کتاب نهایة الحکمة (جلد اول)

کتاب نهایة الحکمة (جلد اول) نوشته سید محمد حسین طباطبایی با تعلیقات علی امینی‌ نژاد توسط نشر آل احمد منتشر شده است. این کتاب یکی از متون مهم فلسفه‌ی اسلامی به‌ شمار می‌آید و به‌عنوان اثری آموزشی و پژوهشی در حوزه‌ی حکمت متعالیه و فلسفه‌ی اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. نهایة الحکمة به‌ویژه برای دانش‌پژوهان فلسفه و علاقه‌مندان به مباحث بنیادین هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی نگاشته شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نهایة الحکمة (جلد اول)

کتاب نهایة الحکمة (جلد اول) نوشته‌ی سید محمد حسین طباطبایی و با تعلیقات علی امینی‌نژاد، اثری در حوزه‌ی فلسفه اسلامی و به‌ویژه حکمت متعالیه است. این کتاب در قالب متن درسی، به‌عنوان یکی از متون محوری آموزش فلسفه در حوزه‌های علمیه شناخته می‌شود و پس از کتاب بدایة الحکمة، به‌عنوان حلقه‌ی واسط میان متون مقدماتی و آثار اجتهادی فلسفی مانند اسفار صدرالمتألهین قرار می‌گیرد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا به مباحث مقدماتی فلسفه و چیستی آن می‌پردازد و سپس وارد بحث‌های عمیق‌تر درباره‌ی وجود، واقعیت و احکام کلی هستی می‌شود. 

کتاب نهایة الحکمة با زبانی تحلیلی و دقیق، تلاش می‌کند مفاهیم بنیادین فلسفه را برای مخاطب روشن کند و درعین‌حال، با تعلیقات و توضیحات علی امینی‌نژاد، فهم مطالب دشوار را برای دانش‌پژوهان تسهیل می‌کند. این کتاب نه‌تنها به‌عنوان یک متن درسی، بلکه به‌عنوان اثری پژوهشی برای علاقه‌مندان به فلسفه‌ی اسلامی و اندیشه‌های علامه طباطبایی اهمیت دارد و در فضای فلسفی معاصر ایران، جایگاه ویژه‌ای یافته است.

خلاصه کتاب نهایة الحکمة (جلد اول)

کتاب نهایة الحکمة (جلد اول) اثری است که به بررسی بنیادهای فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه می‌پردازد. کتاب با مقدمه‌ای درباره‌ی ضرورت فلسفه و جایگاه آن در زندگی انسان آغاز می‌شود و تأکید دارد که انسان به‌طور فطری فیلسوف است و اندیشه‌ی فلسفی، زیرساخت همه‌ی شئون حیات انسانی را شکل می‌دهد. نویسنده در آغاز، به بحث درباره‌ی فلسفه‌ی فلسفه می‌پردازد و موضوعاتی مانند آغاز فلسفه، نفی سفسطه، اثبات اصل واقعیت و جایگاه فلسفه در میان علوم را مطرح می‌کند. در این بخش، سه طرح مختلف برای نفی سفسطه و اثبات واقعیت ارائه شده است که هریک از آن‌ها به‌نوعی به اثبات وجود و واقعیت‌های خارجی می‌انجامد. در ادامه، کتاب به بررسی موضوع فلسفه یعنی وجود می‌پردازد و توضیح می‌دهد که فلسفه به‌عنوان علمی که موضوع آن وجود مطلق است، از سایر علوم متمایز می‌شود. 

بحث درباره‌ی احکام کلی وجود، اشتراک معنوی وجود و تفاوت وجود و ماهیت از جمله محورهای اصلی کتاب است. نویسنده با استناد به آرای فیلسوفان بزرگ اسلامی، به‌ویژه صدرالمتألهین، به تبیین این مفاهیم می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه اشتراک معنوی وجود، پایه‌ی بسیاری از مباحث فلسفی دیگر قرار می‌گیرد. در بخش‌های بعدی، کتاب به بررسی روش‌شناسی فلسفه، جایگاه برهان در فلسفه و تفاوت آن با سایر علوم می‌پردازد؛ همچنین به این نکته اشاره شده است که فلسفه به‌دنبال کشف احکام کلی وجود است و از بحث درباره‌ی جزئیات متغیر و زوال‌پذیر پرهیز می‌کند. در نهایت، کتاب نهایة الحکمة تلاش می‌کند تصویری روشن از ساختار و اهداف فلسفه‌ی اسلامی ارائه دهد و مخاطب را با مبانی و دغدغه‌های اصلی این حوزه آشنا سازد.

چرا باید کتاب نهایة الحکمة (جلد اول) را بخوانیم؟

مطالعه‌ی کتاب نهایة الحکمة (جلد اول) فرصتی است برای آشنایی عمیق با مبانی فلسفه‌ی اسلامی و حکمت متعالیه. این کتاب با رویکردی تحلیلی و نظام‌مند، به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی وجود، واقعیت و جایگاه انسان در هستی می‌پردازد. تعلیقات علی امینی‌نژاد نیز به فهم بهتر مطالب کمک می‌کند و امکان ورود به مباحث تخصصی‌تر فلسفی را برای دانش‌پژوهان فراهم می‌آورد. این اثر به‌ویژه برای کسانی که به‌دنبال درک ریشه‌ای‌تر فلسفه‌ی اسلامی و نسبت آن با سایر علوم انسانی هستند، ارزشمند است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانش‌پژوهان فلسفه اسلامی، طلاب حوزه‌های علمیه، دانشجویان رشته‌های فلسفه و علاقه‌مندان به مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی مناسب است؛ همچنین، مطالعه‌ی این اثر به کسانی که به‌دنبال فهم عمیق‌تر حکمت متعالیه و اندیشه‌های علامه طباطبایی هستند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب نهایة الحکمة (جلد اول)

«انسان موجودی عقلانی است. همۀ درک‌های او حتی درک‌های حسی بر بستر فهم‌های پایه و عام (درک وجود و عدم، درک ضرورت و امکان، درک قوانین علیت؛ درک شبکه‌ای از پیوستارها در کلان‌نظام هستی) صورت می‌گیرد. این واقعیت نشان می‌دهد زندگی آدمیان تا چه اندازه از ادراکات حسی و محدود حیوانات بالاتر است. انسان و همۀ شئون حیات او بر بستری از ادراکات فطری فلسفی استوار است؛ یعنی انسان بالفطره فیلسوف است! چنانکه بالفطره منطقی و بالفطره اخلاقی است. دانش فلسفه همانند دانش منطق و دانش اخلاق، جست‌وجوی التفاتی و تفصیلی دربارهٔ شبکه درک فلسفی انسان است. ارتقای فهم آدمی در شبکهٔ زیرساختی درک فلسفی، کل حیات انسان را دگرگون می‌کند. زندگی بر بستر ابهام‌های عقلی و تردیدها و شبهات فکری، یا زندگی در درک تفصیلی عقل کلامی، یا زندگی در درک تفصیلی فلسفه‌های متعارف یا نفس‌کشیدن در فضای حکمت نوری اشراقی یا حکمت متعالی و عرفانی به‌طور آشکار متفاوت‌اند.»