کتاب سواد رسانه ای و تربیت روانی دانش آموزان در عصر دیجیتال

کتاب سواد رسانه ای و تربیت روانی دانش آموزان در عصر دیجیتال نوشته مهتاب موصف‌ قالیچه و مهدی دقیق اثری پژوهشی و تحلیلی در حوزه‌ی آموزش و روان‌شناسی است که نشر یافته آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی نقش رسانه‌های دیجیتال در زندگی دانش‌آموزان و اهمیت سواد رسانه‌ای در تربیت روانی نسل جدید می‌پردازد. نویسندگان تلاش کرده‌اند با اتکا به داده‌های علمی و تجربیات بومی راهکارهایی برای مواجهه‌ی آگاهانه با فضای مجازی و رسانه‌های جمعی ارائه دهند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سواد رسانه ای و تربیت روانی دانش آموزان در عصر دیجیتال

کتاب سواد رسانه‌ای و تربیت روانی دانش‌آموزان در عصر دیجیتال اثری پژوهشی است که به بررسی تأثیر رسانه‌های دیجیتال بر روان و رفتار دانش‌آموزان می‌پردازد. مهتاب موصف قالیچه و مهدی دقیق، نویسندگان کتاب، با نگاهی تحلیلی و آموزشی مفاهیم بنیادین سواد رسانه‌ای را با اصول تربیت روانی پیوند می‌زنند و تلاش می‌کنند تصویری جامع از چالش‌ها و فرصت‌های عصر دیجیتال برای نسل نوجوان ترسیم کند. 

آن‌ها با بهره‌گیری از پژوهش‌های روز و نمونه‌های بومی به موضوعاتی چون هویت، آموزش، روابط اجتماعی و سلامت روانی در بستر رسانه‌های نوین پرداخته‌اند. ساختار کتاب شامل مباحث نظری، تحلیل تأثیرات مثبت و منفی رسانه‌ها، نقش خانواده و مدرسه و راهکارهای ارتقای سواد رسانه‌ای است. این اثر نه‌تنها برای معلمان و والدین، بلکه برای سیاست‌گذاران آموزشی و علاقه‌مندان به روان‌شناسی تربیتی نیز قابل‌استفاده است.

خلاصه کتاب سواد رسانه ای و تربیت روانی دانش آموزان در عصر دیجیتال

کتاب سواد رسانه‌ای و تربیت روانی دانش‌آموزان در عصر دیجیتال باتکیه‌بر ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای به دانش‌آموزان به بررسی ابعاد مختلف این مهارت در زندگی روزمره نوجوانان می‌پردازد. نویسندگان ابتدا مفاهیم پایه‌ای سواد رسانه‌ای را شرح داده‌اند و تفاوت آن را با سواد دیجیتال روشن ساخته‌اند؛ سپس با مرور نظریه‌های ارتباط جمعی مانند برجسته‌سازی، یادگیری اجتماعی، کاشت و گلوله جادویی نشان داده‌اند که رسانه‌ها چگونه می‌توانند نگرش، رفتار و حتی هویت دانش‌آموزان را شکل دهند یا تغییر دهند. در ادامه کتاب به تأثیرات مثبت و منفی رسانه‌های دیجیتال بر سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان می‌پردازد. 

از یک‌سو استفاده‌ی هدفمند و آگاهانه از رسانه‌ها می‌تواند به رشد شناختی، پرورش خلاقیت و تقویت مهارت‌های ارتباطی کمک کند. از سوی دیگر مصرف بی‌رویه و غیرهدفمند رسانه‌ها ممکن است منجر به مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال خواب، افت تحصیلی و انزوای اجتماعی شود. نقش خانواده و مدرسه در مدیریت مصرف رسانه‌ای دانش‌آموزان، آموزش تفکر انتقادی و پرورش هوش هیجانی از دیگر محورهای کتاب است. نویسندگان تأکید کرده‌اند که سواد رسانه‌ای صرفاً مهارت فنی نیست، بلکه نوعی درک انتقادی و توان تصمیم‌گیری مستقل در مواجهه با پیام‌های رسانه‌ای است. درنهایت کتاب راهکارهایی برای ارتقای سواد رسانه‌ای و سلامت روانی دانش‌آموزان ارائه می‌دهد و بر اهمیت همکاری نهادهای آموزشی، فرهنگی و خانواده‌ها در این مسیر تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب سواد رسانه ای و تربیت روانی دانش آموزان در عصر دیجیتال را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مبتنی‌بر شواهد به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های عصر دیجیتال یعنی تربیت روانی و رسانه‌ای نسل نوجوان می‌پردازد. مطالعه‌ی این کتاب به درک بهتر چالش‌ها و فرصت‌های فضای مجازی برای دانش‌آموزان کمک می‌کند و ابزارهایی برای تحلیل انتقادی پیام‌های رسانه‌ای و مدیریت مصرف رسانه‌ها در اختیار می‌گذارد. این اثر با ارائه‌ی راهکارهای عملی برای والدین، معلمان و مشاوران تربیتی امکان مواجهه‌ی آگاهانه‌تر با آسیب‌های روانی ناشی از رسانه‌ها را نیز فراهم می‌کند و به ارتقای سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان یاری می‌رساند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای معلمان، مشاوران تربیتی، والدین، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و روان‌شناسی و سیاست‌گذاران حوزه‌ی آموزش مفید است. افرادی که دغدغه‌ی سلامت روانی نوجوانان و مدیریت مصرف رسانه‌های دیجیتال را دارند نیز می‌توانند از مطالب این اثر بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب سواد رسانه ای و تربیت روانی دانش آموزان در عصر دیجیتال

«در عصری زندگی می‌کنیم که مرز میان جهان واقعی و دنیای مجازی بیش از هر زمان دیگری کمرنگ شده است. ظهور فناوری‌های نوین ارتباطی، ابزارهای دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی نه‌تنها شکل تعاملات انسانی را دگرگون کرده‌اند، بلکه مفاهیم بنیادینی چون هویت، آموزش، روابط اجتماعی و سلامت روانی را نیز تحت تأثیر قرار داده‌اند. در این میان، دانش‌آموزان به‌عنوان قشر حساس و شکل‌پذیر جامعه، بیش از دیگر گروه‌ها در معرض تأثیرات مثبت و منفی این تحولات قرار دارند. امروزه دانش‌آموزان نه‌تنها مصرف‌کنندگان رسانه‌ها هستند، بلکه با تولید محتوا در فضای مجازی به نوعی تبدیل به کنشگران فرهنگی نیز شده‌اند. همین امر ضرورت برخوردی آگاهانه، تحلیلی و نقادانه با محتوای رسانه‌ای را دوچندان می‌کند. در چنین شرایطی، سواد رسانه‌ای دیگر یک مهارت تجملی یا جانبی نیست؛ بلکه ضرورتی بنیادین برای تربیت نسلی مسئول، باهوش و مقاوم در برابر آسیب‌های روانی ناشی از مواجهه با انبوه اطلاعات، اخبار جعلی، القائات فرهنگی و الگوهای نادرست است.»