتی از تاریخ ایران در عصر شاه‌عباس اول صفوی پرده برمی‌دارد كه كمتر شناخته شده است. این کتاب درباره‌ی علوم غریبه است؛ دانشی که در طول تاریخ ایران به‌عنوان ابزاری برای کنترل جهان و پیش‌بینی آینده موردتوجه بود.
باوجود جایگاه مهم علوم خفیه در باورهای مردم و ساختارهای اجتماعی ایران، این موضوعات کمتر توانسته‌اند راهی به تاریخ‌نگاری مدرن پیدا کنند. نویسنده در مقدمه‌ی کتاب، دلایل این کم‌توجهی را مورد بررسی قرار داده و تلاش کرده است تا باتکیه‌بر متنی که پیش‌تر به‌اشتباه به عصر تیموریان نسبت داده می‌شد، نگاهی تازه به تاریخ صفویه ارائه کند.
کتابْ تصویری شگفت‌انگیز از زندگی اجتماعی دوره‌ی صفویه ترسیم می‌کند، دورانی که باور به نیروهای ماورایی و تلاش برای تسلط بر آن‌ها با استفاده از علوم غریبه در میان مردم رواج داشته است. این روایت نه‌تنها دیدگاهی تازه به تاریخ ارائه می‌دهد، بلکه برای علاقه‌مندان به تاریخ ایران و مباحث مرتبط با باورهای فراطبیعی، اثری جذاب و تأمل‌برانگیز خواهد بود. این کتاب که توسط انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شده است، پلی میان تاریخ و باورهای کهن برقرار کرده و به خواننده کمک می‌کند تا لایه‌های ناشناخته‌ای از گذشته‌ی ایران را کشف کند.
کتاب خانه‌های تاريخ
کتاب خانه‌های تاریخ، توسط آنا گرین و کاتلین تروپ نوشته شده و نشر مركز آن را با ترجمهی بهزاد کریمی عرضه كرده است. اين كتاب، نظریه‌های تاریخی سده‌ی بیستم را با نگاهی انتقادی تحليل كرده است. نويسندگان با مرور رویکردهای مختلف از تجربه‌گرایی تا پست‌مدرنیسم، نقش نظریه‌ها و كاربرد آن‌ها در تاریخ‌نگاری را بررسی کرده و با زبانی آموزشی، کاربرد عملی آن را برای پژوهشگران تبیین می‌کنند.
کتاب شاه اسماعيل صفوی و تغيير مذهب
کتاب شاه اسماعیل صفوی و تغییر مذهب که گروه انتشاراتی ققنوس آن را منتشر کرده است، به بررسی تأثیرات تاریخی تصمیم شاه اسماعیل صفوی در اعلام تشیع به‌عنوان مذهب رسمی ایران می‌پردازد. نویسنده در این اثر نشان می‌دهد که این تصمیم، علاوه بر تحکیم وحدت فرهنگی و سیاسی ایران، نقش مهمی در شکل‌گیری هویت معاصر کشور ایفا کرده است.
شاه اسماعیل با تلاش برای بازپس‌گیری قلمروهای تاریخی ایران و تأسیس حکومتی مقتدر، زمینه‌ساز تداوم سلسله‌ی صفوی شد. این دوران نه‌تنها شاهد اوج شکوفایی هنر و تمدن ایرانی بود، بلکه تشیع اثنی‌عشری نیز از مذهبی منزوی به یک نیروی سیاسی و اجتماعی فعال تبدیل شد. از سوی دیگر، این تغییر مذهبی، ایران را به بازیگری مهم در روابط بین‌الملل بدل کرد و در دوران شاه‌عباس، کشور توانست با قدرت‌های بزرگ اروپایی رقابت كند.
این کتاب، با نگاهی تحلیلی و مستند، تأثیر تصمیم شاه اسماعیل بر سیاست، فرهنگ و هویت ایران را واکاوی می‌کند و آن را نقطه‌ی عطفی در تاریخ ایران می‌داند. نسخه‌ی صوتی این اثر نیز با صدای اکرم پریمون توسط انتشارات آوانامه منتشر شده است.
کتاب ايران عصر صفوی
کتاب ایران عصر صفوی: نوزایی امپراتوری ایران، اثر اندرو جی. نیومن، استاد مطالعات ايرانی - اسلامی در دانشگاه اسکاتلند است. او در اين كتاب، تحولات سیاسی و تاریخی صفویه را واكاوی می‌كند. نیومن با اغلب صفویه شناسان که بر انحطاط و سقوط صفویه تأکید دارند، مخالف است و عقیده دارد كه سقوط این سلسله به دلیل اشتباهات و شرایط قابل‌پیش‌بینی بود. نیومن در اين كتاب با بررسی كامل دوران صفويه، تحلیل نهایی خود از تحولات دوران صفویه را ارائه می‌كند. این کتاب توسط بهزاد کریمی به فارسی برگردانده شده و انتشارات افکار آن را چاپ كرده است. ترجمهی اين كتاب در جشن كتاب مجله‌ی مهرنامه در سال ۱۳۹۴ به‌عنوان كتاب سال در حوزه كتاب تاريخی انتخاب شد.
کتاب پايان دو قرن سكوت
کتاب پایان دو قرن سکوت نوشته‌ی امیرحسین حاتمی و با مشارکت بهزاد کریمی در گردآوری، تدوین و پژوهش، جلد سوم از مجموعه‌ی «تاریخ ایران: روایتی دیگر» است. اين مجموعه توسط انتشارات ققنوس در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. این اثر نخستین تلاش‌های ایرانیان برای احیای استقلال خود پس از سقوط ساسانیان و آغاز دوران حکومت‌های اموی و عباسی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
کتاب روایت‌گر دوره‌ای است که ایرانیان در سکوت سیاسی به‌سر می‌بردند، اما همچنان در عرصه‌های فرهنگی فعال بودند. نویسنده نشان می‌دهد چگونه تلاش‌های مستمر ایرانیان در این دوران، زمینه‌ساز شکل‌گیری دولت مستقل صفوی شد.
کتاب ناصرالدين قاجار
کتاب ناصرالدین‌شاه قاجار، با قلم بهزاد کریمی، در مجموعه‌ی سرگذشت‌نامه‌های نشر پارسه منتشر شده است. اين كتاب دوره‌ی ۵۰ ساله‌ی حکومت ناصرالدین‌شاه تا سال ۱۲۹۷ قمری، هم‌زمان با عزل میرزا حسین‌خان سپهسالار را مرور می‌كند. نویسنده باتکیه‌بر منابع دست‌اول تاریخی، تلاش کرده است ابعاد کمتر بررسی‌شده‌ی زندگی سیاسی ناصرالدین‌شاه را مورد کاوش قرار دهد و دیدگاه‌های جدیدی ارائه دهد.
این کتاب به تناقضات موجود در تصویر عمومی و تاریخی از ناصرالدین‌شاه می‌پردازد؛ از یک سو، او به‌عنوان یکی از عوامل اصلی عقب‌ماندگی ایران و از دست‌دادن قلمروهایش شناخته می‌شود و از سوی دیگر، تصویر او بر اشیای عامیانه مانند قلیان‌ها و استکان‌ها همچنان جذابیت دارد. این تناقض میان همدلی مردم با او و ستایش از امیرکبیرِ مقتول، مسئله‌ای است که نویسنده به طور ضمنی به آن اشاره کرده و مخاطب را به تأمل درباره‌ی روان‌شناسی تاریخی جامعه‌ی ایران دعوت می‌کند. بهزاد كريمی تلاش كرده است با نگاهی جامع و مستند، داده‌های ارزشمندی برای پژوهشگران تاریخ قاجار فراهم كند.
کتاب زمان‌نگری و كيهان‌باوری در عصر صفويه
مضمون اصلی کتاب زمان‌نگری و کیهان‌باوری در عصر صفویه، بررسی تأثیر رویکرد مورخان به زمان و تاریخ و همچنين تأثیر باور به اثر امور کیهانی بر زندگی بشری، بر تاریخ‌نگاری عصر صفویه است. نویسنده می‌کوشد نشان دهد چگونه این ایده‌ها بر محتوای تاریخ‌نویسی و شیوه‌های آن اثر گذاشته و نقش آن‌ها را در شکل‌گیری نگاه تاریخی و اجتماعی آن دوران روشن کند. همچنین، کتاب از این مفاهیم برای طرح راه‌حل‌هایی در راستای کاهش افراط‌گرایی مذهبی بهره می‌گیرد. گروه انتشاراتی ققنوس اين كتاب را كه توسط بهزاد كريمی در قالب ۵ جستار نوشته شده، به چاپ رسانده است.
کتاب ايران‌شناسی ايرانی
کتاب ایران‌شناسی ایرانی، شامل گفتارهای منتخب ارائه‌شده در نخستین دوره مدرسه ایران‌شناسی میبد است. بهزاد كريمي از گفتارها را به‌صورت يكجا در اين كتاب جمع كرده است. این اثر با هدف بررسی چیستی و فلسفه ایران‌شناسی به‌عنوان یک دانش و رشته دانشگاهی تدوین شده و بحث‌های جاری درباره ضرورت و اهمیت این حوزه را گردآوري كرده است.
کتاب با مرور تاریخچه، وضعیت فعلی و چشم‌انداز آینده‌ی ایران‌شناسی، بر ضرورت شناختی منسجم و فراگیر از ایران در شرایط کنونی تأکید دارد. این اثر که توسط انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شده، تلاشی برای پاسخ به پرسش‌ها و دغدغه‌های پژوهشگران این حوزه و گامی در مسیر پیشبرد گفت‌وگوهای علمی پیرامون ایران‌شناسی است.
