کتاب انواع قالب ها و سبک های شعر در ادبیات فارسی

کتاب انواع قالب‌ها و سبک‌های شعر در ادبیات فارسی (مدرن و کلاسیک) گردآوری معصومه ملک‌محمودی، اثری پژوهشی و آموزشی درباره ساختارها و شیوه‌های گوناگون شعر فارسی است. این کتاب با رویکردی جامع، به معرفی قالب‌های شعری کلاسیک مانند مثنوی، قصیده، غزل، مسمط، مستزاد، ترجیع‌بند، ترکیب‌بند، قطعه، چهارپاره، دوبیتی و تک‌بیت می‌پردازد و سپس به بررسی قالب‌های نوین همچون شعر نیمایی، سپید، موج نو، پست‌مدرن و فرانو وارد می‌شود. علاوه‌بر قالب‌ها، سبک‌های مهم شعر فارسی از جمله سبک خراسانی، عراقی، هندی، بازگشت و معاصر نیز به تفصیل شرح داده شده‌اند. نشر ملک دانش آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب انواع قالب ها و سبک های شعر در ادبیات فارسی

کتاب انواع قالب‌ها و سبک‌های شعر در ادبیات فارسی نوشته‌ی معصومه ملک‌محمودی، اثری مرجع برای شناخت ساختارهای شعری و جریان‌های سبک‌شناسی در شعر فارسی است. این کتاب با نگاهی تحلیلی و آموزشی، ابتدا به تعریف قالب شعر و تفاوت‌های ظاهری و درونی آن می‌پردازد و سپس قالب‌های کلاسیک و نوین را با ذکر نمونه‌ها و ویژگی‌های هرکدام معرفی می‌کند. در ادامه، سبک‌های ادبی مهم در شعر فارسی از دوره‌های خراسانی، عراقی، هندی، بازگشت و معاصر بررسی شده‌اند و ویژگی‌های زبانی، محتوایی و تاریخی هر سبک به‌روشنی توضیح داده شده است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هم برای علاقه‌مندان به شعر و هم برای دانشجویان و پژوهشگران ادبیات فارسی قابل استفاده است. نویسنده تلاش کرده است با آوردن نمونه‌های شعری از شاعران مختلف، تفاوت‌ها و تحولات قالب‌ها و سبک‌ها را ملموس‌تر کند و تصویری روشن از سیر تطور شعر فارسی ارائه دهد.

چرا باید کتاب انواع قالب ها و سبک های شعر در ادبیات فارسی را بخوانیم؟

این کتاب با گردآوری اطلاعات دقیق و طبقه‌بندی‌شده درباره قالب‌ها و سبک‌های شعر فارسی، امکان مقایسه و شناخت عمیق‌تر شعر کلاسیک و مدرن را فراهم می‌کند. خواننده با مطالعه این اثر، نه‌تنها با ساختارهای شعری و ویژگی‌های هر قالب آشنا می‌شود، بلکه می‌تواند روند تحول سبک‌های ادبی را در بستر تاریخ ادبیات فارسی دنبال کند. وجود نمونه‌های متنوع از شاعران مختلف، به فهم بهتر مطالب کمک می‌کند و باعث می‌شود مفاهیم انتزاعی سبک و قالب، جنبه‌ای عینی و ملموس پیدا کنند. این کتاب به‌ویژه برای کسانی که به دنبال درک تفاوت‌های شعر سنتی و نو هستند یا می‌خواهند با جریان‌های نوگرای شعر فارسی آشنا شوند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران ادبیات فارسی، علاقه‌مندان به شعر و سبک‌شناسی، معلمان ادبیات و کسانی که به دنبال درک ساختار و تحولات شعر فارسی هستند پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب انواع قالب ها و سبک های شعر در ادبیات فارسی

«قالب منظور از قالب یک شعر شکل آرایش مصرع‌ها و نظام قافیه‌آرایی آن است. شعر به مفهوم عام خود نه در تعریف می‌گنجد و نه در قالب. ولی شاعران و مخاطبان آن‌ها، به مرور زمان به تفاهم‌هایی رسیده‌اند و شکل‌هایی خاص را در مصراع‌بندی و قافیه‌آرایی شعر به رسمیت شناخته‌اند. به این ترتیب در طول تاریخ، چند قالب پدید آمده و شاعران کهن ما کمتر از محدوده این قالب‌ها خارج شده‌اند. فقط در قرن اخیر یک تحوّل جهش‌وار داشته‌ایم که اصول حاکم بر قالب‌های شعر را تا حد زیادی دستخوش تغییر کرده است. قالب شعر به شکل شعر گفته می‌شود که بر دو نوع است: شکل ظاهری که شامل وزن یا بی‌وزنی، تساوی مصرع‌ها و یا کوتاهی و بلندی آن‌ها، قافیه‌ها (در صورتی که قافیه‌ای وجود داشته باشد) و صداها و حرکات ظاهری کلمه می‌شود. شکل درونی یا شکل ذهنی. قالب‌های کلاسیک معروف شعر فارسی به شرح زیرند: مثنوی، قصیده، غزل، مسمط، مستزاد، ترجیع‌بند، ترکیب‌بند، قطعه، رباعی، دوبیتی، تک‌بیت، چهارپاره، مخمس. قالب شعر نو: نیما یوشیج (علی اسفندیاری) در قالب شعر کلاسیک تغییراتی ایجاد کرد و آن را به شکل شعر نو درآورد. در شعر نیمایی هجاها با هم یکسان نیست و مصرع‌ها کوتاه و بلند است. نیز در این نوع شعر قافیه‌ها می‌توانند متفاوت باشند و نیازی به نظم و هماهنگی در قافیه‌بندی نیست.»