کتاب طراحی و برنامه ریزی خدمات فرانهادی

کتاب الکترونیکی «طراحی و برنامه‌ریزی خدمات فرانهادی» نوشتهٔ علی‌اکبر خاصه و سعید غفاری، توسط نشر دانشگاه پیام نور منتشر شده است. این اثر به‌عنوان منبعی دانشگاهی، به بررسی مفاهیم، اصول و راهبردهای ارائهٔ خدمات برون‌کتابخانه‌ای در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی می‌پردازد و برای دانشجویان و علاقه‌مندان حوزهٔ علم اطلاعات و دانش‌شناسی تدوین شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب طراحی و برنامه ریزی خدمات فرانهادی

«طراحی و برنامه‌ریزی خدمات فرانهادی» اثری دانشگاهی در حوزهٔ علم اطلاعات و دانش‌شناسی است که به‌صورت ناداستان و با ساختاری آموزشی تدوین شده است. این کتاب با هدف آموزش دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد رشتهٔ علم اطلاعات و دانش‌شناسی، به‌ویژه گرایش مطالعات کتابخانه‌های عمومی، نگاشته شده و در قالب نه فصل، مفاهیم پایه، اصول، راهبردها و چالش‌های خدمات برون‌کتابخانه‌ای را بررسی می‌کند. نویسندگان، علی‌اکبر خاصه و سعید غفاری، تلاش کرده‌اند تا تصویری جامع از ضرورت و شیوه‌های ارائهٔ خدمات به گروه‌های خاص جامعه، مانند نوسوادان، اقلیت‌ها، معلولان، زندانیان و بیماران، ارائه دهند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا به مفاهیم و تعاریف پایه می‌پردازد و سپس به‌تدریج وارد مباحث تخصصی‌تر مانند برنامه‌ریزی راهبردی، بازاریابی، کارمندگزینی و استفاده از فناوری در خدمات کتابخانه‌ای می‌شود. در هر فصل، علاوه‌بر ارائهٔ مباحث نظری، نمونه‌ها و راهکارهای عملی برای بهبود خدمات و افزایش دسترسی گروه‌های مختلف به منابع اطلاعاتی مطرح شده است. این کتاب نه‌تنها برای دانشجویان، بلکه برای کتابداران و مدیران کتابخانه‌ها نیز می‌تواند به‌عنوان راهنمایی برای توسعهٔ خدمات و پاسخ‌گویی به نیازهای متنوع جامعه مورد استفاده قرار گیرد.

خلاصه کتاب طراحی و برنامه ریزی خدمات فرانهادی

کتاب «طراحی و برنامه‌ریزی خدمات فرانهادی» به بررسی جامع خدمات برون‌کتابخانه‌ای در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی می‌پردازد. نویسندگان ابتدا با معرفی گروه‌های خاص جامعه، مانند نوسوادان، اقلیت‌های قومی و زبانی، مهاجران، پناهندگان، معلولان، بیماران و زندانیان، اهمیت ارائهٔ خدمات ویژه به این گروه‌ها را تبیین کرده‌اند. در ادامه، تعریف خدمات برون‌کتابخانه‌ای و ضرورت گسترش این خدمات برای دسترسی عادلانه به اطلاعات و منابع دانش بشری مطرح می‌شود. کتاب تأکید دارد که کتابخانه‌ها نباید صرفاً به مراجعه‌کنندگان حضوری محدود شوند، بلکه باید با طراحی راهبردها و برنامه‌های ویژه، خدمات خود را به مکان‌هایی که گروه‌های هدف حضور دارند، گسترش دهند. این خدمات می‌تواند شامل ارسال منابع، راه‌اندازی کتابخانه‌های سیار، ارائهٔ منابع به زبان‌های مختلف، استفاده از فناوری‌های نوین و طراحی محیط‌های دسترس‌پذیر برای معلولان باشد. در بخش‌های بعدی، به برنامه‌ریزی راهبردی برای توسعهٔ خدمات برون‌کتابخانه‌ای پرداخته شده و تفاوت آن با برنامه‌ریزی بلندمدت و اهمیت انعطاف‌پذیری و پاسخ‌گویی به تحولات محیطی بررسی شده است. همچنین، نقش فناوری اطلاعات در تسهیل دسترسی به منابع و خدمات، اهمیت آموزش کتابداران برای ارائهٔ خدمات به گروه‌های خاص و ضرورت همکاری تیمی در اجرای برنامه‌ها مورد توجه قرار گرفته است. کتاب به چالش‌های مالی، مدیریتی و اجتماعی در مسیر توسعهٔ خدمات فرانهادی اشاره کرده و راهکارهایی برای جذب کاربران بیشتر، همکاری با سازمان‌ها و استفاده از رسانه‌های اجتماعی ارائه داده است. در نهایت، تأکید می‌شود که موفقیت خدمات برون‌کتابخانه‌ای نیازمند تعهد سازمانی، ارزیابی مستمر و توجه به نیازهای واقعی جامعه است.

چرا باید کتاب طراحی و برنامه ریزی خدمات فرانهادی را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی برای آشنایی با رویکردهای نوین در خدمات‌رسانی کتابخانه‌ها به گروه‌های متنوع جامعه فراهم می‌کند. «طراحی و برنامه‌ریزی خدمات فرانهادی» با تمرکز بر عدالت اطلاعاتی و دسترسی همگانی، به بررسی راهکارهای عملی و چالش‌های اجرایی در ارائهٔ خدمات برون‌کتابخانه‌ای می‌پردازد. این اثر به‌ویژه برای کسانی که دغدغهٔ توسعهٔ خدمات فرهنگی و آموزشی دارند، می‌تواند دیدگاه‌های تازه‌ای دربارهٔ نقش کتابخانه‌ها در جامعهٔ معاصر ارائه دهد. همچنین، آشنایی با نمونه‌های موفق و راهبردهای برنامه‌ریزی، به مدیران و کتابداران کمک می‌کند تا خدمات خود را متناسب با نیازهای گروه‌های خاص و شرایط متغیر جامعه بهبود بخشند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشتهٔ علم اطلاعات و دانش‌شناسی، کتابداران، مدیران کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی و همچنین افرادی که در حوزهٔ خدمات فرهنگی و اجتماعی فعالیت دارند، مناسب است. به‌ویژه کسانی که به دنبال راهکارهایی برای افزایش دسترسی گروه‌های محروم و خاص به منابع اطلاعاتی هستند، می‌توانند از مطالب این اثر بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب طراحی و برنامه ریزی خدمات فرانهادی

«در برنامه‌ریزی برای ارائه خدمات برون‌کتابخانه‌ای لازم است به اصول زیر توجه کرد: سهولت در دسترسی به اطلاعات (ساده‌سازی فرایند مدیریت اطلاعات) ۲ سرعت در دسترسی به اطلاعات (تسریع در فرایند مدیریت اطلاعات) ۴ مناسبت در دسترسی به اطلاعات (ایجاد راهبرد مناسب برای تطابق نظام اطلاعاتی با نیازهای اطلاعاتی کاربران) ۴ یکپارچحگی در دسترسی به اطلاعات (فراهم ساختن دسترسی از یک رایانه به همه بخش‌هاء منابع و حدمات کتابخانه) ۵ خاص بودن و مرتبط بودن اطلاعات (تلاش برای افزایش ربط در نظام بازیابی اطلاعات) ۶ کیفیت اطلاعات و دانش (تلاش برای گزینش. فراهم آوری و ایجاد دسترسی به منابع باکیفیت و هسته اطلاعات و دانش) ۷ روزآمدی اطلاعات (ایجاد دسترسی به جدیدترین منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی) با توجه به جنبه‌های مطرح شده. بدیهی است همه کاربران به‌تنهایی قادر نیستند اطلاعات موردنیاز خود را شناسایی کرده و به منابع موردنیاز خود دسترسی یابند. ازاین‌رو. ضرورت دخیل بودن کتابداران در فعالیت‌های اطلاع‌یابی آنان. به‌ویژه زمانی که از راه دور (بیرون از کتابخانه) دسترسی دارند. بیش از پیش آشکار می‌شود. در مجموع. «مدیریت دسترسی» مقوله‌ای است که برای توسعه خدمات برون‌کتابخانه‌ای باید به آن توجه کرد و ملاحظات مربوط به آن را مدنظر قرارداد.»