کتاب طرحی از گذشته

کتاب الکترونیکی «طرحی از گذشته (دفتر نقاشی یک باستان‌شناس)» نوشتهٔ نئومی میلر و ترجمهٔ لعیا عالی‌نیا، اثری است که نشر ندای تاریخ آن را منتشر کرده است. این کتاب با ترکیب روایت‌های شخصی، خاطرات میدانی و نقاشی‌های نویسنده، تجربه‌های زیستهٔ یک باستان‌شناس را در پروژه‌های مختلف باستان‌شناسی در ایران، ترکیه و سوریه به تصویر می‌کشد. «طرحی از گذشته» به‌عنوان اثری میان‌ژانری، همزمان جنبه‌های مستند، هنری و روایی را در خود جای داده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب طرحی از گذشته

«طرحی از گذشته» اثری است که در قالب ناداستان و با رویکردی خاطره‌نگارانه و تصویری، زندگی و کار میدانی یک باستان‌شناس را روایت می‌کند. نئومی میلر، نویسندهٔ کتاب، با بهره‌گیری از دفتر نقاشی شخصی خود، تجربه‌هایش را از حضور در پروژه‌های باستان‌شناسی در خاورمیانه، به‌ویژه ایران، ترکیه و سوریه، بازگو کرده است. ساختار کتاب بر پایهٔ ترکیب متن و تصویر شکل گرفته و هر فصل آن با نقاشی‌ها و طرح‌هایی همراه است که فضای کار میدانی، زندگی روزمرهٔ باستان‌شناسان و لحظات خاص و گاه طنزآمیز را به تصویر می‌کشد. این کتاب نه‌تنها به کاوش‌های علمی و یافته‌های باستان‌شناسی می‌پردازد، بلکه به جنبه‌های انسانی، اجتماعی و فرهنگی زندگی در مناطق مختلف نیز توجه دارد. روایت‌ها از دوران دانشجویی نویسنده آغاز می‌شود و تا سال‌ها فعالیت حرفه‌ای او در پروژه‌های مهم باستان‌شناسی ادامه می‌یابد. «طرحی از گذشته» با نگاهی جزئی‌نگر و گاه شوخ‌طبع، تصویری زنده از فرازونشیب‌های کار میدانی، روابط میان اعضای گروه، چالش‌های زندگی در روستاها و شهرهای کوچک و مواجهه با فرهنگ‌های گوناگون ارائه می‌دهد. این اثر برای علاقه‌مندان به باستان‌شناسی، تاریخ، سفرنامه و هنر تصویری، تجربه‌ای متفاوت و ملموس از دنیای باستان‌شناسان فراهم می‌کند.

خلاصه کتاب طرحی از گذشته

کتاب «طرحی از گذشته» با روایت زندگی و تجربه‌های میدانی نئومی میلر، خواننده را به دل پروژه‌های باستان‌شناسی در خاورمیانه می‌برد. نویسنده از دوران کودکی و علاقه‌اش به باستان‌شناسی آغاز می‌کند و نخستین تجربه‌هایش را در کاوش‌های آموزشی در کانادا و نیومکزیکو شرح می‌دهد. سپس، ورود به عرصهٔ حرفه‌ای باستان‌شناسی با سفر به ایران و شرکت در پروژهٔ ملیان، نقطهٔ عطفی در زندگی او رقم می‌زند. در این بخش، میلر با جزئیات به شرح زندگی روزمره در روستای ملیان، چالش‌های تهیهٔ ابزار و تجهیزات، تعامل با مردم محلی و روند کاوش در محوطه‌های باستانی می‌پردازد. او از کشف بقایای گیاهی، اهمیت سرگین‌سوخت در نمونه‌های باستانی و نقش زنان روستایی در انتقال دانش گیاه‌شناسی سخن می‌گوید. پس از ایران، روایت به پروژه‌های گوردیون در ترکیه منتقل می‌شود؛ جایی که میلر به‌عنوان باستان‌گیاه‌شناس، در کنار گروهی بین‌المللی، به بررسی بقایای گیاهی و بازسازی پوشش گیاهی گذشته می‌پردازد. زندگی در پایگاه گوردیون، نظم روزانهٔ کار، روابط میان اعضا و حتی شوخی‌ها و سرگرمی‌های گروه، بخشی از فضای کتاب را شکل می‌دهد. میلر با نگاهی طنزآمیز، ماجراهایی مانند حضور سگ وفادار پایگاه، چالش‌های ثبت و ضبط یافته‌ها و حتی برخورد با سربازان کنجکاو را روایت می‌کند. در ادامه، کتاب به پروژه‌های باستان‌شناسی در امتداد رود فرات در ترکیه و سوریه می‌پردازد. میلر از تأثیر سدسازی‌ها بر محوطه‌های باستانی، تفاوت‌های اقلیمی و فرهنگی مناطق، و تجربه‌های زیسته در روستاهای حاجی‌نبی و نفیله سخن می‌گوید. او با مقایسهٔ یافته‌های گیاهی و معماری روستاها، به نقش کشاورزی و دامداری در شکل‌گیری فرهنگ‌های باستانی اشاره می‌کند. در سراسر کتاب، نقاشی‌ها و طرح‌های نویسنده، لحظات خاص، مناظر طبیعی، ابزارها و حتی شوخی‌های گروه را به تصویر می‌کشند و به روایت‌ها جان می‌بخشند. «طرحی از گذشته» نه‌تنها گزارشی از کاوش‌های باستان‌شناسی است، بلکه سفری تصویری و روایی به دل زندگی میدانی، روابط انسانی و فرهنگ‌های متنوع خاورمیانه به‌شمار می‌آید.

چرا باید کتاب طرحی از گذشته را بخوانیم؟

این کتاب با ترکیب روایت‌های شخصی، خاطرات میدانی و نقاشی‌های زنده، تجربه‌ای ملموس و متفاوت از دنیای باستان‌شناسی ارائه می‌دهد. «طرحی از گذشته» به‌جای تمرکز صرف بر یافته‌های علمی، به جنبه‌های انسانی، اجتماعی و روزمرهٔ زندگی باستان‌شناسان می‌پردازد و تصویری واقعی از فرازونشیب‌های کار میدانی، تعامل با فرهنگ‌های مختلف و چالش‌های زیستن در مناطق دور از خانه ترسیم می‌کند. حضور نقاشی‌ها و طرح‌های نویسنده، کتاب را از سایر آثار مشابه متمایز کرده و امکان هم‌ذات‌پنداری بیشتری با فضای روایت فراهم آورده است. مطالعهٔ این اثر، نه‌تنها اطلاعاتی دربارهٔ باستان‌شناسی و تاریخ خاورمیانه به دست می‌دهد، بلکه نگاه تازه‌ای به تجربهٔ زیستهٔ پژوهشگران و اهمیت جزئیات زندگی روزمره در پژوهش‌های میدانی ارائه می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به باستان‌شناسی، تاریخ، سفرنامه، انسان‌شناسی و هنر تصویری مناسب است. همچنین کسانی که به دنبال شناخت تجربه‌های میدانی پژوهشگران، زندگی در روستاها و فرهنگ‌های متنوع خاورمیانه هستند، از خواندن این اثر بهره خواهند برد. «طرحی از گذشته» برای دانشجویان رشته‌های تاریخ و باستان‌شناسی نیز می‌تواند الهام‌بخش باشد.

بخشی از کتاب طرحی از گذشته

«تصاویر این کتاب را طی سی سال یا چنین حدودی کشیده‌ام. این تصاویر با درجات گوناگونی از واقعیت و خیال الهام گرفته از تجربیات من باستان‌شناس‌اند. در متن همراه تصاویر توضیح می‌دهم که چه حسی داشت فردی متولد و بزرگ‌شدهٔ نیویورک فرصت سفر، کار و زندگی در مکان‌هایی دور از خانه را داشته باشد (نقاشی ۱). دیگر از دبستان به بزرگترها می‌گفتم که می‌خواهم باستان‌شناس شوم و عموماً واکنش خوبی می‌دیدم. اما غیر از برخی مطالعات، عملاً تا کالج برای رسیدن به اهداف حرفه‌ای‌ام هیچ کاری نکرده بودم. پیش از کالج دورترین جایی که از نیویورک سفر کرده بودم واشنگتن دی‌سی بود. همان موقع‌ها در واحدی که از رشتهٔ باستان‌شناسی دانشگاه میشیگان برداشته بودم، یکی از استادها به دانشجویانی که می‌خواستند تجربهٔ میدانی داشته باشند گفت که باید کار میدانی انجام دهند. بنابراین، نخستین کار میدانی من کاوشی آموزشی در اونتاریوی کانادا بود، جایی که در آن یک دهکدهٔ هورانی را حفاری کردیم. در تابستان ۱۹۷۲ به اولین حفاری حرفه‌ای‌ام رفتم. کاوش یک پوئبلوی قرن سیزدهمی در نیومکزیکو. لازم به ذکر است که خطرات بسیاری من شهری را تهدید می‌کرد. مانند مارهای زنگی و پشه‌ها (طراحی ۱ و ۲) و البته این فکر که اگر صبح بدون آب بیرون برویم و گم شویم، ممکن است بمیریم! (طراحی ۳)».