کتاب تاریخ فلسفه در جهان

کتاب تاریخ فلسفه در جهان، با عنوان انگلیسی A short history of philosophy، نوشته رابرت سولومون و کاتلین هیگینز و با ترجمه منوچهر شادان، اثری است که به بررسی سیر اندیشه‌ی فلسفی در تمدن‌های مختلف جهان می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۸۸ توسط انتشارات بهجت منتشر شده است و تلاش کرده تا با رویکردی جامع، تحولات فکری بشر را از نخستین جرقه‌های اندیشه‌ی فلسفی تا دوران معاصر و ظهور فلسفه‌ی پست‌مدرن دنبال کند. نویسندگان، که هر دو از اساتید دانشگاه تگزاس هستند، با نگاهی تحلیلی و تطبیقی، فلسفه‌های شرق و غرب را در کنار هم قرار داده‌اند و به تأثیر شرایط تاریخی و فرهنگی بر شکل‌گیری مکاتب فلسفی پرداخته‌اند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تاریخ فلسفه در جهان اثر رابرت سولومون و کاتلین هیگینز

کتاب تاریخ فلسفه در جهان، به قلم رابرت سولومون و کاتلین هیگینز، تصویری گسترده از رشد و دگرگونی اندیشه‌ی فلسفی در تمدن‌های گوناگون ارائه می‌دهد. این کتاب با عبور از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی، فلسفه را نه به‌عنوان مجموعه‌ای از جزایر پراکنده، بلکه به‌مثابه شبکه‌ای درهم‌تنیده از ایده‌ها و سنت‌ها معرفی کرده است. نویسندگان با تکیه‌ بر منابع تاریخی و تحلیل‌های تطبیقی، سیر اندیشه‌ی فلسفی را از دوران باستان و اسطوره‌های اولیه تا مکاتب مدرن و پست‌مدرن دنبال کرده‌اند.

ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا به ریشه‌های فلسفه در تمدن‌های باستانی مانند یونان، هند، چین، ایران و مصر می‌پردازد و سپس به تأثیر متقابل این سنت‌ها بر یکدیگر اشاره می‌کند. در ادامه، کتاب به بررسی نقش اسطوره، مذهب و علم در شکل‌گیری فلسفه و مرزبندی‌های میان این حوزه‌ها می‌پردازد. رابرت سولومون و کاتلین هیگینز در کتاب تاریخ فلسفه در جهان، با رویکردی انتقادی و بدون جانبداری، تلاش کرده‌اند تا سهم هر فرهنگ و تمدن را در شکل‌گیری اندیشه‌ی فلسفی نشان دهند و از نگاه تک‌بعدی پرهیز کنند.

خلاصه کتاب تاریخ فلسفه در جهان

کتاب تاریخ فلسفه در جهان با بررسی ریشه‌های اندیشه‌ی فلسفی، مسیر شکل‌گیری و تحول فلسفه را در تمدن‌های مختلف دنبال می‌کند. نویسندگان ابتدا به دوران پیش از تاریخ و نقش باورهای ابتدایی درباره‌ی مرگ، جادو و اسطوره در پیدایش اندیشه‌ی فلسفی اشاره کرده‌اند. سپس با ورود به دوران باستان، به ظهور فیلسوفان در یونان، هند، چین و ایران پرداخته‌اند و نشان داده‌اند که چگونه این متفکران با نقد اسطوره‌ها و باورهای رایج، به جست‌وجوی خرد و حقیقت پرداختند. در این مسیر، شخصیت‌هایی مانند سقراط، بودا، کنفوسیوس و زرتشت به‌عنوان نقاط عطف معرفی شده‌اند که هریک با رویکردی متفاوت، به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی زندگی، اخلاق و جهان پاسخ داده‌اند. کتاب همچنین به نقش اسطوره و مذهب در شکل‌گیری فلسفه می‌پردازد و مرزهای میان این حوزه‌ها را بررسی می‌کند.

نویسندگان تأکید کرده‌اند که فلسفه از دل اسطوره و دین بیرون آمده و همواره با آن‌ها در تعامل بوده است. در ادامه، به تأثیر تمدن‌های مختلف بر یکدیگر و انتقال ایده‌ها از طریق تجارت، مهاجرت و جنگ اشاره شده است. کتاب با بررسی نمونه‌هایی از فلسفه‌ی یونان، هند، چین و ایران، نشان داده است که چگونه هر فرهنگ با توجه به شرایط تاریخی و اجتماعی خود، به پرسش‌های فلسفی پاسخ داده و سنت‌های فکری ویژه‌ای را شکل داده است. در نهایت، کتاب به رابطه‌ی فلسفه با علم و دین پرداخته و تأکید کرده است که فلسفه همواره در امتداد این حوزه‌ها حرکت کرده و نقش مستقلی در تبیین معنای زندگی و جهان داشته است.

چرا باید کتاب تاریخ فلسفه در جهان را بخوانیم؟

کتاب تاریخ فلسفه در جهان با رویکردی تطبیقی و جامع، امکان آشنایی با سیر اندیشه‌ی فلسفی در تمدن‌های گوناگون را فراهم کرده است. این کتاب هم به فلسفه‌ی غرب و هم به سنت‌های فلسفی شرق و نقش آن‌ها در شکل‌گیری اندیشه‌ی جهانی توجه ویژه‌ای داشته است. ساختار منسجم و روایت تحلیلی نویسندگان به خواننده کمک می‌کند تا ارتباط میان مکاتب مختلف و تأثیر متقابل آن‌ها را بهتر درک کند. همچنین کتاب با پرهیز از نگاه تک‌بعدی، سهم هر فرهنگ را در رشد فلسفه به‌خوبی نشان داده و به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی ماهیت فلسفه، مرزهای آن با اسطوره، دین و علم و نقش آن در زندگی انسان پرداخته است. مطالعه‌ی این اثر برای کسانی که به‌دنبال درک عمیق‌تر از تاریخ اندیشه و ریشه‌های فلسفی تمدن‌ها هستند، تجربه‌ای ارزشمند خواهد بود.

خواندن کتاب تاریخ فلسفه در جهان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان به فلسفه، دانشجویان رشته‌های علوم انسانی، پژوهشگران تاریخ اندیشه و کسانی که به‌دنبال شناخت تطبیقی سنت‌های فکری شرق و غرب هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین به کسانی که دغدغه‌ی فهم ریشه‌های فلسفه، ارتباط آن با اسطوره، دین و علم و تأثیر فرهنگ‌ها بر یکدیگر را دارند، توصیه می‌شود.

درباره رابرت سولومون

رابرت چارلز سولومون (۱۴ سپتامبر ۱۹۴۲ ـ ۲ ژانویه‌ی ۲۰۰۷) فیلسوف، نویسنده و اخلاق‌پژوه کسب‌وکار بود که به‌عنوان استاد ممتاز فلسفه و کسب‌وکار در دانشگاه تگزاس در آستین بیش از سه دهه تدریس کرد و صاحب کرسی ویژه بود. او نویسنده‌ی کتاب هیجانات: عواطف و معنای زندگی (۱۹۷۶) و بیش از ۴۵ کتاب و ویراست دیگر بود.

سولومون در دیترویت، میشیگان، به دنیا آمد. پدرش وکیل و مادرش هنرمند بود. او با نقص مادرزادی قلب متولد شد و تصور نمی‌شد که تا بزرگسالی زنده بماند. در سال ۱۹۶۳ لیسانس زیست‌شناسی مولکولی را از دانشگاه پنسیلوانیا گرفت و سپس در دانشگاه میشیگان در سال‌های ۱۹۶۵ و ۱۹۶۷ مدرک‌های کارشناسی ارشد و دکتری را در فلسفه و روان‌شناسی دریافت کرد.

سولومون منتقد رویکرد محدود فلسفه‌ی تحلیلی آنگلوساکسون بود؛ رویکردی که به باور او طبیعت انسانی را نادیده می‌گیرد و از پرداختن به پرسش‌های اساسی زندگی سر باز می‌زند. او در برابر آن، با رویکردی تحلیلی اما در گفت‌وگو با فلسفه‌ی قاره‌ای، درباره‌ی پدیدارشناسی، اگزیستانسیالیسم، عشق، اخلاق کسب‌وکار، فلسفه‌ی احساسات و معنای زندگی نوشت و در همه‌ی آثارش نگاهی فضیلت‌محور و ارسطویی داشت. او همچنین با همسرش، کاتلین هیگینز، کتاب‌ تاریخ فلسفه در جهان را نوشت.

سولومون جوایز آموزشی متعددی دریافت کرد، از جمله جایزه‌ی تدریس ممتاز شرکت استاندارد اویل (۱۹۷۳)، دو بار جایزه‌ی تدریس رئیس دانشگاه تگزاس، جایزه‌ی فولبرایت، گرنت‌های پژوهشی دانشگاهی و علوم انسانی آمریکا و جایزه‌ی تدریس چد الیور در سال ۱۹۹۸.

از مهم‌ترین آثار او می‌توان به درباره‌ی عشق، اخلاق و تعالی، راهی بهتر برای اندیشیدن در کسب‌وکار، لذت فلسفه، معنویت برای شکاکان، برده‌ی احساسات نیستیم و در دفاع از احساساتی‌بودن اشاره کرد.

سولومون سابقه‌ی تدریس در دانشگاه‌های پنسیلوانیا، اوکلند (نیوزیلند)، ماونت هولیوک، پرینستون، کالیفرنیا (لس‌آنجلس)، ریورساید و دانشگاه پیتسبورگ را داشت، اما از سال ۱۹۷۲ تا زمان مرگ، عمدتاً در دانشگاه تگزاس در آستین تدریس می‌کرد، جایی که صاحب کرسی فلسفه و کسب‌وکار بود. او عضو آکادمی استادان ممتاز این دانشگاه و مشاور آکادمیک مؤسسه‌ی اخلاق کسب‌وکار در میزگرد مدیران آمریکا بود.

حوزه‌ی علاقه‌ی اصلی او فلسفه‌ی آلمانی قرن نوزدهم (هگل و نیچه)، فلسفه‌ی قاره‌ای قرن بیستم (پدیدارشناسی، سارتر و ریکور)، فلسفه‌ی احساسات، اخلاق و اگزیستانسیالیسم بود. او بیش از ۴۰ کتاب نوشت و حتی ترانه‌سرایی می‌کرد. او در فیلم زندگی بیداری (۲۰۰۱)، ساخته‌ی ریچارد لینکلیتر، حضوری کوتاه داشت و درباره‌ی اهمیت اگزیستانسیالیسم در جهان پست‌مدرن سخن گفت.

سولومون در مجموعه‌ی The Great Courses سه دوره تدریس کرد: اراده‌ی معطوف به قدرت؛ فلسفه‌ی نیچه (با همسرش)، هیچ بهانه‌ای نیست؛ اگزیستانسیالیسم و معنای زندگی و هیجانات؛ فلسفه و هوش احساسی.

سولومون با کاتلین هیگینز، استاد فلسفه در دانشگاه تگزاس، ازدواج کرد و بسیاری از کتاب‌های خود را به همراه او نوشت. او در ۲ ژانویه ۲۰۰۷، هنگام تعویض هواپیما در فرودگاه زوریخ، در اثر فشار خون ریوی درگذشت.

سولومون نظریه‌ای شناخت‌محور درباره‌ی عواطف ارائه کرد: احساسات صرفاً واکنش‌های کور و بی‌منطق نیستند، بلکه داوری‌های اخلاقی ما درباره‌ی جهان‌اند که منطق درونی دارند، قابل‌بررسی عقلانی‌اند و حتی می‌توانند جهت‌ اخلاقی و ارزشی داشته باشند. از نظر او، این احساسات هستند که می‌توانند معنای زندگی را به ما نشان دهند. حتی احساساتی که ظاهراً آزاردهنده، احمقانه یا نامعقول‌اند هدف و نقش دارند و آن هدف ارتقای کرامت انسانی و خیر فردی و جمعی است. او نظریه‌ی علمی و مکانیکی درباره‌ی عواطف را افسانه‌ی هیجانات می‌نامید و نگاه هیدرولیکی به ذهن و احساسات را نوعی توهم علمی می‌دانست.

او عشق را نیز یک امر ذاتی و جهان‌شمول نمی‌دانست، بلکه آن را احساسی تاریخی، فرهنگی و روایی می‌دید که ساخته و بازساخته‌ی جامعه است ـ همچون خشم یا اندوه. عشق یک وضعیت ثابت نیست، بلکه روایت و کنش انسان است.

از نظر سالومون، مفاهیمی چون کرامت، صداقت، تعالی شخصی و اعتماد می‌توانند در مدیریت، رهبری و فرهنگ سازمانی نقشی بنیادین داشته باشند. او جزو نخستین فیلسوفانی بود که فلسفه را مستقیماً به آموزش حرفه‌ای مدیران، مشاوره‌ی استراتژیک و طراحی مدل‌های رهبری پیوند زد.

بخش مهمی از آثارش نیز به اگزیستانسیالیسم، پدیدارشناسی و تاریخ فلسفه اختصاص داشت. او مفاهیمی مانند آزادی، اصالت، رنج، اضطراب، انتخاب و مسئولیت را با زبانی روشن، آموزنده و پرشور تفسیر می‌کرد و معتقد بود فلسفه باید به زندگی واقعی بازگردد و به احساسات، تصمیم‌ها و روایت‌های انسانی پیوند بخورد.

درباره کاتلین هیگینز

کاتلین ماری هیگینز (متولد ۱۹۵۴) فیلسوف آمریکایی و استاد فلسفه در دانشگاه تگزاس در آستین است که بیش از ۳۰ سال در این دانشگاه تدریس کرده است. حوزه‌ی تخصصی او شامل زیبایی‌شناسی، فلسفه‌ی موسیقی، فلسفه‌ی قاره‌ای سده‌ی نوزدهم و بیستم و فلسفه‌ی احساسات بوده است.

هیگینز مدرک کارشناسی موسیقی را از دانشگاه میزوری ـ کانزاس‌سیتی دریافت کرد و سپس تحصیلات تکمیلی خود را در رشته‌ی فلسفه در دانشگاه ییل ادامه داد.

او در دانشگاه کالیفرنیا (ریورساید) تدریس کرد و در دانشگاه اوکلند (نیوزیلند) نیز به‌طور منظم به‌عنوان استاد مدعو حضور داشت. او در سال‌های مختلف سِمت‌های پژوهشی معتبری داشته است، از جمله پژوهشگر مقیم در مرکز مطالعات و کنفرانس بنیاد راکفلر در بیاجو (۱۹۹۳)، پژوهشگر مدعو در دانشگاه ملی استرالیا و مدرسه‌ی موسیقی کانبرا (۱۹۹۷) و پژوهشگر مهمان در دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه KU Leuven بلژیک (۲۰۱۳).

او در سال ۱۹۹۹، جایزه‌ی دستاورد فارغ‌التحصیلان را از کنسرواتوار موسیقی دانشگاه میزوری ـ کانزاس‌سیتی دریافت کرد.

حوزه‌ی اصلی پژوهش هیگینز شامل فلسفه‌ی نیچه، اخلاق در موسیقی، جهانی‌بودن موسیقی و فلسفه‌ی سوگ و اندوه است. او بیش از ۵۰ مقاله در زمینه‌های متنوعی منتشر کرده است، از جمله زیبایی‌شناسی، فضیلت، فمینیسم، بازاریابی محیط‌زیستی، زیبایی‌شناسی هندی و چینی، احساسات موسیقایی، تلویزیون، مرگ و فلسفه‌ی آرتور شوپنهاور، آرتور دانتو و رابرت سولومون، همسر فقیدش.

کتاب‌های او به چندین زبان ترجمه شده‌اند: فارسی، چینی، آلمانی، ژاپنی، کره‌ای، لهستانی، پرتغالی، هلندی، اسپانیایی و...

هیگینز برای مجموعه‌ی آموزشی The Great Courses دو دوره‌ی برجسته‌ی اراده‌ی معطوف به قدرت؛ فلسفه‌ی نیچه (۱۹۹۹) ـ به‌ همراه همسرش رابرت سولومون ـ و فلسفه‌ی جهانی (۲۰۰۱) را برگزار کرده است.

بخشی از کتاب تاریخ فلسفه در جهان

«زمانی میان سده‌های پنجم و ششم قبل از میلاد مسیح، توسعه قابل توجهی در بعضی از نقاط کره زمین به وجود آمد. در مناطقی واقع در شمال، جنوب و شرق مدیترانه و نیز در چین، هندوستان و نواحی بین آن‌ها، مردان هوشمندی پیدا شدند که اعتقادات مذهبی و اسطوره شناسی فولکوریک جوامع خود را به باد انتقاد گرفتند. جنبه تجریدی افکار این دانشمندان بیشتر از پیشینیانشان بود. درک و فهم مطالبی که از جانب آن‌ها مطرح می‌شد خوض و غور فزونتری را می‌طلبید. پاسخ‌های آن‌ها به مسائل فلسفی خودسرانه‌تر، متفکرانه‌تر و جسورانه‌تر بود و طلاب و دانش‌پژوهان زیادتری را به خود جلب می‌کرد. آن‌ها به مدارس، مکاتب عقیدتی و مذاهب بسیاری تشکل بخشیدند.»