کتاب دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم

کتاب «دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم» نوشتهٔ جفری هینس و ترجمهٔ داوود کیانی اثری پژوهشی در حوزهٔ علوم سیاسی و مطالعات فرهنگی است که نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی رابطهٔ دین، فرایند جهانی شدن و تحولات فرهنگ سیاسی در کشورهای موسوم به جهان سوم می‌پردازد و با گردآوری مقالات و مطالعات موردی از پژوهشگران مختلف، ابعاد گوناگون این تعاملات را واکاوی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم

«دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم» اثری در قالب ناداستان و پژوهش دانشگاهی است که به بررسی نقش دین در تحولات سیاسی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه می‌پردازد. این کتاب مجموعه‌ای از مقالات و مطالعات موردی است که توسط جفری هینس گردآوری شده و با ترجمهٔ داوود کیانی در اختیار مخاطبان فارسی‌زبان قرار گرفته است. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا مفاهیم بنیادین مانند فرهنگ سیاسی، جهانی شدن و جایگاه دین در جوامع جهان سوم را شرح می‌دهد و سپس با تمرکز بر ادیان بزرگ (اسلام، مسیحیت، هندوئیسم و بودیسم) و مناطق مختلف، تأثیر این عوامل را در روندهای سیاسی و اجتماعی بررسی می‌کند. کتاب در پنج بخش تنظیم شده و هر بخش به یکی از ادیان یا موضوعات کلیدی اختصاص یافته است. نویسنده با بهره‌گیری از رویکردهای تطبیقی و مطالعات موردی، تلاش کرده است تصویری چندلایه از تعامل دین و سیاست در بستر جهانی شدن ارائه دهد. این اثر به‌ویژه برای کسانی که به مطالعات تطبیقی، سیاست جهانی و نقش دین در جوامع معاصر علاقه‌مندند، منبعی غنی و قابل تأمل به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم

کتاب «دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم» با تمرکز بر دهه‌های پایانی قرن بیستم، به بررسی تغییرات بنیادین سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در کشورهای جهان سوم می‌پردازد و نقش دین را در این تحولات تحلیل می‌کند. نویسنده و همکارانش ابتدا به این نکته می‌پردازند که جهانی شدن چگونه مرزهای سنتی فرهنگ و سیاست را در این کشورها جابه‌جا کرده و دین را از حاشیه به متن تحولات اجتماعی و سیاسی کشانده است. در بخش‌های مختلف کتاب، نمونه‌هایی از نقش‌آفرینی ادیان بزرگ در مناطق مختلف جهان سوم ارائه شده است؛ برای مثال، اسلام در خاورمیانه و جنوب شرق آسیا، مسیحیت در آمریکای لاتین و آفریقا، هندوئیسم و بودیسم در جنوب و جنوب شرق آسیا. کتاب نشان می‌دهد که برخلاف پیش‌بینی نظریه‌های نوسازی و سکولاریزاسیون، دین نه‌تنها از عرصهٔ سیاست کنار نرفته، بلکه در بسیاری از جوامع جهان سوم به بازیگری فعال و گاه تعیین‌کننده تبدیل شده است. از جمله پیام‌های اصلی کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد: - جهانی شدن، ضمن ایجاد فرصت‌ها و تهدیدهای جدید، باعث بازتعریف نقش دین در سیاست و فرهنگ کشورهای در حال توسعه شده است. - دین در بسیاری از این جوامع، به‌ویژه در واکنش به ناکامی دولت‌ها در توسعه و نابرابری‌های اجتماعی، به ابزاری برای هویت‌یابی و مطالبهٔ تغییرات سیاسی و اجتماعی بدل شده است. - تعامل میان دین و فرهنگ سیاسی در جهان سوم، بسته به زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و اقتصادی هر کشور، اشکال متفاوتی به خود می‌گیرد و نمی‌توان نسخهٔ واحدی برای همهٔ جوامع ارائه داد. - برخلاف برخی دیدگاه‌ها، دین هم می‌تواند به تقویت روندهای دموکراتیک کمک کند و هم گاه به مانعی در برابر آن تبدیل شود؛ این بستگی به شرایط و بازیگران هر جامعه دارد. در نهایت، کتاب تأکید دارد که فهم تحولات سیاسی و اجتماعی جهان سوم بدون توجه به نقش دین و فرایندهای جهانی شدن، ناقص خواهد بود.

چرا باید کتاب دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، به یکی از مهم‌ترین موضوعات معاصر یعنی پیوند دین، جهانی شدن و سیاست در کشورهای در حال توسعه می‌پردازد. مطالعهٔ آن به درک بهتر چگونگی تأثیرگذاری دین بر روندهای سیاسی و اجتماعی در بستر جهانی شدن کمک می‌کند و نشان می‌دهد که دین چگونه می‌تواند همزمان عامل تغییر، مقاومت یا حتی بحران در جوامع مختلف باشد. همچنین، کتاب با ارائهٔ مطالعات موردی از مناطق و ادیان گوناگون، امکان مقایسه و تحلیل عمیق‌تر را برای پژوهشگران و علاقه‌مندان فراهم می‌کند. این اثر برای کسانی که دغدغهٔ فهم پویایی‌های فرهنگی و سیاسی جهان سوم را دارند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و روابط بین‌الملل توصیه می‌شود. همچنین برای علاقه‌مندان به موضوعات دین و سیاست، جهانی شدن و تحولات اجتماعی در کشورهای در حال توسعه، اثری کاربردی و قابل استفاده است. کسانی که به دنبال تحلیل‌های تطبیقی دربارهٔ نقش دین در سیاست معاصر هستند، از این کتاب بهره خواهند برد.

بخشی از کتاب دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم

«دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ را باید عصر وقوع تغییرات بنیادین سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به حساب آورد. در واقع، بسیاری از این تغییرات که ریشه در پایان جنگ سرد داشتند یا حداقل ناشی از آن بودند – با مجموعه‌ای از فرایندهای چند وجهی موسوم به جهانی شدن آمیخته شده بودند. در این دوران علاوه بر وجود نوعی همبستگی میان دو مقوله اقتصاد و فرهنگ جهانی باید به بروز پاره‌ای تحولات سیاسی اساسی از جمله: گسترش تدریجی و در عین حال ناموزون دموکراسی در میان کشورهای جهان سوم از آمریکای لاتین گرفته تا آسیا و آفریقا نیز اشاره کرد. گذشته از این در کنار این موارد، مثال‌های بی‌شماری نیز مبنی بر پویش‌های سیاسی بازیگران مذهبی در سراسر جهان وجود دارد. در همین زمینه، جرج ویگل، مفسر آمریکایی، مدعی بود که ما امروزه شاهد شکل‌گیری نوعی حرکت فراگیر احیاگرانه: «سکولاریسم‌زدایی از جهان» هستیم (هانتینگتون: ۱۹۳ص ص ۲۶). به نظر می‌رسد که تحولات اخیر جهانی نیز موید دیدگاه ویگل باشد. به طور معمول، پویش سیاسی دین در مناطقی رخ داده است که تا مدت‌ها تصور بر آن بود مذهب، حضور خود را در آن عرصه‌ها از دست داده است. به عنوان مثال، در گذشته گمان بر این بود که دین در اروپا به طور اجتناب‌ناپذیری در حال عرفی شدن است. به اعتقاد بسیاری از تحلیل‌گران بین‌المللی، جنگ داخلی بوسنی و هرزه‌گوین در سال‌های آغازین دهه ۱۹۹۰ میان طرف‌های مسیحی و صرب از یک سو و مسلمانان بوسنی از سوی دیگر، عملاً نوعی منازعه دینی به شمار می‌رفت.»