کتاب نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق

کتاب نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق نوشته‌ی سیدمصطفی محقق داماد اثری تخصصی در حوزه‌ی حقوق و فقه است که به بررسی یکی از مهم‌ترین مباحث حقوقی و اخلاقی می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات سخن منتشر شده است و به‌صورت الکترونیکی نیز در دسترس قرار دارد. موضوع اصلی کتاب، تحلیل و تبیین مفهوم سوءاستفاده از حق در نظام‌های حقوقی مختلف، به‌ویژه حقوق اسلامی و حقوق غربی است. نویسنده با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، تلاش کرده است تا ضمن بررسی ریشه‌های تاریخی و فقهی این نظریه، معیارها و مصادیق آن را در موضوعات متنوعی مانند مالکیت، وصیت، طلاق و روابط همسایگی واکاوی کند. ساختار کتاب شامل بخش‌های مفهومی، تطبیقی و کاربردی است و با استناد به متون فقهی، روایات و قوانین مدنی، ابعاد مختلف این نظریه را روشن می‌سازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق

کتاب نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق به قلم سیدمصطفی محقق داماد، اثری پژوهشی و تحلیلی در حوزه‌ی حقوق و فقه است که به بررسی یکی از چالش‌برانگیزترین مفاهیم حقوقی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تطبیقی، ابتدا به مفهوم‌شناسی واژه‌های کلیدی مانند «حق» و «سوءاستفاده» می‌پردازد و سپس پیشینه‌ی این نظریه را در حقوق غربی و اسلامی بررسی می‌کند. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا مبانی نظری و مفهومی را تبیین می‌کند و سپس به سراغ معیارهای تشخیص سوءاستفاده از حق در نظام‌های حقوقی مختلف می‌رود. بخش‌هایی از کتاب به بررسی مصادیق عملی این نظریه در موضوعاتی چون مالکیت، وصیت، طلاق و روابط همسایگی اختصاص یافته است. نویسنده با استناد به آیات قرآن، روایات و متون فقهی، تلاش کرده است تا نشان دهد چگونه اعمال یک حق می‌تواند در شرایطی به زیان دیگران منجر شود و از حالت مشروع خارج گردد. همچنین، تطبیق این نظریه با نظام‌های حقوقی کشورهای غربی و کشورهای اسلامی، ابعاد تطبیقی و کاربردی کتاب را تقویت کرده است. این اثر برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مباحث حقوقی و فقهی، منبعی غنی و قابل تأمل به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق

کتاب نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق با طرح این پرسش آغاز می‌شود که «حق» چیست و چه زمانی استفاده از آن به «سوءاستفاده» تبدیل می‌شود. نویسنده ابتدا به بررسی لغوی و اصطلاحی واژه‌های «حق» و «سوءاستفاده» می‌پردازد و تفاوت میان حق، ملک و حکم را در فقه و حقوق روشن می‌سازد. در این بخش، تأکید شده است که حق، قدرتی است که قانون به فرد اعطا می‌کند و بهره‌برداری از آن باید در چارچوب منافع مشروع و بدون اضرار به دیگران باشد. در ادامه، پیشینه‌ی نظریه در حقوق غربی و اسلامی بررسی شده است. در حقوق غربی، این نظریه به‌تدریج و با تأثیرپذیری از تحولات اجتماعی و قضایی شکل گرفته و نمونه‌هایی از پرونده‌های قضایی و تحولات قانون‌گذاری در کشورهای مختلف مانند فرانسه، انگلیس، مصر، لبنان و امارات مورد بحث قرار گرفته است. در حقوق اسلامی، نویسنده با استناد به قاعده‌ی «لاضرر و لاضرار» و روایات متعدد، نشان داده است که سوءاستفاده از حق از دیرباز مورد توجه فقه اسلامی بوده و مصادیق آن در موضوعاتی مانند مالکیت، وصیت، طلاق و روابط همسایگی قابل مشاهده است. در بخش‌های بعدی، معیارهای تشخیص سوءاستفاده از حق در نظام‌های حقوقی مختلف بررسی شده است. نویسنده به تعارض میان قاعده‌ی تسلط (الناس مسلطون علی اموالهم) و قاعده‌ی لاضرر می‌پردازد و نشان می‌دهد که اعمال حق، هرچند در ظاهر مشروع باشد، اگر منجر به زیان غیر شود، می‌تواند مصداق سوءاستفاده از حق تلقی گردد. مثال‌هایی مانند ورود بدون اجازه به ملک دیگران، استفاده‌ی نادرست از حق طلاق یا وصیت به قصد اضرار به وارثان، از جمله مصادیقی هستند که در کتاب به تفصیل بررسی شده‌اند. در بخش تطبیقی، نویسنده نظام‌های حقوقی کشورهای مختلف را با یکدیگر مقایسه می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه معیارهای سوءاستفاده از حق در هر نظام حقوقی تعریف و اجرا می‌شود. در نهایت، کتاب با جمع‌بندی مباحث و ارائه‌ی نتایجی درباره‌ی اهمیت محدودیت‌های قانونی و اخلاقی در اعمال حقوق فردی به پایان می‌رسد.

چرا باید کتاب نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، به یکی از مسائل بنیادین حقوقی می‌پردازد که در بسیاری از دعاوی و اختلافات اجتماعی نقش کلیدی دارد. نظریه ممنوعیت سوءاستفاده از حق، مرز میان استفاده مشروع و نامشروع از حقوق فردی را روشن می‌کند و به خواننده نشان می‌دهد که چگونه قانون و اخلاق می‌توانند در کنار هم، از تضییع حقوق دیگران جلوگیری کنند. ویژگی شاخص این اثر، بررسی عمیق و مستند مبانی فقهی و حقوقی، تطبیق با نظام‌های حقوقی مختلف و ارائه‌ی مثال‌های متنوع از موضوعات روزمره مانند مالکیت، وصیت و طلاق است. مطالعه‌ی این کتاب، دیدگاهی جامع درباره‌ی محدودیت‌های حقوق فردی و مسئولیت‌های اجتماعی ارائه می‌دهد و برای فهم بهتر تعارض منافع در جامعه، بسیار راهگشاست.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران حقوق، فقه و علوم اجتماعی، و همچنین به وکلا، قضات و علاقه‌مندان به مباحث عدالت و مسئولیت اجتماعی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که با مسائل حقوقی مالکیت، خانواده یا روابط همسایگی سر و کار دارند، این اثر می‌تواند راهگشا باشد.