کتاب محیط زیست

کتاب محیط زیست نوشته‌ی صیاد نصیری اثری پژوهشی در حوزه حقوق محیط‌زیست است که به‌صورت تطبیقی به بررسی دیدگاه‌های فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل درباره حفاظت از طبیعت می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تحلیلی، بحران‌های زیست‌محیطی معاصر مانند تغییرات اقلیمی، آلودگی هوا و تخریب منابع طبیعی را از منظر دو نظام معرفتی مهم یعنی فقه اسلامی و نظام حقوقی بین‌المللی مورد واکاوی قرار داده است. نویسنده تلاش کرده با استناد به منابع دینی، فتاوا و اسناد حقوقی جهانی، ظرفیت‌های هر دو حوزه را برای ارائه راهکارهای عملی در مواجهه با چالش‌های زیست‌محیطی بررسی کند. انتشارات عاصم آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب محیط زیست

کتاب محیط زیست نوشته‌ی صیاد نصیری اثری تخصصی در حوزه حقوق تطبیقی محیط‌زیست است که با تمرکز بر بحران‌های زیست‌محیطی معاصر، به مقایسه و تحلیل دو نظام حقوقی فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل می‌پردازد. این کتاب ساختاری منظم دارد و ابتدا با مقدمه‌ای درباره اهمیت موضوع و مرور پیشینه پژوهش آغاز می‌شود. سپس اصول فقه اسلامی در حفاظت از طبیعت، جایگاه انسان به‌عنوان خلیفه و امانت‌دار زمین، قواعد فقهی مانند قاعده «لا ضرر» و فتاوای معاصر درباره حرمت تخریب طبیعت را بررسی می‌کند. در بخش دیگر، چارچوب‌های حقوق بین‌الملل محیط‌زیست، معاهدات کلیدی مانند کنفرانس استکهلم، پروتکل کیوتو و توافق‌نامه پاریس و اصولی چون توسعه پایدار و اصل احتیاط تحلیل شده‌اند. بخش‌های بعدی کتاب به تحلیل تطبیقی موضوعاتی مانند آلودگی، تغییرات اقلیمی و تخریب منابع طبیعی اختصاص یافته و شباهت‌ها و تفاوت‌های دو نظام حقوقی را شناسایی می‌کند. در نهایت، نویسنده پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاری زیست‌محیطی ارائه داده و بر ضرورت هم‌افزایی ارزش‌های دینی و الزامات جهانی تأکید کرده است. این کتاب برای پژوهشگران، سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به حقوق محیط‌زیست و مطالعات بین‌رشته‌ای قابل توجه است.

خلاصه کتاب محیط زیست

کتاب محیط زیست با طرح دغدغه‌های زیست‌محیطی جهان معاصر آغاز می‌شود و بحران‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، آلودگی هوا و تخریب جنگل‌ها را به‌عنوان تهدیداتی جدی برای حیات بشر و اکوسیستم‌ها معرفی می‌کند. نویسنده با اشاره به ضرورت همکاری جهانی و نقش کشورهای اسلامی، به این پرسش می‌پردازد که چگونه می‌توان از ظرفیت‌های فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل برای حفاظت از محیط‌زیست بهره برد. در بخش‌های ابتدایی، اصول فقه اسلامی مانند خلافت انسان در زمین، امانت‌داری طبیعت و قاعده «لا ضرر» تشریح شده‌اند. آیات قرآن و احادیث نبوی، مسئولیت انسان در قبال طبیعت را به‌عنوان یک تکلیف دینی و اخلاقی برجسته می‌کنند. فتاوای معاصر نیز بر حرمت تخریب طبیعت، آلودگی آب و اسراف در مصرف منابع تأکید دارند و این احکام به‌عنوان مبنایی برای سیاست‌گذاری زیست‌محیطی در جوامع اسلامی معرفی شده‌اند. در ادامه، چارچوب حقوق بین‌الملل محیط‌زیست بررسی شده است. معاهداتی مانند اعلامیه استکهلم، پروتکل کیوتو و توافق‌نامه پاریس، اصولی چون توسعه پایدار، اصل احتیاط و اصل پرداخت‌کننده آلودگی را به‌عنوان پایه‌های حقوقی حفاظت از طبیعت معرفی می‌کنند. نویسنده به چالش‌های اجرایی این معاهدات، ضعف در نظارت و نیاز به تقویت همکاری‌های بین‌المللی اشاره کرده است. در بخش تطبیقی، شباهت‌ها و تفاوت‌های فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل در موضوعاتی مانند آلودگی، تغییرات اقلیمی و حفاظت از منابع طبیعی تحلیل شده‌اند. برای مثال، قاعده «لا ضرر» در فقه اسلامی با اصل پرداخت‌کننده آلودگی در حقوق بین‌الملل مقایسه شده و نقاط اشتراک و افتراق آن‌ها بررسی شده است. همچنین، اهمیت آموزش، آگاهی‌بخشی و هماهنگی میان قوانین دینی و مدرن برای اجرای مؤثر سیاست‌های زیست‌محیطی مورد تأکید قرار گرفته است. در پایان، کتاب پیشنهادهایی برای تلفیق ارزش‌های دینی و الزامات جهانی در سیاست‌گذاری زیست‌محیطی ارائه می‌دهد و بر نقش کشورهای اسلامی در ارائه الگویی برای حفاظت پایدار از طبیعت تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب محیط زیست را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تطبیقی و تحلیلی، امکان شناخت عمیق‌تر ظرفیت‌های فقه اسلامی و حقوق بین‌الملل را در مواجهه با بحران‌های زیست‌محیطی فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، بررسی دقیق منابع دینی و اسناد حقوقی جهانی و ارائه راهکارهایی برای هم‌افزایی این دو حوزه است. کتاب محیط زیست نه‌تنها به جنبه‌های نظری و فقهی می‌پردازد، بلکه چالش‌های اجرایی و نیاز به آموزش و سیاست‌گذاری هماهنگ را نیز برجسته می‌کند. مطالعه این اثر برای کسانی که به دنبال درک پیوند میان ارزش‌های دینی و الزامات جهانی در حوزه محیط‌زیست هستند، مفید خواهد بود. همچنین، این کتاب می‌تواند به سیاست‌گذاران و پژوهشگران کمک کند تا راهکارهایی عملی و مبتنی‌بر منابع معتبر برای حفاظت از طبیعت طراحی کنند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حقوق، الهیات و محیط‌زیست، سیاست‌گذاران، فعالان زیست‌محیطی و علاقه‌مندان به مطالعات بین‌رشته‌ای پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغه تلفیق ارزش‌های دینی با راهکارهای جهانی در حفاظت از محیط‌زیست را دارند، مناسب است.