کتاب آمار در پژوهش

کتاب آمار در پژوهش نوشته‌ی پیام امینی و سعید قنبری، اثری تخصصی در حوزه‌ی آمار و روش‌های آماری در علوم زیستی و پزشکی است. این کتاب با هدف آموزش مفاهیم پایه و کاربردی آمار برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های مختلف، به‌ویژه حوزه‌های علوم پزشکی، بهداشت، مهندسی، کشاورزی و علوم اجتماعی تدوین شده است. ساختار کتاب بر اساس سرفصل‌های مصوب وزارت علوم و وزارت بهداشت طراحی شده و تلاش شده تا با زبانی روشن و مثال‌های ملموس، مفاهیم پیچیده‌ی آماری و نرم‌افزار SPSS را به‌صورت کاربردی و قابل‌فهم ارائه کند. نشر پژوهندگان عصر حکمت آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آمار در پژوهش

کتاب آمار در پژوهش به قلم پیام امینی و سعید قنبری، راهنمایی جامع برای ورود به دنیای آمار و کاربرد آن در پژوهش‌های علمی است. این کتاب با رویکردی آموزشی و گام‌به‌گام، از مفاهیم پایه‌ای مانند تعریف داده، متغیر و جامعه آماری آغاز کرده و به تدریج به مباحث پیشرفته‌تر همچون آزمون‌های آماری، تحلیل واریانس، رگرسیون و طراحی پرسشنامه می‌پردازد. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا اصول روش تحقیق و انواع مطالعات را شرح داده و سپس به سراغ روش‌های نمونه‌گیری، آمار توصیفی و تحلیلی، احتمال، متغیرهای تصادفی، آزمون فرضیه و سایر مباحث کلیدی می‌رود. بخش‌هایی از کتاب نیز به آموزش نرم‌افزار SPSS و کاربرد آن در تحلیل داده‌ها اختصاص یافته است. علاوه‌بر این، فصل‌هایی درباره مفاهیم اپیدمیولوژیک، روش‌های ثبت داده و طراحی پرسشنامه نیز گنجانده شده تا نیازهای پژوهشگران در مراحل مختلف تحقیق پوشش داده شود. نویسندگان تلاش کرده‌اند با ارائه مثال‌های واقعی و نمودارهای تصویری، درک مفاهیم را برای دانشجویان و پژوهشگران آسان‌تر کنند. این کتاب نه‌تنها برای دانشجویان علوم پزشکی، بلکه برای علاقه‌مندان سایر رشته‌ها که با پژوهش و تحلیل داده سروکار دارند، قابل استفاده است.

خلاصه کتاب آمار در پژوهش

کتاب آمار در پژوهش با معرفی اهمیت آمار در علوم مختلف و نقش آن در پژوهش آغاز می‌شود. نویسندگان ابتدا به تعریف داده، متغیر و جامعه آماری پرداخته‌اند و انواع متغیرها (کمی، کیفی، پیوسته، گسسته) و نقش‌های آن‌ها (مستقل، وابسته، مخدوشگر) را با مثال‌های کاربردی توضیح داده‌اند. سپس، انواع مطالعات پژوهشی شامل مطالعات کاربردی، بنیادی، کمی، کیفی، فردی، اکولوژیک، اولیه، ثانویه، مشاهده‌ای و مداخله‌ای معرفی شده و تفاوت‌ها و کاربردهای هرکدام بررسی شده است. در ادامه، روش‌های نمونه‌گیری به تفصیل شرح داده شده‌اند. نمونه‌گیری احتمالی (تصادفی ساده، سیستماتیک، طبقه‌ای، خوشه‌ای) و غیر احتمالی (در دسترس، قضاوتی، سهمیه‌ای، گلوله برفی) با مزایا و معایب هر روش و مثال‌های عملی توضیح داده شده‌اند. اهمیت انتخاب نمونه‌ی مناسب و نحوه‌ی تعیین حجم نمونه نیز مورد توجه قرار گرفته است. بخش‌های بعدی کتاب به آمار توصیفی و تحلیلی اختصاص دارد. در آمار توصیفی، طبقه‌بندی داده‌ها، شاخص‌های مرکزی (میانگین، میانه، نما)، شاخص‌های پراکندگی (انحراف معیار، دامنه، واریانس) و روش‌های نمایش داده‌ها با نمودارها آموزش داده شده است. در بخش آمار تحلیلی، مفاهیم احتمال، نظریه مجموعه‌ها، احتمال شرطی و قضیه بیز مطرح شده و سپس متغیرهای تصادفی، توزیع‌های احتمال، امید ریاضی و واریانس بررسی شده‌اند. کتاب در فصل‌های بعدی به برآورد پارامترها، آزمون فرضیه، انواع خطاهای آماری، سطح معنی‌داری، آزمون‌های مقایسه میانگین و واریانس، آنالیز واریانس (یک‌سویه و دوسویه)، همبستگی و رگرسیون (خطی ساده و چندگانه)، آزمون‌های کای-دو و جداول توافقی می‌پردازد. هر مبحث با مثال‌های عددی و کاربردی همراه است تا خواننده بتواند مفاهیم را در عمل به‌کار گیرد. در بخش‌هایی از کتاب، آموزش نرم‌افزار SPSS به‌صورت تصویری ارائه شده و نحوه‌ی تعریف متغیرها، ورود داده‌ها، مدیریت داده‌های گمشده و اجرای تحلیل‌های آماری در محیط این نرم‌افزار آموزش داده شده است. فصل‌های پایانی به مفاهیم اپیدمیولوژیک، روش‌های ثبت داده (داده‌های بقا، سری زمانی، پرسشنامه‌ای و داده‌های بزرگ) و طراحی پرسشنامه، ارزیابی روایی و پایایی آن، تحلیل عاملی و ترجمه پرسشنامه اختصاص یافته است. این ساختار باعث شده تا کتاب به‌عنوان مرجعی برای مراحل مختلف یک پژوهش علمی، از طراحی تا تحلیل داده و گزارش نتایج، قابل استفاده باشد.

چرا باید کتاب آمار در پژوهش را بخوانیم؟

این کتاب با پوشش کامل مباحث پایه و پیشرفته‌ی آمار، به‌ویژه برای کسانی که قصد دارند پژوهش‌های علمی را به‌درستی طراحی و تحلیل کنند، ارزشمند است. یکی از ویژگی‌های شاخص کتاب، ارائه‌ی مثال‌های واقعی و کاربردی است که فهم مفاهیم را آسان‌تر می‌کند. همچنین، آموزش گام‌به‌گام نرم‌افزار SPSS و نحوه‌ی استفاده از آن در تحلیل داده‌ها، این اثر را برای دانشجویان و پژوهشگران کاربردی‌تر ساخته است. ساختار منظم و فصل‌بندی دقیق، امکان استفاده‌ی مرحله‌به‌مرحله از کتاب را فراهم می‌کند. علاوه‌بر این، پرداختن به موضوعاتی مانند طراحی پرسشنامه و ارزیابی روایی و پایایی آن، نیازهای پژوهشگران را در مراحل مختلف تحقیق پوشش می‌دهد. این کتاب می‌تواند به‌عنوان یک راهنمای عملی برای انجام پژوهش‌های علمی و تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های علوم پزشکی، بهداشت، مهندسی، کشاورزی، علوم اجتماعی و سایر حوزه‌هایی که با پژوهش و تحلیل داده سروکار دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که نیازمند یادگیری مفاهیم پایه و کاربردی آمار، روش‌های نمونه‌گیری، تحلیل داده با SPSS و طراحی پرسشنامه هستند، مناسب است.