کتاب بدون سایت

کتاب بدون سایت اثری از فرانسوا بلنسیک با ترجمه پویان روحی و شانای ظهرابی است. این اثر مجموعه ۱۰۰۱ فرم ساختمانی است که به عنوان یک منبع برای افزایش خلاقیت در فرم و معماری به کار می‌رود. 

درباره کتاب بدون سایت

بدون سایت مجموعه ۱۰۰۱ فرم ساختمانی است. فرانسوا بلنسیک در این کتاب در تلاش است تا نشان دهد که رهایی از بندهای و محدودیت‌های آفرینش در معماری چگونه است؟ به این ترتیب او مجموعه فرم‌های را آفریده است که این محدودیت‌ها، از قبیل سایت، اقلیم، کاربری و زمینه را کنار زده‌اند. 

به عقیده بسیاری، این اثر اولین مانیفست سده بیست و یک است. استدلال آنان این است که این کتاب، معرف یک شیوه جدید برای اندیشیدن است. برخی نیز آن را رساله‌ای در باب معماری می‌دانند، چرا که ایده‌هایی را گردآوری کرده است که ممکن بود از بین بروند.

کتاب بدون سایت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

بدون سایت را به تمام معماران و دانشجویان رشته معماری پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب بدون سایت

«بدون سایت» به هر ژانری که تعلق داشته باشد، گونه‌ جدیدی از کتاب‌های‌ معماری است که به نظر می‌رسد از هیچ به وجود آمده باشد. نویسنده‌ آن، یک معمار جوان فرانسوی که در ژاپن مشغول به کار است، قبول دارد که این کار را “نه به‌ خاطر ستایش معماری، بلکه بیشتر به دلیل خستگی شدید از دیسیپلین به عنوان یک واکنش خودبه‌خودی انجام داده است.” او می‌پرسد چه اتفاقی می‌افتد اگر معماران ذهن خود را از محدودیت‌های سایت، برنامه و بودجه آزاد کنند؟ نتیجه کتابی است مملو از فرم‌ که مانند دیگر کتاب‌هایی که انتشارات دانشگاه ام‌آی‌تی منتشر کرده، واژگان اندکی دارد.

مجموعه‌ آثاری که از پی می‌آید، قصد دارد شکاف در حال گسترش میان حرفه‌ای که اصالت فرم را از طریق نمایش در رسانه‌ها ستایش می‌کند، و گستره‌ منزوی‌تری از پژوهش معماری که برخلاف همتایان علمی‌اش، به شکلی تناقض‌آمیز، تجربه و کار با فرم را به‌واسطه‌ تمرکز انحصاری‌اش بر نوشتن نادیده می‌گیرد، پر کند. این پژوهش که جایگزینِ خلاقانه‌ای را به جای ادبیات انتقادی آکادمیک پیشنهاد می‌دهد، مجموعه‌ای از فرم‌های بالقوه ایجاد می‌کند که بر هسته‌ معماری، ساختمان به عنوان یک واحد (چه مورد استفاده قرار بگیرد و چه کنار گذاشته شود)، و شفافیت بیانی ایده‌ مولدش تاکید می‌کند. در نتیجه، در فصل‌های پیش رو، فرم به شکلی اساسی جایگزین متن شده است.

به‌منظور افزایش دامنه‌ی امکانات در معماری، این پژوهش سویه‌ی فیزیکیِ ساختمان‌ها را به عنوان مولفه‌ اصلی خود (که انکار همیشگیِ آن کاری بیهوده بوده است) می‌پذیرد، و از راه آزمون و خطا پیش می‌‌رود. این پژوهش به جای تلاش برای شناساییِ یک روش منحصربه‌فرد طراحی، تا جای ممکن در مسیرهای مختلف جست و جو می‌کند، و سپس انبوهی از تدابیر را جدا می‌کند، به طوری که با یکدیگر متفاوت بوده و به روی بسط بیشتر باز باشند. این پژوهش به عنوان یک بانک ایده که می‌‌توان یکی از ایده‌هایش را که مناسب سایت‌ به‌خصوصی باشد انتخاب کرد، میل به فراتر رفتن از مجموعه‌ی ایده‌هایی را که هنگامِرویارویی با وضعیت دشوارِ یک پروژه‌ی واقعی به ذهن می‌آیند، تجسم می‌بخشد.

توالی نامرتب شهرها [در فصل‌بندی کتاب] نشانه‌ای است از محتوای آن؛ محتوایی که در برابرِ طبقه‌بندی مقاومت می‌کند و به این ترتیب، بر طبیعت ناپیوسته‌ی این فرایند خلاق صحه می‌گذارد. در این مجموعه که در نهایت زمینه‌ی خود را خواهد ساخت، مقیاس به تصورِ خواننده‌ی کتاب واگذار شده است؛ مقیاسی که می‌تواند دامنه‌ای متشکل از یک کمد تا یک ابرسازه را در بر بگیرد.

پس از ارائه‌ ۱۰۰۱ فرم بدون سایت در پنج فصل نخست، فصل آخرِ کتاب به ‌جای نتیجه‌گیری، کتاب را از قفسه‌ کتابخانه بیرون می‌آورد و توانایی آن را برای رسیدن به تناسبات ساختمانی و تبدیل شدن به یک ساختمان نشان می‌دهد. یکی از طرح‌های کتاب که به دلیلِ ویژگی‌های خود از جمله اندازه، ظرفیت‌ جا دادن برنامه در خود، و امکان‌پذیر بودنش انتخاب شده، در فضای شلوغِ بخش مرکزی توکیو قرار داده می‌شود تا انعطاف‌پذیری این مجموعه را نمایش بدهد. به این ترتیب، فصل آخر کتاب، بی‌سایت‌بودگی دیگر عناصر موجود در کتاب را به شکلی متناقض نمایش می‌دهد و کتاب با به تصویر کشیدن پتانسیل‌های این فرم‌ها برای تبدیل شدن به تناسبات ساختمان‌های واقعی به پایان می‌رسد.