کتاب ماهی سیاه کوچولو (السّمکة الصغیرة السّوداء)

«ماهی سیاه کوچولو (السّمکة الصغیرة السّوداء)» اثر صمد بهرنگی (۱۳۴۷-۱۳۱۸) به دو زبان عربی و فارسی است که کار ترجمه عربی آن را حیدر شجاعی برعهده داشته‌است. این داستان کودکانه صمد بهرنگی را اولین بار، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۴۶ منتشر کرد. این کتاب در سال ۱۳۴۷ کتاب برگزیده سال شد. این اثر همچنین جایزه ششمین نمایشگاه کتاب کودک در بلون ایتالیا و جایزه بی‌ینال براتیسلاوای چک‌اسلواکی را نیز در کارنامه دارد و تا کنون به زبان های بسیاری ترجمه شده است. داستان ماهی سیاه کوچولو در سال‌های پیش از انقلاب، داستانی سیاسی پنداشته می‌شد و «ماهی سیاه کوچولو» را نماد نسل جوان روشنفکر و انقلابی جامعه می‌دانستند. ماهی سیاه کوچک که در جویباری با مادرش زندگی می‌کند، روزی برای دیدن دنیایی فراتر از آن‌چه دارد یعنی دریا، سفری پرخطر و بی بازگشت را آغاز می‌کند: عندما انهت السمکة الصغیرة کلامها، قالت أمها: طفلتی العزیزة! أأصبحتِ مجنونة؟! العالم! العالم! ما هو هذا العالم الآخر؟! العالم ماهو فیه نحن الآن. ألحیاة لیست سوی هذه الدنیا ولاغیر ذلک! وقتی حرف ماهی کوچولو تمام شد، مادرش گفت: بچه جان! مگر به سرت زده؟ دنیا ... دنیا ... دنیا دیگر یعنی چه؟ دنیا همین جاست که ما هستیم، زندگی هم همین است که ما داریم.